Παγκόσμια πρωταθλήτρια ύφεσης η Βρετανία

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Κατά 20,4% συρρικνώθηκε το ΑΕΠ του Ηνωμένου Βασιλείου το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Ισχνή ανάκαμψη της βιομηχανικής παραγωγής στην Ε.Ε. τον Ιούνιο, αλλά μειωμένη κατά 11,6% σε σχέση με πέρσι.

Η Βρετανία διεκδικεί από χθες τον τίτλο της παγκόσμιας πρωταθλήτριας στη συρρίκνωση του ΑΕΠ της λόγω της πανδημίας, καθώς στο δεύτερο τρίμηνο του έτους κατέγραψε ύφεση-ρεκόρ -20,4%, έναντι μόλις -2,2% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο.

Ο κύκλος μιας πολιτικής απάτης

του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Στην έκθεση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) που δόθηκε την Πέμπτη στη δημοσιότητα –«Μαθήματα από τη χρηματοδοτική βοήθεια στην Ελλάδα-Ανεξάρτητη Εκθεση Αξιολόγησης»– υπάρχει μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: στο εξώφυλλο του αναρτημένου στο site του ESM εγγράφου, κάτω από τον βαρύγδουπο τίτλο απλώνεται μια «γαλανόλευκη» γραφιστική σύνθεση που συμπυκνώνει τη στερεότυπη εικόνα για την Ελλάδα. Ασπρογάλανος ουρανός, βαθύ μπλε στα βουνά, διαβαθμίσεις του μπλε ενδιάμεσα, μέχρι το θαλασσί της θάλασσας και τρία κτίρια. Αριστερά, κάτι που θυμίζει δωρικό ναό, στο μέσον ένα εκκλησάκι κυκλαδίτικης εκδοχής, δεξιά ένα σχεδόν αιωρούμενο στέγαστρο, η αφαιρετική απεικόνιση του «Σταύρος Νιάρχος» στο Φάληρο. Το μόνο που φαίνεται να λείπει από την εικόνα είναι ένα καράβι στη θάλασσα και μερικά γλαροπούλια στον ουρανό. Αυτό που πετάει στον ουρανό είναι δύο τεθλασμένες ιστογραμμές γραφημάτων που εξελίσσονται ανοδικά, μία άσπρη και μία κόκκινη. Η πρώτη θα μπορούσε να αντανακλά την ανεργία και η δεύτερη το χρέος, αλλά πιθανότατα είναι τυχαίες και η ανοδική τους κίνηση προσπαθεί να βάλει μια πινελιά αισιοδοξίας.

Στη σκιά του «προηγούμενου πολέμου»

Του Κώστα Λαπαβίτσα

Είναι συνηθισμένο φαινόμενο οι κυβερνήσεις του ύστερου καπιταλισμού να προετοιμάζονται για τον «προηγούμενο πόλεμο». Βγάζουν συμπεράσματα από την τελευταία οικονομική κρίση κι έτσι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την επόμενη. Το λάθος είναι προφανές, καθώς το μέλλον δεν είναι ποτέ ίδιο με το παρελθόν. Οι κοινωνίες πρέπει να μαθαίνουν από την ιστορία, αλλά κυρίως να αξιολογούν τις τωρινές πληροφορίες και να κοιτάνε μπροστά.

Το σφάλμα του «προηγούμενου πολέμου» συχνά οδηγεί σε όλεθρο όταν ξεσπάσει νέος. Το πολωνικό ιππικό ήταν υπόδειγμα ανδρείας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν έκαναν βέβαιοι Πολωνοί κατά μέτωπο επιθέσεις στα τεθωρακισμένα της Βέρμαχτ, όπως λέει ο μύθος που τους θέλει ανόητους ρομαντικούς. Αλλά όση ανδρεία κι αν επέδειξαν, οι επελάσεις τους απέναντι στα γερμανικά πολυβόλα ήταν καταστροφικές για τους ίδιους.

ΔΝΤ: όχι λάθος, προμελετημένο έγκλημα!

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

Πιο απερίφραστα δεν μπορούσε να περιγραφεί το οικονομικό έγκλημα που διαπράχθηκε στην Ελλάδα με αφορμή την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους το 2012 από τον τρόπο που το διατύπωσε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η Ελλάδα καταστράφηκε για να σωθεί η ευρωζώνη!

Η νέα μεταμέλεια των οικονομικών δολοφόνων του ΔΝΤ περιλαμβάνεται σε κείμενο πολιτικής που κυκλοφόρησε εντός του Μαΐου του 2019, με θέμα την επισκόπηση των «προγραμμάτων διάσωσης» που εφαρμόστηκαν ανά τον κόσμο και των όρων (αιρεσιμοτήτων) που περιλάμβαναν ως αυστηρή προϋπόθεση για τη χορήγηση των χρηματοδοτήσεων. Η συγκεκριμένη επισκόπηση (εδώ το σχετικό έγγραφο) εκτείνεται από το Σεπτέμβριο του 2011 ως το τέλος το 2017 κι αφορά δεκάδες χώρες του πλανήτη.

