Παιδιά καλής οικογενείας

Του Θανάση Σκαμνάκη

Ως γνωστόν, το γόνος γνωστής οικογενείας είναι ιδιότητα. Καμαρώνεις, είμαι γιος, είμαι κόρη, πήγα Κολάμπια, Χάρβαρντ και λοιπά, ή σε λιγότερο περιώνυμα (όχι, φυσικά, ανάλογα με τα προσόντα σου, την εποχή μας οι αξίες αποτιμώνται σε είδος), βγήκα και ήρθα να ασκηθώ επί πραγματικού πεδίου. Τη χώρα, την πόλη…

Χρήσιμο θα ήταν πιθανόν να έπιανες μια δουλειά και να δοκιμάσεις τι πιάνει η ψαριά σου. Να εκτιμήσεις και οι ίδιος την αξία σου και να αποδείξεις και στους άλλους τι μπορείς να κάνεις.

Μια νέα κατάσταση πολιορκίας

Της Μαριάννας Τζιαντζή

Σαν να ζούμε σε μια ιδιότυπη κατάστα­ση πολιορκίας ή στις παραμονές μιας τέτοιας κατάστασης. Η πολιορκία αυτή δεν έχει σχέση με τους τυχόν περιορισμούς που θα επιβληθούν στην κυκλοφορία ή με τη χρήση της μάσκας και την τήρηση των αποστάσεων. Υπό πολιορκία μοιάζει να βρίσκεται το μέλλον μας, η εργασία, η παιδεία, η υγεία, ο πολιτισμός, η ελπίδα.

Ίσως κάτι έχει να μας διδάξει μια άλλη πολιορκία, αυτή του Λένινγκραντ στα 1941-44. Οι διαφορές είναι κολοσσιαίες, όμως κάποιες επιμέρους συγκρίσεις ίσως να μην εί­ναι ασεβείς. Συγκρίσεις που κυρίως αφορούν το πώς μια οριακή εξωτερική κατάσταση επηρεάζει τις καθημερινές συμπεριφορές και τις στάσεις ζωής. Ξαναδιαβάζοντας αυτές τις μέρες το βιβλίο Λένινγκραντ του Βρετανού ιστορικού Μάικλ Τζονς, συναντώ αναλογίες ανάμεσα στην τραγωδία εκείνων των χρό­νων και στην οριακή κατάσταση την οποία ενδεχομένως να ζήσουμε.

Για μία άλλη ατζέντα

Του Κιμωνα Ρηγόπουλου

Η πληροφορία δεν είναι μόνο η φρέσκια ψαριά της επικαιρότητας. Η πληροφορία έχει πολιτικό και αισθητικό στίγμα από την στιγμή που επιλέγεται και συσκευάζεται μέχρι να παραδοθεί προς κατανάλωση και να «φαγωθεί».

Αν επιχειρήσουμε να συνοψί­σουμε τις «ειδήσεις» του τελευταίου εξα­μήνου, αφήνοντας έξω τον Covid 19, την δολοφονία του Φλόιντ και την εξεγερτική αφύπνιση του Black Lives Matter, τι απομένει; Απομένει η περί «όνου ΑΟΖ» ελληνοτουρκική διένεξη, μια 35χρονη βιτριολίστρια, ένας 47χρονος ψευτογιατρός και μια 33χρονη απαγωγέας. Δηλαδή η διασπορά του φόβου σε όλες τις πτώ­σεις του. Όταν για μήνες καταναλώνεις «άφιλτρα» την «κακία του κόσμου» και εκπαιδεύεσαι στην καχυποψία, τι αυθε­ντικό μπορεί να αντέξει ώστε να το ονει­ρευτείς; Όταν ο τερματικός σταθμός της προσδοκίας είναι το: «και μη χειρότερα», τότε αυτό το και μη χειρότερα γίνεται η αλφαβήτα της εθελοδουλίας. Αποστηθί­ζουμε την υποταγή ως την μόνη δυνατή προσευχή. Γινόμαστε τα νήπια που μα­θαίνουν να διαχειρίζονται την απελπισία τους κρυμμένα στη σοφίτα.

Καράβια βγήκαν στις Μυκήνες

Του Θανάση Σκαμνάκη

Η πυρκαγιά στις Μυκήνες, που παραλίγο να καταστρέψει τον αρχαιολογικό χώρο, πέρασε κάπως στα ψιλά. Δεν έγινε θέμα στα κανάλια. Άρα, σχεδόν δεν υπάρχει. Όταν διεθνή μέσα ενημέρωσης διέκoπταν το πρόγραμμα για να μεταδώσουν την είδηση, στην ελληνική επικράτεια η εικόνα ήταν αμυδρή, σαν κάτι, κάπου, κάποτε να συνέβη άνευ αξίας.

Μετά, καταλάβαινε κανείς καλύτερα αυτό που είχε υποψιαστεί μιας εξ αρχής. Πως η ελληνική κυβέρνηση δεν ήθελε προβολή του θέματος, και τα κανάλια συμφώνησαν και ακολούθησαν την κατεύθυνση.

Ωστόσο, το συμβάν αποκτά συμβολική σημασία για αρκετούς λόγους.

Αποστάσεις από την κυβερνητική πολιτική

Του Παναγιώτη Θέμελη

Οι πρόσφατες δηλώσεις της υπουργού Ν. Κεραμέως και όλων των στελεχών του υπουργείου Παιδείας, δεν έχουν αφήσει καμιά αμφιβολία και σε κανέναν, για το ότι και στο άνοιγμα των σχολείων, προτεραιότητα έχουν οι οικονομικές ανάγκες της νεοφιλελεύθερης Ευρωζωνικής πολιτικής και μετά έρχονται οι ανάγκες προστασίας της υγείας μαθητών, καθηγητών, γονέων. Όπως άλλωστε συνέβη και στο άνοιγμα όλων των άλλων οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων. Το υπουργείο Παιδείας αγνόησε επιδεικτικά τους δύο πιο σημαντικούς παράγοντες που η επιστήμη στο σύνολο της έχει υποδείξει ότι περιορίζουν την μεταδοτικότητα του ιού. Την απόσταση και την υγιεινή των χεριών. Είναι οι παράγοντες που για να ικανοποιηθούν οι επιστημονικές προδιαγραφές και τα πρωτόκολλα, απαιτείται να επενδυθούν κεφάλαια που η νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική δεν θα διέθετε ποτέ. Κατασκευές νέων κτιρίων, επιδιόρθωση των παλαιών ώστε να τηρούν πρωτόκολλα υγιεινής, πρόσληψη μεγάλου αριθμού διδασκόντων, πρόσληψη μεγάλου αριθμού βοηθητικού προσωπικού (καθαριστριών και επιστατών), πρόσληψη σχολικών ιατρών και νοσηλευτών κλπ.