Ιταλικός «κυκλώνας» στην Ευρωζώνη

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Ανοικτή σε όλα τα σενάρια η επιλογή ρήξης με τους κανόνες των Βρυξελών, μέσω του προϋπολογισμού – Δοκιμάζονται τα όρια του Συμφώνου, αλλά και τα πολιτικά όρια της ευρωπαϊκής ελίτ

Το κοντέρ γράφει ήδη αρκετά πάνω από το 3% στις αποδόσεις των δεκαετών ιταλικών ομολόγων, μόλις μια ποσοστιαία μονάδα πάνω από τις αντίστοιχες των αποκλεισμένων εδώ και 8 χρόνια από τις αγορές ελληνικών ομολόγων. Και έπεται συνέχεια, καθώς οι αγορές δεν έχουν αξιολογήσει πλήρως τις πολιτικές παρενέργειες της επιλογής της ιταλικής κυβέρνησης του ακροδεξιού Σαλβίνι και των 5 Αστέρων να έρθουν σε σύγκρουση με τη γραμμή των Βρυξελλών μέσα από τις βασικές προβλέψεις του προσχεδίου προϋπολογισμού του 2019. Πρακτικά, δεν είναι μεν η πρώτη φορά που παραβιάζεται το Σύμφωνο Σταθερότητας και ο σιδηρούς κανόνας διατήρησης του δημοσιονομικού ελλείμματος κάτω του 3%- πρώτες το παραβίασαν «συναινετικά» οι χώρες που το επέβαλαν, η Γερμανία και η Γαλλία, πριν δυο δεκαετίες- αλλά είναι η πρώτη φορά που παραβιάζονται οι πρόσθετοι κανόνες που θεσπίστηκαν στη διάρκεια και με αφορμή- ή με πρόσχημα- τη χρηματοπιστωτική κρίση για την αναθεώρηση του Συμφώνου επί το αυστηρότερο (Σύμφωνα two pack και six pack για την οικονομική διακυβέρνηση της Ευρωζώνης).

Πώς η ευρωζώνη μετατράπηκε σε χρηματοπιστωτική δικτατορία

Όλα άρχισαν με το σιωπηλό πραξικόπημα κατά της Ιρλανδίας

Το 2010, η Ιρλανδία θα βίωνε τον πολιτικό εκβιασμό της Φρανκφούρτης. Στις 18 Νοεμβρίου, διεξάγονταν το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ. Ο διν/της της Ιρλανδικής κεντρικής τράπεζας, που παρευρίσκονταν στο συμβούλιο, τηλεφώνησε στο “Morning Ireland”, τη σημαντικότερη ραδιοφωνική εκπομπή στην Ιρλανδία, ισχυριζόμενος ότι η χώρα θα χρειαζόταν ένα δάνειο. Δεν προειδοποίησε σχετικά την κυβέρνηση και δημιουργήθηκε πανικός.

Την επόμενη μέρα στάλθηκε μια επιστολή από τον τότε πρόεδρο της ΕΚΤ, Jean-Claude Trichet, προς τον τότε υπουργό οικονομικών της Ιρλανδίας, Brian Lenihan. Η επιστολή έλεγε ότι αν ο υπουργός δεν ζητούσε πρόγραμμα διάσωσης, με το άνοιγμα των αγορών την ερχόμενη Δευτέρα, η ΕΚΤ θα σταματούσε την πρόσβαση στον ELA (τον γνωστό μας πια μηχανισμό επείγουσας παροχής ρευστότητας), κάτι το οποίο προφανώς θα οδηγούσε το Ιρλανδικό τραπεζικό σύστημα σε κατάρρευση.

Η ΕΚΤ χρησιμοποίησε το όπλο της ρευστότητας για να επιβάλλει τους όρους της στην κυβέρνηση της Ιρλανδίας: λιτότητα, ιδιωτικοποιήσεις, απορρύθμιση της αγοράς εργασίας. Η ΕΚΤ επιβάλλει δημοσιονομική πολιτική, κάτι που δεν είναι δουλειά της κεντρικής τράπεζας. Και το κάνει ελέγχοντας απόλυτα τη ροή χρήματος προς την εκβιαζόμενη χώρα. Έτσι, ανέλαβε ουσιαστικά τη διακυβέρνηση της Ιρλανδίας, αναγκάζοντας το κράτος να σώσει τις τράπεζες με τεράστιο κόστος για τον Ιρλανδικό λαό.

Έτσι λοιπόν, με την αρχή της κρίσης την Ευρώπη, που ήρθε σαν ωστικό κύμα από τις ΗΠΑ, η ΕΚΤ δοκίμασε τη δύναμή της επάνω σε ένα κράτος-μέλος της ευρωζώνης, μέσα από αυτό το σιωπηλό πραξικόπημα.

Ένα χρόνο αργότερα, ήταν η σειρά της Ιταλίας να βιώσει τη δικτατορία της ευρωζώνης. Λόγω του μεγέθους της όμως, δεν θα ήταν τόσο εύκολο αυτή τη φορά. Ακόμα και το δίδυμο Μέρκελ/Σαρκοζί επιστρατεύτηκε προκειμένου να ανατραπεί ουσιαστικά ο Μπερλουσκόνι, ο οποίος (για λόγους δημοφιλίας ασφαλώς) δεν ήθελε να εφαρμόσει το μοντέλο της λιτότητας. Η δύναμη των αγορών έπαιξε επίσης καθοριστικό ρόλο στο πραξικόπημα αυτό. Ο Ρομάνο Πρόντι ήξερε καλά το βρόμικο παιχνίδι που παιζόταν στο παρασκήνιο: είχε πει στον Μάριο Μόντι ότι ‘όταν τα Ιταλικά σπρεντ φτάσουν τις 300 μονάδες, θα κληθείς να κυβερνήσεις‘.

Παρόλα αυτά, η όλη διαδικασία ήταν κάπως άτσαλη και επικίνδυνη. Φανταστείτε τι θα είχε συμβεί αν ο Ιταλικός λαός μάθαινε ότι ξένοι ηγέτες, αλλά και η Ιταλική οικονομική ελίτ, είχαν άμεση ανάμειξη στην ανατροπή ενός δημοκρατικά εκλεγμένου πρωθυπουργού. Μια πιο κομψή, εξελιγμένη, μόνιμη και ευρέως αποδεκτή μέθοδος έπρεπε να ‘ανακαλυφθεί’, με την ταμπέλα ενός ‘μηχανισμού σταθερότητας’ για την ασφάλεια της ευρωζώνης. Ο μηχανισμός αυτός θα παρουσιάζονταν ως καθαρά τεχνοκρατικός που εφαρμόζεται εξίσου σε όλα τα κράτη-μέλη, ώστε να μη φαίνεται η τεράστια πολιτική επιρροή και οι παρελκόμενοι εκβιασμοί.

Και ο Μάριο Ντράγκι τη βρήκε. Ένα χρόνο αργότερα, το 2012, έκανε μια κίνηση που θα μετέτρεπε τη ευρωζώνη, επίσημα, οριστικά και αμετάκλητα, σε μια χρηματοπιστωτική δικτατορία, με την ΕΚΤ ως τον κεντρικό μηχανισμό της. Η ΕΚΤ ανακοίνωσε την απεριόριστη αγορά ‘προβληματικών’ κρατικών ομολόγων.

Η έξοδος

Είναι κωμικοτραγικό (περισσότερο το δεύτερο παρά το πρώτο) το πως οι έλληνες φαντάζονται το περιβόητο “τέλος των μνημονίων”. Σαν κάτι ανάμεσα στο “τέλος των εξετάσεων” και στο τέλος της “περιπλάνησης στην έρημο”. Η φαντασίωση, πάνω στην οποία τζογάρουν και οι φαιορόζ (αλλοίμονο: σ’ αυτήν οφείλουν τους μισθούς τους…), είναι μιας “εθνικής απαλευθέρωσης”. Έχει, έστω, κάποιον κόκκο αλήθειας αυτό το παραμύθι;

Όχι. Είναι συνεπές βέβαια με όλο τον μύθο, απ’ τον Μάη του 2010 και μετά: ότι “δεν είχαμε κανένα πρόβλημα – τα προβλήματα μας τα δημιούργησαν οι ξένοι”. Όμως αν ρίξει κανείς καινούργια σκουπίδια πάνω στα προηγούμενα δεν φτιάχνει κέικ.

Οι “αγορές” λοιπόν, δηλαδή το διεθνές εμπόριο χρήματος, που παρουσιάζεται (και προσλαμβάνεται) τώρα σαν “η γη της Χαναάν”, ήταν που πέταξε στα σκοινιά το ελληνικό κράτος / κεφάλαιο τότε. Στις αρχές του 2010. Γιατί οι έμποροι χρήματος δεν κάνουν ούτε “διαπραγματεύσεις” ούτε παζάρια για μεταρρυθμίσεις. Ένα μέσο έχουν μόνο (για να διασφαλίσουν την “απόδοση των κεφαλαίων που δανείζουν”, δηλαδή τα κέρδη τους) κι αυτό είναι το επιτόκιο. Όταν οι διεθνείς έμποροι χρήματος έκριναν (αδιάφορο αν ήταν δικαιολογημένο αυτό ή όχι) ότι ο δανεισμός στο ελληνικό κράτος είναι μια ριψοκίνδυνη έως αβέβαιη “επένδυση” απλά, πολύ απλά, άρχισαν να ανεβάζουν τα επιτόκια δανεισμού. Όταν αυτό το μαγικό νούμερο, το επιτόκιο, πλησίασε ή ξεπέρασε το 6% (αν δεν κάνουμε λάθος) το άλογο (το ελληνικό κράτος σαν δανειστής) έσκασε…

Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως λέμε Λατινική Νομισματική Ένωση;

Toυ Λεωνίδα Βατικιώτη

Όσο πυκνώνουν τα μαύρα σύννεφα πάνω από την Ευρωπαϊκή Ένωση τόσο ανθούν σενάρια Αποκάλυψης που εμφανίζουν μια πιθανή διάλυσή της ΕΕ, η οποία φέτος γιορτάζει τα 60 της χρόνια, ως ενδεχόμενο ισοδύναμο με πλανητική καταστροφή.