Ελληνική Οικονομία: Τα επτά κακά της μοίρας της

Του Γιώργου Παυλόπουλου

Η κυβέρνηση  προσπαθεί απεγνωσμένα να εξωραΐσει της εξελίξεις στον οικονομικό τομέα, άλλοτε υποβαθμίζοντας τα στοιχεία και άλλοτε παρέχοντας ενέσεις αισιοδοξίας για μια ανάκαμψη που “έρχεται άμεσα”. Όμως, υπάρχουν επτά βασικοί δείκτες που διαψεύδουν την κυβερνητική αισιοδοξία και δείχνουν  την κατάσταση να εκτροχιάζεται.

Πρώτο σημείο αποτελεί η εξέλιξη με το ΑΕΠ. Είναι ήδη τέλη Αυγούστου και η κυβέρνηση είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε που δεν έχει ανακοινώσει στοιχεία για το 2ο τρίμηνο του ΑΕΠ. Δεν έχει σημασία αν αυτό συμβαίνει γατί «μαγειρεύονται» τα στοιχεία με την ανοχή της ΕΕ ή γιατί γίνεται επικοινωνιακή προσπάθεια να ανακοινωθούν τα αποτελέσματα με την ύπαρξη κάποιων  θετικών εξελίξεων, αλλά η ουσία δεν μπορεί να κρυφθεί.  Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο υπουργός Οικονομικών  στις 24/7/2020 είχε επισήμως ανακοινώσει ότι η κυβέρνηση εκτιμά ότι το 2020 θα εμφανιστεί ύφεση έως 8%  και προέβλεπε για το 2ο τρίμηνο λόγω καραντίνας  μείωση έως 16%. Η ύφεση σε χώρες παρόμοιες με την Ελλάδα το 2ο τρίμηνο κυμάνθηκε σε -16% για την Ιταλία και -18,5% για την Ισπανία. Με τις αρνητικές εξελίξεις που σημειώνονται στον τουρισμό το 3ο τρίμηνο και την αναζωπύρωση της πανδημίας γα το 4ο τρίμηνο οι προβλέψεις της κυβέρνησης  για ύφεση εως 8% (!) αναμένεται να πέσουν πολύ έξω παρά τις σημαντικές χρηματικές παρεμβάσεις.

Γεωπολιτικές αντιθέσεις στο σύγχρονο ιμπεριαλισμό

Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

Το κείμενο που ακολουθεί προέρχεται από τη συμβολή μου σε διεθνές συνέδριο που οργάνωσε ο Μαρξιστικός Χώρος Έρευνας και Μελετών τον Νοέμβριο του 2018 με αφορμή τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Καρλ Μαρξ. Περιέχεται στο συλλογικό έργο “Αντέχουν οι ιδέες του Μαρξ;” που εκδόθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις “Τόπος”.

Η πρώτη δεκαετία μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ σημαδεύτηκε από την επέλαση της παγκοσμιοποίησης υπό την αμερικανική ηγεμονία, χωρίς μείζονες αντιπαραθέσεις μεταξύ μεγάλων δυνάμεων. Αντίθετα, τα τελευταία 15 χρόνια, με σημείο εκκίνησης τον δεύτερο πόλεμο των ΗΠΑ και των συμμάχων τους κατά του Ιράκ, έφεραν ένταση των γεωπολιτικών ανταγωνισμών, πύκνωση των πολεμικών συγκρούσεων και αφύπνιση των εθνικιστικών παθών. Η νίκη του Τραμπ στις ΗΠΑ και του Brexit στη Βρετανία, τα διαλυτικά φαινόμενα στην ΕΕ και οι εμπορικοί πόλεμοι, ιδίως μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, μαρτυρούν ότι ο κόσμος του Φουκουγιάμα- ο κόσμος της μιας αγοράς, της μιας υπερδύναμης και της μιας σκέψης- πεθαίνει, χωρίς όμως η γέννηση ενός νέου κόσμου να διακρίνεται στον ορίζοντα. Σ’ αυτό το φόντο, η συζήτηση για τον σύγχρονο ιμπεριαλισμό και τις γεωπολιτικές αντιθέσεις, που για αρκετά χρόνια είχε περιθωριοποιηθεί στις αναζητήσεις της Αριστεράς, επανέρχεται στις πρώτες γραμμές της ημερήσιας διάταξης.

Μεγαλοαστική Τάξη χωρίς Εθνική Συνείδηση

Του Σπύρου Κότσια

Κανένας Έλληνας και πολύ περισσότερο οι εργαζόμενοι, οι μικρομεσαίοι, η νεολαία και όλες εκείνες οι κοινωνικές ομάδες που επλήγησαν περισσότερο από τις σκληρές αντιδημοκρατικές και απάνθρωπες μνημονιακές πολιτικές, δεν αγάπησαν τη Δεξιά και δεν νοστάλγησαν τα στελέχη της ώστε να σπεύσουν να τους επαναφέρουν στην εξουσία. Η νίκη επομένως της ΝΔ στις εκλογές του Ιουλίου του 2019 είναι προϊόν, κατά κύριο λόγο, της απογοήτευσης και της αγανάκτησης που ένιωσε ο λαός από τη μνημονιακή στροφή της Κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ , ο οποίος μέχρι τότε εμφανίζονταν σαν η μόνη αντιμνημονιακή δύναμη του πολιτικού συστήματος. Στη μεταστροφή του κλίματος, και στη δημιουργία μικρού μεν αλλά καθοριστικού εκλογικού ρεύματος υπέρ της ΝΔ συνέβαλαν επίσης, η ανερμάτιστη και χυδαία αντιπολιτευτική τακτική που άσκησε η Δεξιά όλα τα προηγούμενα χρόνια και η μεγάλη βοήθεια που της προσέφεραν και εξακολουθούν να τις προσφέρουν τα ΜΜΕ τα οποία βρίσκονται κάτω από τον ασφυκτικό έλεγχο μιας δράκας ολιγαρχών.