Κι οι αφορμές κάθε άλλο παρά λίγες ή ήσσονος σημασίας είναι. Μένοντας μόνο στα σημαντικότερα ξεχωρίζουμε:

Πρώτο, την άνοδο της εκλογικής επιρροής μιας σειράς κομμάτων που προέρχονται συνήθως αλλά όχι πάντα από το χώρο της Άκρας Δεξιάς, τα οποία θέτουν ακόμη και αίτημα εξόδου της χώρας τους από την ευρωζώνη και την ΕΕ. Από την Ολλανδία και τη Γαλλία, μέχρι την Ιταλία και την Αυστρία πολιτικοί ευρείας απήχησης που διεκδικούν ακόμη και την πρωθυπουργία (πχ Μπέπε Γκρίλο στην Ιταλία) ή την προεδρία (Λε Πεν στη Γαλλία) χαρακτηρίζουν απερίφραστα επιζήμια τη συμμετοχή της χώρας τους προπαγανδίζοντας τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, που είναι σίγουρο ότι θα προκρίνει την έξοδο.

Η δεύτερη αμφισβήτηση της ΕΕ προέρχεται από τις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, με προεξάρχουσα την κυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία, που αρνήθηκαν το 2016 να αποδεχθούν την μεταναστευτική πολιτική που υιοθέτησαν οι Βρυξέλλες. Στο απόγειο εκείνης της κρίσης πήγαν οι Βρετανοί στις κάλπες ψηφίζοντας μαζικά την έξοδο της χώρας τους από την ΕΕ, τον Ιούλιο του 2016.

Grexit με όρους Βέρμαχτ; Όχι, ευχαριστούμε!

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

Ήδη, πριν καν αρχίσουν οι συνομιλίες για το σχηματισμό της νέας γερμανικής κυβέρνησης γίνεται αισθητός στην Ελλάδα ο αντίκτυπος των εκλογών της 24^ης Σεπτεμβρίου.

Δικαίως φυσικά, αν λάβουμε υπ’ όψη μας ότι το καθεστώς της Μνημονιακής επιτήρησης μετέφερε ντε φάκτο τα κέντρα αποφάσεων στο Βερολίνο και στις Βρυξέλλες. Πολύ περισσότερο τη συζήτηση θεμάτων όπως η παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη και το δημόσιο χρέος, που δεν αφήνουν ανεπηρέαστη σχεδόν καμιά άλλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα.

Ωστόσο, πριν δούμε τις ανατροπές που φέρνει στη μέχρι σήμερα ισορροπία η εκρηκτική άνοδος των Ναζί της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) στο 12,6% και των Φιλελεύθερων (FDP) στο 10,7% των προτιμήσεων του εκλογικού σώματος, αξίζει να διευρύνουμε λίγο το οπτικό μας πεδίο για έναν και μόνο λόγο. Για να καταστεί σαφές ότι αργά ή γρήγορα θα γίνουμε μάρτυρες ιστορικών αλλαγών στην ευρωζώνη, τουλάχιστον. Οι αλλαγές που προετοιμάζονται θα είναι ριζικές!

Μπρα ντε φερ για το θρόνο του Σίτι με έπαθλο περισσότερη απελευθέρωση

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

Καλλιστεία δεν είναι σίγουρο αν μπορούν να χαρακτηριστούν, όπως συχνά περιγράφονται στον ευρωπαϊκό Τύπο, σκληρός πλειοδοτικός διαγωνισμός όμως είναι με βεβαιότητα.

Κι αυτό γιατί το έπαθλο σε περίπτωση που ευοδωθεί η προσπάθεια την οποία καταβάλουν τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά κέντρα της ΕΕ να πείσουν τις διοικήσεις των τραπεζών που ετοιμάζονται να μεταναστεύσουν από το Σίτι του Λονδίνου ότι αποτελούν τη βέλτιστη επιλογή είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ όσο αρχικά φαινόταν. Στην κούρσα που επισήμως ξεκίνησε μετά το ιστορικής σημασίας βρετανικό δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου 2016, που για πρώτη φορά από την ίδρυση της ΕΕ αποφάσισε τη συρρίκνωσή της, στέκονται μέχρι στιγμής πέντε πόλεις – χρηματοοικονομικοί κόμβοι που κάλλιστα μπορούν να διακριθούν σε δύο κατηγορίες: Τα φαβορί (Παρίσι, Φρανκφούρτη) και τα αουτσάιντερ (Δουβλίνο, Άμστερνταμ και Λουξεμβούργο).

Σοφές κουβέντες

«Μόνο πολιτική σκοπιμότητα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Γερμανία, αλλά και σε άλλες χώρες… εξυπηρετεί αυτή τη στιγμή η έξοδος στις αγορές» εκτιμά ο Γιώργος Σταθάκης, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Αναζητείται εναγωνίως παράθυρο για τις αγορές

 Tου Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Αν και επικοινωνιακής αξίας, οι ευκαιρίες για το πείραμα εξόδου δεν είναι πολλές – Η Ελλάδα ως ιδεώδης και φθηνός –ελέω μνημονίων– προορισμός… επενδυτικού τουρισμού

Για λίγους μήνες το «ελληνικό ζήτημα» θα περιθωριοποιηθεί στις διεργασίες εντός της Ευρωζώνης. Τη Δευτέρα, για παράδειγμα, η συνεδρίαση του Eurogroup δεν έχει θέμα «Ελλάδα», έπειτα από πολλούς μήνες. Η ατζέντα της συνεδρίασης βουτάει στα βαθιά της ολοκλήρωσης της ΟΝΕ, αφού οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης καλούνται να συζητήσουν μεταξύ άλλων: α) το θέμα του νομικού πλαισίου για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και για την εποπτεία των τραπεζών, υπό το φως και των εξελίξεων με την κρατική διάσωση τραπεζών στην Ιταλία, β) τα αποτελέσματα επιτήρησης της Ιρλανδίας, τέσσερα χρόνια μετά τη λήξη του μνημονίου τους, γ) ο δημοσιονομικός προσανατολισμός της Ευρωζώνης το 2018 και δ) η εμβάθυνση της ΟΝΕ με την ολοκλήρωση της χρηματοπιστωτικής, οικονομικής και δημοσιονομικής ένωσης και- υποτίθεται- με την ενίσχυση της «δημοκρατικής λογοδοσίας» των «άτυπων» θεσμικών οργάνων της.

Περσινά ξινά σταφύλια

Ο ντόρος για τα υποτιθέμενα σχέδια του πρώτου κυβερνητικού εξάμηνου της “πρώτης φοράς αριστεροακροδεξιάς”, το 2015, υπηρετούν, ολοφάνερα, το φτηνό ρεπερτόριο μιας σικέ αντιπολίτευσης· τόσο σικέ όσο χρειάζεται η “εθνική υπευθυνότητα” των ντόπιων αφεντικών. Εύκολη δουλειά στη χώρα των λωτοφάγων, ευκολότερη αφού οι ιθαγενείς καραγούσταραν τον Μεγάλο Νάρκισσο και τα κόλπα του, άσχετα από ιδεολογία. (Στο 70% είχε φτάσει η αποδοχή των φαιορόζ κυβερνοβιτρινών την άνοιξη του 2015 – το ξεχάσανε ε;).

Όλα όσα δήθεν αποκαλύπτονται τώρα ήταν ήδη από τότε γνωστά. Τα έγραφαν ρεπόρτερ διεθνών (και καθεστωτικών) μήντια… Μπορούσαν επίσης να τεκμηριωθούν λογικά απ’ τις πορδές που οι τότε φαιορόζ άφηναν νομίζοντάς τες για εξάτμιση καύσης στερεών καυσίμων. Στο χάρτινο Sarajevo τα είχαμε γράψει και αναλύσει τόσο εξονυχιστικά ώστε φτάσαμε να αναρωτιόμαστε μπας και το παρακάνουμε ενασχολούμενοι με τα κυβερνητικά.

Ψυχρότητα

Κατά την γερμανική καθεστωτική handelsblatt … Η χώρα θεωρείται εδώ και χρόνια κραυγαλέα αναξιόπιστη και απρόθυμη να τηρήσει όσα έχει συμφωνήσει με τους δανειστές της… Επίσης … οι ευρωπαίοι διπλωμάτες που ασχολούνται διαρκώς με την διάσωση της Ελλάδας είναι απλά και μόνο εκνευρισμένοι… Τελικά η γνώμη τους είναι ότι ... στην ελλάδα δεν πρόκειται μάλλον ποτέ να υπάρξει ομαλότητα [στις σχέσεις της με τους δανειστές]…

Project yunanistan

Ευτυχώς που ο εξοχότατος πρωθυπουργός διαβλέπει κύμα επενδύσεων. Πρόκειται για το ίδιο άτομο που νωρίς την άνοιξη του 2016 διέβλεπε (με την ίδια κατηγορηματικότητα) ότι «το ελατήριο της ελληνικής ανάπτυξης» πρόκειται να εκτονωθεί / εκσφενδονηθεί μετά το Πάσχα (του 2016). Ε, δύο χρόνια πάνω δύο κάτω, μέσα είναι…

Για έναν περίεργο και προφανώς ανθελληνικό λόγο οι διεθνείς ατζέντηδες του εμπορίου χρήματος κρίνουν τα πράγματα αλλιώς. Κάτι τους έχει πιάσει: συνιστούν ο ένας μετά τον άλλο στο δντ (τελευταίο ως τώρα το καταραμένο bloomberg) να την κάνει απ’ το ελληνικό πρόγραμμα· και να την κάνει χτες!