Από τις πρώτες κιόλας ημέρες της εκλογής της η Κυβέρνηση Μητσοτάκη έδειξε το πραγματικό της πρόσωπο και τον τρόπο με τον οποίο ήθελε να κυβερνήσει τη χώρα. Επικαλούμενος ο Πρωθυπουργός την ανάγκη δημιουργίας ισχυρού και αποτελεσματικού κράτους προχώρησε, με τη βοήθεια των κατ’ ευφημισμόν αρίστων, στη δημιουργία ενός υδροκέφαλου οργανισμού που ακούει στο όνομα «Επιτελικό Κράτος» και αποτελεί μια νέα μέθοδο για να κυβέρνησεις χωρίς υπουργούς από τους οποίους έχει αφαιρεθεί το σύνολο η μέρος των αρμοδιοτήτων τους.

Φονικός κόσμος

Του Θανάση Σκαμνάκη

Μερικές φορές είναι σημαντικό, νομίζω, να αναπαράγονται οι ειδήσεις – εκείνες οι οποίες δεν παίζουν συχνά, ή δεν παίζουν ποτέ στα βρώμικα νερά των καναλιών της τηλεοπτικής Βενετίας μας – όχι γιατί μπορούν από μόνες να δημιουργήσουν συνείδηση, αλλά γιατί μπορούν να αποκαλύπτουν τι βρίσκεται πίσω από τα εκατομμύρια, δισεκατομμύρια μικρά μηνύματα, στο μεγάλο δίκτυο της αναπαραγόμενης (ψευδούς) ευδαιμονίας.

Ένα από τα βασικά δόγματα του νεοφιλελευθερισμού είναι πως ακόμα κι αν μεγαλώνουν  σε ιλιγγιώδη μεγέθη οι ανισότητες μεταξύ πλούσιων και φτωχών, ο πλούτος και η ευημερία που παράγεται από την “απελευθέρωση” τις επιχειρηματικότητας και της ιδιωτικής εφευρετικότητας και του ανταγωνισμού είναι τέτοιος ώστε να κάνει όλον τον πλανήτη να ευημερεί, γιατί καθένας έχει να μοιραστεί κάτι παραπάνω από εκείνο που μοιραζόταν πριν. Μια αδιάκοπη πρόοδος που κάνει του πλούσιους πλουσιότερους αλλά και τους φτωχούς λιγότερο φτωχούς. Όλοι έχουν μερίδιο, μικρό ή μεγάλο στην ευημερία.

Ιστορία παρακμής

Του Θανάση Σκαμνάκη

Η ίδια σχεδόν ιστορία, κάθε φορά! Εκλέγεται μια καινούργια κυβέρνηση. Το βράδυ της Κυριακής απαγγέλλονται οι πανηγυρικοί. Επί μερικές εβδομάδες βγαίνουν φωτογραφίες, δημοσιεύονται βιογραφικά, κυκλοφορούν χαμόγελα αυτοπεποίθησης και εξουσίας, μας δημιουργείται μια σχεδόν βεβαιότητα πως βρισκόμαστε απέναντι σε νέα δυναστεία. Κι οι φορείς της, γητευτές των αλόγων της δημοσιότητας, περιφέρονται στην καθημερινότητα της δυσκολίας μας μοιράζοντας την αισιοδοξία τους γιατί καπάρωσαν τις θέσεις. Και τη βέβαιη ψευδαίσθηση πως θα ασκήσουν εξουσία πλέον.

Από τη μεταπολίτευση και δώθε επαναλαμβάνεται με ακρίβεια αυτό το πανηγύρι της ματαιοδοξίας.

Με την ίδια σχεδόν ακρίβεια επαναλαμβάνεται και η συνέχεια (υπάρχει η εξαίρεση εκείνης της σχεδόν οχταετούς περιόδου του Α. Παπανδρέου).

Δεν περνάει ούτε χρόνος κι αρχίζουν οι καβαλάρηδες να ξεπεζεύουν. Φυσικά η ματαιοδοξία που “κατακτήθηκε” μια φορά, θα τους συνοδεύει – με αυτό το ελληνικό ύφος, ξέρετε ποιος είμ’ εγώ; – σε όλη τους τη ζωή.

Δεν έχει σημασία αν είναι, αν υπήρξαν, ανεπάγγελτοι σχεδόν, αδαείς, αστοιχείωτοι, μικρόνοες κάποιοι…  Με πτυχία ή άνευ. Άπαξ και πήραν το χρίσμα, μια επιφοίτηση πνεύματος, ή έστω ύφους πνεύματος, πέρασε σ’ όλη τους την ύπαρξη. Το βλέμμα τους άλλοτε απλανές και διογκωμένο ως έκπληκτο μπρος στο κοινότοπο, έγινε ερευνητικό, φιλοπερίεργο, κυρίως όμως αύταρκες. Τώρα δίνουν απαντήσεις εκεί που άλλοτε δεν μπορούσαν να υποβάλλουν ούτε την ερώτηση. Έχει κάτι μαγικό η επίκτητη, ή ακόμα και η κληρονομική, εξουσία -μόνο που στην κληρονομική, κι εδώ όπως και στους Λουδοβίκους, οι διάδοχοι τείνουν μάλλον προς τον εκφυλισμό του είδους, και όχι εξ αιτίας της αναγκαίας αιμομιξίας των γαλαζοαίματων.