Η μικρή ασθενής I&II

Αν όσα ευρωπαϊκά κοινοβούλια ψηφίζουν για τις εκταμιεύσεις δόσεων στην Αθήνα το κάνουν· και αν δεν εμφανιστεί σαν «τιμωρός» η Ουάσιγκτον ζητώντας την απόσυρση του δντ απ’ τα ευρωπαϊκά προβλήματα, τότε η «μικρή ασθενής» την γλύτωσε. Προς το παρόν, αλλά ένα «παρόν» που θα κρατήσει κάμποσους μήνες.

Για το δεύτερο δεν ξέρουμε. Για το πρώτο είναι αναμενόμενο να γίνει αυτή η έγκριση· αν και οι (προεκλογικές) γκρίνιες στη γερμανική βουλή αναδεικνύουν αυτό που είναι όντως προβληματικό: συμμετοχή του δντ (ήδη απ’ το 2015 by the way) σε ρόλο «τεχνικού συμβούλου», χωρίς χρηματοδοτήσεις, πόση τεχνοκρατική ακεραιότητα εγγυάται για την διαρκή «διάσωση της μικρής ασθενούς»; Όλο και κάποιοι, εδώ κι εκεί, σε διάφορα κοινοβούλια, θα αναρωτηθούν μεγαλόφωνα.

Τικ τακ

Έκανε την ρητορική ερώτηση, η απάντηση όμως που έδωσε θα πρέπει να διδάσκεται στις σχολές οδηγών σαν παράδειγμα για το πως να καθαρίζει κανείς τα παπούτσια του μετά από πεζοπορία. (;;! Ε, ναι!). Είπε και ελάλησε ρωτώντας:

– Κάναμε καλά που ανοίξαμε το θέμα του χρέους; Μήπως αυτοεγκλωβιστήκαμε;



Είπε και ελάλησε απαντώντας:

– Κάναμε άριστα, στο βαθμό που σεβόμαστε τον εαυτό μας και δεν είμαστε υποκριτές όπως οι προηγούμενοι… Χωρίς διευθέτηση του χρέους, αναστέλλεται επ΄ αόριστον η αυτοδύναμη έξοδος στις αγορές και μαζί η έξοδος από μνημόνια και κρίση.

Ο θείος από το Παρίσι

Ιστορικά, τα τελευταία 45 χρόνια, ο γαλλικός ιμπεριαλισμός «έπαιζε ελλάδα» σαν μια «μη γερμανική» (και αμερικανική μεν, αλλά “που τσινάει” δε) επιρροή μέσα στις διάφορες φάσεις της εξέλιξης του project europe. Πρώτα με την ένταξη στην εοκ· ύστερα – στα τέλη των ‘80s – με το «υπόγειο» δάνειο του Ντελόρ που γλύτωσε την Αθήνα από χρεωκοπία· στη συνέχεια με την ένταξη στην ευρωζώνη…

Όλη αυτή η «γαλλοελληνική φιλία» υπήρχε, φυσικά, χωρίς να χρειάζεται το Παρίσι να βάζει χοντρά το χέρι στην τσέπη. Γινόταν, σα να λέμε, με έξοδα της κεντρικής και βόρειας ευρώπης, και πάντα στο βαθμό που τα κεντρο-βορειο-ευρωπαϊκά κράτη (με πρώτη την Βόννη / Βερολίνο) έκριναν ότι θα ήταν προτιμότερο να δεχτούν τις γαλλικές ανατολικομεσογειακές φαντασιώσεις αντί να τα «σπάσουν» με το Παρίσι για ανθυποπεριπτώσεις σαν την ελληνική.

Τόσο δυσνόητο είναι;

Ξεχάστε τα περί «εκλογών», γερμανικών ή οτιδήποτε άλλο. Πρόκειται όχι απλά για αντιστροφή αλλά για διαστροφή της πραγματικότητας! Εκεί που έχει φτάσει, μετά από εφτά χρόνια, το χάλι της «μικρής ασθενούς» το πρόβλημά της μεταχείρισής της είναι πολιτικό – όμως με πολύ συγκεκριμένο τρόπο. Αυτό το ξέρουν οι πάντες, τόσο στην ε.ε. και στην ευρωζώνη, όσο και στο δντ και την εκτ· πέρα και άσχετα απ’ το αν κάποια «πολιτική» του ενός ή του άλλου είδους είναι στην αρμοδιότητά τους ή όχι· υπάρχουν και «τεχνοκράτες» γαρ.

Ποιο είναι το πρόβλημα; Ότι με τα τωρινά δεδομένα, με το είδος του καπιταλιστικού εκσυγχρονισμού που η μεγάλη πλειοψηφία τόσο του «λαού» όσο και των «αρχόντων» ΔΕΝ θέλει να κάνει, η Αθήνα είναι μάλλον απίθανο να μπορεί να πληρώνει δόσεις και τόκους των (πολιτικών) δανείων που έχει ήδη πάρει, ενόσω θα συνεχίζει να δανείζεται, απ’ τις «αγορές» ή απ’ τον Δ του Κενταύρου. Αυτό συνεπάγεται ότι «σήμερα ή αύριο» θα πρέπει να «σβήσει» ένα κάποιο μέρος του υπάρχοντος χρέους. Για δεύτερη φορά· η πρώτη ήταν το 2012…

Το χρέος!