Ο ευφυέστερος όλων των διαδόχων, δείτε πόσο σχετικές είναι οι έννοιες, αλλά οπωσδήποτε ο πλέον αυτάρκης, και χωρίς σχετικισμό, ο Κώστας Καραμανλής, λίγες μήνες πριν γίνει πρωθυπουργός, και πριν ακόμα γίνει πρόεδρος της ΝΔ, είχε με απόλυτη βεβαιότητα απαντήσει σε σχετική δημοσιογραφική ερώτηση: μα αρχηγός του κόμματος θα γίνει κάποιο από τα γνωστά στελέχη, ποιος θέλετε να γίνει, εγώ;

Οι επόμενοι που έγιναν αρχηγοί δεν έθεσαν ποτέ αυτό το ερώτημα, αποδεικνύοντας πόσες σκάλες πιο κάτω ήταν η ευφυΐα και η αυτάρκειά τους. Τέλος πάντων παρεκκλίναμε.

Έλεγα λοιπόν για τη βεβαιότητα αιωνιότητας που αποχτούν τα βλέμματα των επιβαινόντων επί της εξουσίας, ανεξάρτητα από το αγελαδινό βάθος τους (και δεν έχω τίποτα με τα συμπαθή και αγαθά τετράποδα, τα οποία όμως δεν παριστάνουν πως είναι κάτι άλλο καιν κυρίως δεν ασκούν παρά την εξουσία της παραγωγής του γάλακτός τους).

Κι ήθελα να πω επίσης, πως κι εμείς, ως πολίτες, τους πιστεύουμε. Τόσα φώτα, τόση λάμψη, τόση εμβέλεια βλέμματος, μας μπερδεύει. Πως ο χθεσινός θεωρούμενος γραφικός γίνεται τώρα περισπούδαστη προσωπικότητα είναι ένα από τα θαύματα του κόσμου, μια μεταμόρφωση που συντελείται εμπρός μας και απέναντι σε κάμερες και δημοσιογράφους.   Και νομίζουμε, αίφνης, πως αυτοί θα κάνουν κάτι άλλο από εκείνο που τους καταλογίζαμε πριν.

Δεν περνάει καν ο πρώτος χρόνος κι αρχίζει να ξηλώνεται το ύφος το βελουτέ. Λίγο-λίγο ή και απότομα βγαίνει το βλέμμα γυμνό. Και ναι μεν κάτοχο της εξουσίας, πλην όμως πάλι σε κενό απευθυνόμενο. Γιατί, καρδιά μου, άμα τον ντύσεις το σάλαγκια θα μοιάζει ντυμένος αλλά πάλι θα σέρνεται.

Με τούτη την κυβέρνηση, φερ’ ειπείν, έγινε μια περίεργη πιρουέτα. Πέσαμε στον κορονοϊό και με την καραντίνα του Μαρτίου θεωρήσαμε πως εντελώς ανέλπιστα, παρά τη φύση της δηλαδή, η κυβέρνηση ενήργησε έξυπνα. Μήπως είχαμε κάνει λάθος να την αξιολογήσουμε με βάση την ευφυία του αρχηγού της; Αλλά ακολούθησαν τα υπόλοιπα. Όπου, και στο θέμα του κορονοϊού πελαγοδρομεί, παίρνει αποφάσεις που η μια αναιρεί την άλλη, κάνει κινήσεις πανικού, εξαγγέλλει μέτρα που δεν μπορεί να υλοποιηθούν, και στην οικονομική πολιτική πάει στο χάος, υπόσχεται επενδύσεις και μεγάλα έργα, όπως στο Ελληνικό, που καταρρέουν μετά από λίγες μέρες ή σέρνονται, αναγγέλλει δια στόματος πρωθυπουργού, μεταξύ της βλακείας και του κυνισμού η απόσταση στην περίπτωση είναι ελάχιστη, πως χτίζουμε τα  δάση διότι αλλιώς θα καούν, σηκώνει τα χέρια ψηλά μόλις πιάσει καταιγίδα, αν και προβλεπόμενη, πνίγεται σε μια τηλεφωνική κλήση του 112, ανακοινώνει οικονομικά μέτρα που δεν εφαρμόζονται ή που εφαρμόζονται τόσο αργά και καθυστερημένα ώστε αναιρούν το σχεδιασμό της και τώρα πελαγοδρομεί, κυριολεκτικά, στα θαλάσσια σύνορα της χώρας προσπαθώντας να προσελκύσει συμμάχους που εγκατέλειψε και να κατευνάσει συμμάχους που διατηρεί, ως προβλέψιμος και πιστός εταίρος, αλλά που δεν την υποστηρίζουν, κάνει  ανασχηματισμό που δεν είναι  ανασχηματισμός, και καμαρώνουν πως πήραν μέτρα για να καταργηθούν οι διαδηλώσεις, η Μαρία Αντουανέττα!..

Ακόμα κι αν μπορούν να μας θεωρήσουν πιο βλάκες που τους πιστεύουμε, κάποιοι τουλάχιστον, ή και που τους ανεχόμαστε, δεν μπορούν να μας καταλογίσουν σωρηδόν τη βλακεία της διάρκειας. Γρήγορα από τις ευχές γυρίζουμε στις κατάρες, ακόμα και χωρίς μεγάλες αφορμές. Όχι τώρα να μας απειλούν τα, ποικιλοτρόπως, μπάζα!..

Όπως και να το κάνεις, όπως και να το πεις, ό,τι ζούμε εκπέμπει την παρακμή!

kommon

Ο «εξτρεμισμός»… της κοινωνικής δικαιοσύνης

Του Σπύρου Θύμη

Διαβάζουμε στο άρθρο 19 του  προσφάτως ψηφισθέντος νόμου 4703 για τις διαδηλώσεις ότι ιδρύεται «Διεύθυνσης Πρόληψης της Βίας» με σκοπό, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, τη δημιουργία  «ενός ισχυρού δικτύου συνεργασίας με στόχο την καταπολέμηση ποικίλων μορφών και εκφάνσεων της βίας, όπως η ριζοσπαστικοποίηση, ο βίαιος εξτρεμισμός, η ενδοοικογενειακή, έμφυλη και ενδοσχολική βία»⁽¹⁾ . Τι σημαίνει όμως «ριζοσπαστικοποίηση»;  Τι θέλουν αυτοί οι «ριζοσπάστες»; Για ποιο λόγο «ριζοσπαστικοποιούνται»;  Τι είναι αυτό που θέλει η Κυβέρνηση να «καταπολεμήσει»;  Άνοιξα λοιπόν λεξικά,  έψαξα και στο διαδίκτυο, και τελικά, μετά από μεγάλη προσπάθεια,  την βρήκα την απάντηση και θέλω να την μοιραστώ..