Το γεγονός ότι το υποστηρίξαμε από πολύ νωρίς, απ’ το 2010, απ’ τις σελίδες του (χάρτινου) Sarajevo δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να το επαναλάβουμε: η ρητορική «του δημόσιου χρέους» ήταν, απ’ την αρχή, μια πολιτική παγίδα. Προορισμένη να κρύψει τόσο τα γενικά χαρακτηριστικά της καπιταλιστικής κρίσης / αναδιάρθρωσης όσο (κι αυτό είναι το σημαντικότερο εδώ) τα ειδικά χαρακτηριστικά της ελληνικής εκδοχής της. Το γεγονός ότι αυτή η ρητορική δούλεψε σχεδόν αποκλειστικά στην ελλάδα, ενώ αλλού (στην ιρλανδία, στην ισλανδία, στην ιταλία, στη νότια κύπρο) το πράγμα ονομάστηκε πότε πότε πιο κοντά στην πραγματικότητα (: οι τράπεζες, ο χρηματοπιστωτισμός) θα πρέπει να αποδοθεί (εμείς εκεί το αποδώσαμε) στην «φρέσκια και αβέβαιη» σχέση των ελλήνων με τις τράπεζες· το είδος της οποίας αποδείχθηκε πανηγυρικά απ’ το 2015 και μετά.

Πέρα, όμως, απ’ αυτήν την άποψή μας (που δεν θα παρουσιάσουμε περισσότερο εδώ) υπάρχουν ορισμένα «σκληρά δεδομένα» που υποδεικνύουν ότι η ελληνική «προτεραιότητα στο κόψιμο του χρέους» είναι μια έντεχνη (;) τοποθέτηση του κάρου μπροστά απ’ το άλογο. Ή, επί το ελληνικότερο, άλλα λόγια να αγαπιόμαστε. Εξ ου και η παράδοξη από πρώτη ματιά σύμπλευση με το άθλιο δντ: αυτό ψάχνει τρόπο για να φύγει απ’ την “φροντίδα της μικρής ασθενούς”, ενώ τα αφεντικά της, εδώ, προσπαθούν να κρύψουν την “αρρώστια” της…

Should it stay or should it go?

Την ίδια μέρα που οι φαιορόζ ψήφιζαν τα «νέα μέτρα», στην άλλη άκρη του κόσμου, κάποιοι μιλούσαν γι’ αυτούς· ακόμα και ονομαστικά. Λόξυγκα δεν είχε ο εξοχότατος (π.χ….) αλλά ίσως δεν πρέπει να βιαστεί για τις γραβάτες.

Την «κουβέντα του» είχε η «υποεπιτροπή νομισματικής πολιτικής και εμπορίου» του αμερικανικού κογκρέσσου (US Congressional Monetary Policy and Trade Subcommittee) που ασχολείται με την “γραμμή” που θα πρέπει να ακολουθήσει από δω και πέρα το δντ στην “ελληνική διάσωση”. Θα συνεχίσει να συμμετέχει ή όχι; – αυτή είναι η ερώτηση. Και είναι γνωστό ότι αν η απάντηση είναι «όχι», θα υπάρχουν σοβαρές αλυσιδωτές συνέπειες.

Παρανοήσεις και παράνοιες

Με την φόρα του ταξιδιού στο Πεκίνο και όλο καμάρι (τόσο κόσμο χαιρέτησε!), γυρνώντας πίσω σπίτι ο εξοχότατος έκανε… τι άλλο;; Eνα τηλέφωνο στην κυρά “go back”. Κι ύστερα με χαρά ανακοίνωσε ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν … ότι η εξεύρεση λύσης αναφορικά με την τρέχουσα αξιολόγηση στο επόμενο Eurogroup είναι αναγκαία και εφικτή.

Ύστερα έγινε κάτι που οι σχετικοί με την δημαγωγία ονομάζουν κομψά “ασυνήθιστο”, για να μην το πουν με τα ονόματά του. Η γερμανική πρωθυπουργία, δια του εκπροσώπου της, “δεν επιβεβαίωσε” τις ελληνικές ανακοινώσεις και “χαρούλες”. Για την ακρίβεια η ενημέρωση απ’ το Βερολίνο είχε μια απόκλιση πάνω από 110 μοίρες – σε σχέση με την ελληνική.