Έχουμε και λέμε λοιπόν…Αν είστε από αυτούς που παλεύουν για  «κοινωνική ισότητα» και «ανακατανομή εισοδήματος» τότε είστε κάποιος «ριζοσπάστης» εξτρεμιστής που δεν βρίσκει «νόημα στη ζωή του», και καμιά διαφορά δεν έχετε από τους.. τζιχαντιστές!  Αν τώρα αντιτίθεστε στις οικονομικές ελίτ που απομυζούν τον πλούτο,  και στους πολιτικούς που  τις στηρίζουν,  τότε είστε κάποιο άτομο με «έλλειψη ταυτότητας» και είστε ταυτόχρονα και ένας εν δυνάμει τρομοκράτης, όπως ακριβώς και  οι ακροδεξιοί  φασίστες! Επιπλέον,  αν είστε εναντία στην ιδιωτικοποίηση της Παιδείας και της Υγείας τότε είστε ένα άτομο «βαριεστημένο»  που του λείπει η περιπέτεια..  και είστε τόσο εξτρεμιστής  όσο και ένας  νεοναζί!

Οι μασκοφόροι και το άγρυπνο βλέμμα

Της Αιμιλίας Καραλή

Άλλοτε προστατευτική, άλλοτε καλλιτεχνική, άλλοτε τελετουργική, στις απόκριες συνήθως σκωπτική, μερικές φορές συμβολική και πολύ συχνά «αόρατη», η μάσκα συ­νοδεύει την ανθρώπινη δραστηριότητα εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Μετά τα τελευ­ταία γεγονότα που προέκυψαν από την πανδημία του κορονοϊού η μάσκα, παρά τις παλινωδίες των επίσημων «ειδικών», συστήνεται ως απαραίτητο και στοιχει­ώδες μέσο προστασίας από τον ιό. Προ­στασία αμυντική, βέβαια, και πρόσκαιρη, γιατί όσα καταγγέλλουν ειδικοί επιστή­μονες -ανεξάρτητοι από διάφορες εξου­σίες- για τις αιτίες που προκάλεσαν και αυτήν την πανδημία μοιάζουν με ανε­πίδοτες επιστολές. Η καταστροφή του οικοσυστήματος, η διατάραξη και η ολέ­θρια μετάλλαξη της διατροφικής αλυσί­δας προς όφελος των πολυεθνικών εται­ρειών ακολουθούν τους ρυθμούς που είχαν πριν αρχίσει το «κακό». Στην χώρα μας μάλιστα επιταχύνονται.

Αντί για «διαρκής επανάσταση» διαρκής πόλεμος

Της Μαριάννας Τζιαντζή

Πριν 23 χρόνια δημοσιεύτηκε σε μια γαλλική εφημερίδα ένα άρθρο του σουμπκομαντάντε Μάρκος, με τίτλο «Ο Τέταρτος Παγκόσμιος Πόλεμος έχει αρχί­σει». Ο λαοφιλής ηγέτης των Ζαπατίστας χα­ρακτηρίζει Τρίτο Παγκόομιο Πόλεμο την ψυχροπολεμική περίοδο που όλοι γνωρίζουμε πώς έληξε.

Παρόλο που πέρασαν 23 χρόνια από τότε, το κείμενο του Μάρκος εντυπωσι­άζει και σήμερα με τη διεισδυτικότητα και την οξυδέρκειά του. Ταυτόχρονα, μας κάνει να αναρωτηθούμε: τι είδους πόλεμος είναι αυτός που βιώνουμε σήμερα. Πρόκειται για μια μάχη του Τέταρτου (ας τον πούμε έτσι) Μεγάλου Πολέμου ή για έναν διαρκή πόλεμο χωρίς όνομα;

Διαδοχικά και βαριά χτυπήματα αυταρχισμού

Του Θάνου Καμήλαλη

Μέσα σε λίγες εβδομάδες, η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει προχωρήσει σε μια σειρά από παρεμβάσεις, ιδιαίτερα ενοχλητικές για ένα κράτος που θέλει να λέγεται «Δικαίου». Από τη λίστα Πέτσα με τη χρηματοδότηση ΜΜΕ με αδιαφανή και ξεκάθαρα πολιτικά κριτήρια, στην απόπειρα περιορισμού των διαδηλώσεων κι από εκεί στη Δικαιοσύνη, με την ολοκλήρωση ενός θεσμικού τραγέλαφου που οδηγεί και στη στοχοποίηση-δίωξη της εισαγγελέα Διαφθοράς που «τόλμησε» να ερευνήσει το σκάνδαλο Novartis. Δεν τα λες και λίγα, δεν τα λες και ακίνδυνα. Πρόκειται για βαριά, διαδοχικά χτυπήματα, συνέπειες ενός συστήματος εξουσίας που επέστρεψε και νιώθει παντοδύναμο, μια ταχύρυθμη διολίσθηση σε αυταρχικές λογικές.

Ας υποθέσουμε όμως ότι όλα αυτά δεν συμβαίνουν στην Ελλάδα, αλλά συμβαίνουν σε ένα μακρινό κράτος για το οποίο μαθαίνουμε τι συμβαίνει από απόσταση. Μαθαίνουμε λοιπόν, αρχικά ότι η κυβέρνηση αυτού του κράτους μοίρασε 20 εκατ. Ευρώ στα Μέσα μαζικής Ενημέρωσης για «επικοινωνιακή καμπάνια» λόγω της πανδημίας του Covid-19. Μέχρι εδώ καλά, σίγουρα αυτή η κυβέρνηση θα θέλει τους πολίτες της ενημερωμένους. Μόνο που, αρνήθηκε επανειλημμένα να δημοσιοποιήσει τη λίστα και όταν τελικά το έκανε, αποκαλύφθηκε ότι όχι μόνο έξαιρεσε από τη χρηματοδότηση μία εφημερίδα που ασκεί ερευνητική δημοσιογραφία εναντίον της, αλλά και το ότι η (μικρή) μερίδα του Τύπου που της ασκεί σοβαρή κριτική έλαβε δυσανάλογα μικρότερα ποσά από φιλοκυβερνητικά μέσα. Κρατικό χρήμα σπαταλήθηκε με πολιτικά κριτήρια, προκαλώντας την αντίδραση διεθνών ενώσεων Τύπου, που έστειλαν επιστολή στους Μητσοτάκη και Πέτσα.

«Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης»: Ευκαιρία για ποιον;

Του Μάκη Παπαδόπουλου*

Το εμπόριο ελπίδας και η καλλιέργεια απατηλών προσδοκιών για μια φιλολαϊκή διέξοδο από τη νέα βαθιά κρίση στην ΕΕ έχουν δυναμώσει μετά τη συμφωνία της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής, σχετικά με το «Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης».

Η συμφωνία προβάλλεται ως μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα και ως ιστορικό βήμα για μια πιο δυνατή και ενωμένη Ευρώπη. Το ρόλο του κακού στο νέο προπαγανδιστικό αφήγημα έχει η συμμαχία των «φειδωλών κρατών του Βορρά» (Ολλανδία, Αυστρία, Δανία, Σουηδία και Φινλανδία), τα οποία έναντι ανταλλαγμάτων υποχώρησαν τελικά και επέτρεψαν να εκφραστεί η «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη». Ωστόσο οι ίδιες οι επίσημες δηλώσεις και οι σχετικές δημοσιογραφικές αναλύσεις αρκούν για να προσγειώσουν όσους αναμένουν τη σωτηρία τους από το νέο πακτωλό του κοινοτικού χρήματος. «Δωρεάν γεύμα δεν υπάρχει», μας εξηγούν. Ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης ξεκαθαρίζει ότι «δεν θα σκορπίσουμε τα χρήματα στους τέσσερις ανέμους» και οι αρθρογράφοι διευκρινίζουν ότι δεν πρέπει να ξοδεύουμε τα λεφτά σε επιδοτήσεις και επιδόματα… Η αλήθεια είναι ότι «λεφτά υπάρχουν» για το κεφάλαιο, για να ανακάμψει η κερδοφορία των μονοπωλιακών ομίλων, που είναι και οι μόνοι οι οποίοι πρέπει να πανηγυρίζουν. Οι θυσίες των μισθωτών και των αυτοαπασχολούμενων θα συνεχιστούν, στο βωμό της επανεκκίνησης της καπιταλιστικής οικονομίας. Οι σκληρές διαπραγματεύσεις μεταξύ των διαφορετικών συμμαχιών των αστικών κρατών της ΕΕ ήταν και είναι διαπραγματεύσεις για την κατανομή κερδών και ζημιών στο στρατόπεδο του εχθρού των λαών. Όλες οι συνιστώσες της λυκοσυμμαχίας της ΕΕ συμφωνούν στην κλιμάκωση της επίθεσης του κεφαλαίου στους εργαζόμενους, κάτω από τον εύηχο τίτλο της «προώθησης των μεταρρυθμίσεων».

Να μισήσουμε τους αδιάφορους;

Του Βασίλη Λιόση

Το ερώτημα έρχεται και ξανάρχεται. Πώς είναι δυνατό να υπάρχει τέτοιος κυκεώνας συντηρητικών νόμων και πολιτικών πρακτικών και οι αντιδράσεις του κόσμου να είναι αναντίστοιχες; Γιατί να υπάρχει τέτοιο χάσμα ανάμεσα στο αντικειμενικό και το υποκειμενικό; Μα διότι υπάρχουν άνθρωποι αδιάφοροι, φοβισμένοι, συμβιβασμένοι ή και άνθρωποι ταγμένοι με τη βαρβαρότητα, θα μπορούσε κάποιος να απαντήσει. Ωστόσο, μία τέτοια απάντηση είναι εντελώς επιφανειακή και τούτο αποδεικνύεται αν θέσουμε ευθύς αμέσως το επόμενο ερώτημα: τι κάνει τους ανθρώπους να επιλέγουν τον δρόμο της αυτοχειρίας τους; Ας επιχειρήσουμε κάπως να τακτοποιήσουμε τα πράγματα.

Το πανηγύρι της ματαιοδοξίας

Του Θανάση Σκαμνάκη

Οι Πολωνοί μετά την “πτώση του κομμουνισμού”, όπως το λένε, αποφάσισαν να αναμορφώσουν την πρωτεύουσά τους (και όλη τη χώρα φαντάζομαι). Το πρώτο ήταν η ακροδεξιά κυβέρνηση και πολιτική. Το δεύτερο, που αποτελεί αισθητική και κοινωνική συνέπεια του πρώτου, είναι να χτίσουν μερικούς ουρανοξύστες, τα γνωστά αρχιτεκτονικά εκτρώματα τύπου Βωβού, για πολυεθνικές κυρίως, τα οποία παρουσιάζουν στους τουρίστες ως μνημεία του σύγχρονου πνεύματος, ενώ στην είσοδο της παλιάς πόλης (που κάηκε ολοσχερώς από του Γερμανούς στον πόλεμο και ανοικοδομήθηκε “επί κομμουνισμού” ακριβώς όπως ήταν) τοποθέτησαν το νέο σύμβολο της πόλης, έναν φοίνικα. Κι επειδή η Βαρσοβία βρίσκεται πολύ κοντά στον Αρκτικό κύκλο και φοίνικας κανονικός δεν μπορεί να βλαστήσει (όπως βλαστάνει στις ζαρντινιέρες της Αθήνας, ας πούμε;), τοποθέτησαν έναν πλαστικό. (Στη σημερινή Πολωνία δεν είναι το μόνο φέικ, μπορείτε π.χ. να επισκεφθείτε το σπίτι-μουσείο του Σοπέν, στο οποίο όμως δεν γεννήθηκε ο Σοπέν, έμεινε ίσως κανά δυό χρόνια, το πιάνο που εκτίθεται δεν είναι εκείνο του Σοπέν αλλά είναι σαν εκείνο του Σοπέν, γενικώς ο Σοπέν υπάρχει ως αναφορά αλλά απουσιάζει ως πραγματικότητα).