Ο καραγκιόζ μπερντές της δεύτερης αξιολόγησης

του Σταύρου Μαυρουδέα

Εδώ και μήνες η χώρα «χορεύει» στο ρυθμό της δεύτερης αξιολόγησης του τρίτου στη σειρά των αποτυχημένων μνημονιακών προγραμμάτων που την έχουν καταστρέψει. Αντικείμενο της είναι η επιβολή ενός νέου πακέτου αντιλαϊκών μέτρων λιτότητας (περικοπές συντάξεων, διάλυση και ιδιωτικοποίηση ΔΕΗ, ακόμη μεγαλύτερος εργασιακός μεσαίωνας με απορρύθμιση των απολύσεων κλπ.) που θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη ύφεση την ελληνική οικονομία. Το πακέτο αυτό είναι αναγκαίο γιατί το μνημονιακό πρόγραμμα προσαρμογής επτά συναπτά χρόνια αποτυγχάνει συστηματικά και γι’ αυτό απαιτούνται διαρκείς παρεμβάσεις για την διάσωση του.

Η συνταγή της δημοσιονομικής λιτότητας που θα οδηγήσει σε ανάπτυξη –δηλαδή ότι ο ιδιωτικός τομέας θα υπερκαλύψει την συρρίκνωση του δημοσίου– αποδείχθηκε εντελώς αβάσιμη. Η ελληνική οικονομική ολιγαρχία έχει μάθει να αποκομίζει κέρδη με δημόσια λεφτά και ακίνδυνα. Γι’ αυτό δεν ρισκάρει να επενδύσει στο μνημονιακό υφεσιακό περιβάλλον αλλά μόνο αρπάζει κοψοχρονιά δημόσια φιλέτα.

Σύσσωμη η καθεστηκυία τάξη (φιλο-ΣΥΡΙΖΑ και αντι-ΣΥΡΙΖΑ) χοροπηδά, φωνασκεί και αλληλοκαθυβρίζεται για το γιατί δεν κλείνει η διαπραγμάτευση. Άλλωστε το κόστος της το πληρώνει ο εργαζόμενος λαός.

Πώς ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να πείσει ότι τετραγώνισε τον κύκλο

Του Σταύρου Μαυρουδέα

Για την ελληνική ολιγαρχία το πρόσφατο Eurogroup είχε αναχθεί περίπου στην «μητέρα όλων των μαχών». Ο λόγος ήταν προφανής. Η ελληνική ολιγαρχία ανησυχεί σφόδρα εάν η οξυνόμενη αντιπαράθεση ΗΠΑ-ΕΕ θα επιδράσει στα συμφέροντα της και στη θέση της μέσα στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα. Ιδιαίτερα ανησυχεί μήπως επιδεινωθούν δραματικά οι ισορροπίες του Μνημονιακού προγράμματος που έχει συνυπογράψει – από υποδεέστερη θέση φυσικά – με το ΔΝΤ (βλέπε ΗΠΑ) και την ΕΕ.

Το πρόγραμμα αυτό το πληρώνει αιματηρά ο ελληνικός λαός. Αλλά η ελληνική αστική τάξη μέχρι τώρα δεν έχει βάλει το χέρι στην τσέπη, παρόλο ότι έχει υποβαθμισθεί περαιτέρω έναντι των ξένων πατρώνων της καθώς ο ρόλος του ξένου κεφαλαίου στην χώρα έχει αυξηθεί. Η ανησυχία της είναι μήπως χρειασθεί να «πληρώσει» και αυτή καθώς επίσης μήπως ένας πλήρης εκτροχιασμός του Μνημονιακού προγράμματος οδηγήσει σε πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές αναταραχές στη χώρα που θα διασαλεύσουν την κυριαρχία της
ελληνικής ολιγαρχίας.

Βέβαια, πριν το Eurogroup είδαμε ξανά τον κακόγουστο θεατρικό καυγά μεταξύ των «ακραιφνών μνημονιακών» (ΝΔ, Δημ.Συμπαράταξη και παρατρεχάμενοι) και των «τραβάτε με και ας κλαίω μνημονιακών» (ΣΥΡΙΖΑ). Ο σκυλοκαυγάς αυτός δεν αφορά τα μεγάλα προβλήματα του τόπου αλλά έχει να κάνει με τα ιδιαίτερα συμφέροντα των διαφορετικών μερίδων της ελληνικής ολιγαρχίας καθώς και με την πολιτική επιβίωση του πολιτικού υπηρετικού προσωπικού καθεμιάς.

Όσοι περισσεύουν

Του Φώτη Τερζάκη

Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος οικονομολόγος για να καταλαβαίνει την αντίστροφη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στο σκληρό νόμισμα και την ανεργία, ή τη συνάρτηση του ελεγχόμενου πληθωρισμού -αυτό που λέμε χαλαρή νομισματική πολιτική- με τον στόχο της πλήρους απασχόλησης· και αν δεν το καταλαβαίνει, εν πάση περιπτώσει, κάθε οικονομολόγος, οιασδήποτε σχολής, θα του το βεβαιώσει ως εμπειρική εξίσωση. Το κύριο ζήτημα είναι να καταλαβαίνουμε πώς οι τυφλές εξισώσεις της οικονομικής «επιστήμης» μεταφράζονται σε αληθινούς πραξεολογικούς όρους, δηλαδή σε επιλογές ηθικού και πολιτικού χαρακτήρα.