Χαρακτηριστικό δείγμα, είδος αχαρακτήριστο

Του Κίμωνα Ρηγόπουλου

Όταν το σοσιαλιστικό αίτημα μιας ασθμαίνουσας κοινωνίας υποχωρεί, ο ρεφορμισμός μετατρέπεται από πολιτική άποψη σε προσοδοφόρο επάγγελμα και ο καιροσκόπος χαίρεται τα αγαθά της πολιτικής του χαμέρπειας. Πρόσφορος σκηνικός χώρος γίνεται η επεξεργασμένη κατά το δοκούν «πολιτική ορθότης».

Ψυχή ρηχή, τσέπη βαθιά. Ο άνθρωπος που πριν πεινάσει, μαγειρεύει. Βαρετός σαν κάτι μακρινούς θείους που στις οικογενειακές εθιμοτυπικές συγκεντρώσεις υποχρεώνει τα ανήψια του σε ανεξάντλητα χασμουρητά. Ο υψηλός προσκεκλημένος των τηλεοπτικών πάνελ και «ντιμπέι», που θα έλεγε και ο Νικόλας ο Αλέφαντος. Σε αυτά, βέβαια, δεν έχει τίποτα να προσθέσει ή να αφαιρέσει πέρα από τους όρκους πίστης σε μια κανονικότητα που τον σιτίζει ισοβίως. Αν στο θέατρο σκιών ο Αλέφαντος διεκδικεί τον ρόλο του Καραγκιόζη, αυτός είναι δικαιωματικά ο Χατζηαβάτης. Είναι η προσωποποίηση της σοβαροφάνειας όταν αυτή υποδύεται τη σοβαρότητα για να την καταργήσει. Αυτός ο τύπος ξέρει να επενδύει σοφά τα κεφάλαιά του, όταν η δυστυχία των άλλων εγγυάται την υψηλή απόδοση της επένδυσής του. Και αν κάποιος άλλος έτυχε να εκτραπεί από τα κοινωνικά εσκαμμένα «για τη φουκαριάρα τη μάνα του», αυτός το κάνει για τα καημένα τα παιδιά του και τα δύσμοιρα εγγόνια του.

Ο μεγάλος περίπατος του εξοβελισμού και της εξαθλίωσης

Των Γ. Ηλιοπούλου – Όλ. Μοσχοχωρίτου

Όταν φράζεις αρτηρίες, δημιουργείς θρομβώσεις.

Όταν χτίζεις σε ρέματα ή ελαχιστοποιείς τις διατομές τους, προκαλείς πλημμύρες.

Οι Βασ. Όλγας, Πανεπιστημίου, Βασ. Σοφίας, Πατησίων, Αθηνάς, είναι κεντρικές αρτηρίες ανάμεσα σε δύο ορεινούς όγκους, το λόφο της Ακρόπολης και το Λυκαβηττό, αλλά και τον Εθνικό κήπο. Είναι οι μοναδικές προσβάσεις στον κεντρικό αστικό ιστό και αποκλειστικές λεωφορειακές διελεύσεις μεταξύ όμορων Δημοτικών Ενοτήτων.

Τα πεζοδρόμιά τους είναι επαρκέστατα για τους πεζούς. Ιστορικό, αρχαιολογικό ενδιαφέρον δεν παρουσιάζουν.

Η πανδημία του SARS-CoV-2 ως επιστημονική και κοινωνική πρόκληση τον 21ο αιώνα

Του Βασίλη Ζουμπουρλή

Το Αρθρο «Η Πανδημία του SARS-CoV-2 ως επιστημονική και κοινωνική πρόκληση τον 21ο αιώνα» είναι άρθρο του μέλους του Συλλόγου Εμείς που σπουδάσαμε στον σοσιαλισμό», Β. Ζουμπουρλή. Ο Βασίλης Ζουμπουρλής είναι Διδάκτωρ, Μοριακός Βιολόγος και Γενετιστής, Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών με εξειδίκευση στη Μοριακή Βιολογία του καρκίνου και των βλαστικών κυττάρων, πρόεδρος του Συλλόγου εργαζομένων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.

Η πανδημία του SARS-CoV-2 ως επιστημονική και κοινωνική πρόκληση τον 21ο αιώνα

Εισαγωγή. Αυτό που βιώσαμε και συνεχίζουμε να βιώνουμε με αυτή την πανδημία είναι μία πρωτόγνωρη κατάσταση με χαρακτηριστικά παγκοσμίου πολέμου. Για όλους εμάς που τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο τον γνωρίζουμε από τις διηγήσεις των πατεράδων και των παππούδων μας, από τα βιβλία, τις κινηματογραφικές ταινίες και τα ντοκυμαντέρ η πανδημία αυτή θα καταγραφεί στη συνείδηση μας ως μία σύγχρονη μορφή ενός νέου παγκοσμίου πολέμου.

Στη σκιά του «προηγούμενου πολέμου»

Του Κώστα Λαπαβίτσα

Είναι συνηθισμένο φαινόμενο οι κυβερνήσεις του ύστερου καπιταλισμού να προετοιμάζονται για τον «προηγούμενο πόλεμο». Βγάζουν συμπεράσματα από την τελευταία οικονομική κρίση κι έτσι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την επόμενη. Το λάθος είναι προφανές, καθώς το μέλλον δεν είναι ποτέ ίδιο με το παρελθόν. Οι κοινωνίες πρέπει να μαθαίνουν από την ιστορία, αλλά κυρίως να αξιολογούν τις τωρινές πληροφορίες και να κοιτάνε μπροστά.

Το σφάλμα του «προηγούμενου πολέμου» συχνά οδηγεί σε όλεθρο όταν ξεσπάσει νέος. Το πολωνικό ιππικό ήταν υπόδειγμα ανδρείας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν έκαναν βέβαιοι Πολωνοί κατά μέτωπο επιθέσεις στα τεθωρακισμένα της Βέρμαχτ, όπως λέει ο μύθος που τους θέλει ανόητους ρομαντικούς. Αλλά όση ανδρεία κι αν επέδειξαν, οι επελάσεις τους απέναντι στα γερμανικά πολυβόλα ήταν καταστροφικές για τους ίδιους.

Από το τέλος ξεκινάμε…

Της Αιμιλίας Καραλη

Τώρα που φαίνεται να τελείωσε η περίοδος του υποχρεωτικού εγκλεισμού για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού, πληθαίνουν οι πληρωμένες φωνές που μας καλούν για επιστροφή στην κανονικότητα, για να ξαναγυρίσουμε στο σημείο που βρισκόμασταν «πριν» ενσκήψει το «κακό», για να μην επιστρέψουμε στο «χτες».

Προφανώς δεν πρόκειται για λογοπαίγνιο με τα χρονικά επιρρήματα. Όμως πρόκειται για ένα παιχνίδι που απαξιώνει την ανθρώπινη ζωή, καθώς της αφαιρεί τη μνήμη, της στερεί τη γνώση και την αφήνει έρμαιο των φόβων και των ενοχών για ό,τι «κακό» συμβεί «από δω και πέρα».

Άτιμες «τιμές» και προληπτικές συκοφαντίες

Δεν νομίζω ότι οποιοσδήποτε σε αυτή τη χώρα είναι τόσο εύπιστος, ώστε να πιστεύει πως η αναβίωση από την κυβέρνηση της υπόθεσης του εμπρησμού της Μαρφίν έχει κίνητρα ανθρωπιστικά, τιμής προς τα θύματα και «καταδίκης της βίας».

Ή τουλάχιστον όχι οποιοσδήποτε δεν λαμβάνει μερίδιο από τα 20 εκατομμύρια του μποναμά προς τα ΜΜΕ και δεν έχει σχέσεις συγγενικές ή κομματικές με την κυβέρνηση.

Διότι θα ήταν εξαιρετικά αφελές να πιστέψει κανείς ότι ξαφνικά, 10 χρόνια μετά τον δολοφονικό εμπρησμό, έπιασε ο πόνος για τους νεκρούς της Μαρφίν μία κυβέρνηση, της οποίας σχεδόν το σύνολο των στελεχών βρισκόταν σε θέσεις εξουσίας στην πλειοψηφία αυτών των 10 χρόνων, στα οποία δεν έκαναν απολύτως τίποτα για την υπόθεση.

Ο κόσμος μας στη δίνη απρόβλεπτων αλλαγών μεγάλης κλίμακας

του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

Καθώς οι κυβερνήσεις αρχίζουν να σχεδιάζουν τη σταδιακή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, οι πάντες κατανοούν ότι ο κόσμος στον οποίο θα επιστρέψουμε διαγράφεται πολύ διαφορετικός από εκείνον που αφήσαμε. Ωστόσο, πολιτικοί και αναλυτές διχάζονται ως προς την έκταση, το βάθος και τον χαρακτήρα των ανατροπών που ήδη αλλάζουν την ανθρώπινη συνθήκη σε πλανητική κλίμακα.

Ύστερα από κάθε μεγάλο σοκ, προσδοκίες Αναγέννησης και προφητείες Αποκάλυψης βρίσκουν γόνιμο έδαφος. Αυτό συνέβη την τελευταία εικοσαετία με την 11η Σεπτεμβρίου, όπως και με τη χρηματοπιστωτική κατάρρευση του 2008-9. Και στις δύο περιπτώσεις, ο πλανήτης έζησε μεγάλες αναστατώσεις, αλλά δεν υπήρξε αλλαγή υποδείγματος. Η Ιστορία δεν άλλαξε τροχιά.

Αυτή τη φορά, τα πράγματα μπορεί να εξελιχθούν πολύ διαφορετικά, καθώς βιώνουμε μια οικουμενική, αστραπιαία και εξαιρετικά βίαιη κρίση, χωρίς προηγούμενο στη σύγχρονη Ιστορία. Όχι τόσο στην υγειονομική της διάσταση (η ισπανική γρίπη του 1918 αφάνισε 50 εκατομμύρια ανθρώπους, περίπου το 2% του τότε παγκόσμιου πληθυσμού), όσο στο πεδίο της οικονομίας. Στην Αμερική 17 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη δουλειά τους μέσα σε τρεις μόνο εβδομάδες και στο σύνολο των αναπτυγμένων χωρών η οικονομία θα συρρικνωθεί φέτος περισσότερο κι από τη Μεγάλη Ύφεση του 1929-33, εκτιμά το ΔΝΤ.

Όψεις του νέου αυταρχισμού

Tου Κώστα Λουλουδάκη

Τα συνταγματικά συστήματα, αυτά που κατοχύρωσαν τις πολιτικές ελευθερίες κυρίως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, παρά την ασυμμετρία τους από χώρα σε χώρα, επέτρεπαν στην εκάστοτε εξουσία την κυριαρχία, που είτε ασκεί είτε μπορεί να ασκήσει το κράτος για την αποδυνάμωση της ισχύος διάφορων κοινωνικών ομάδων μα και δρώντων πολιτών, χωρίς αυτές οι ομάδες και αυτοί οι πολίτες να είναι σε θέση να απαλλαγούν από αυτή. Ειδικότερα, το «Κράτος Πρόνοιας» ήταν ένας νομικός μηχανισμός παρέμβασης στην υγεία, στην κοινωνική ασφάλιση, στην εκπαίδευση, στην εργασία, στην κατοικία ώστε η εξουσία να νομιμοποιεί την συσσώρευση των μέσων παραγωγής και την εξασφάλιση της αναγκαίας κοινωνικής συναίνεσης για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης.

Την τελευταία δεκαετία, αυτός ο συνταγματικός μηχανισμός που προσπαθούσε να περιορίσει τις ενδοταξικές συγκρούσεις συμφερόντων, συνοδεύεται από έναν συνεχώς εντεινόμενο κοινωνικό έλεγχο ο οποίος πότε παρουσιάζεται ως απλή επιτήρηση και πότε ως άμεσος καταναγκασμός.