Πυρηνική βόμβα χρέους – Σχεδόν 3,5 φορές πάνω από τον ετήσιο πλανητικά παραγόμενο πλούτο

Πάνω σε μία βραδυφλεγή «βόμβα» χρέους 258 τρισ. δολαρίων, το οποίο κανείς δεν ξέρει πότε θα «σκάσει» και τι επιπτώσεις θα έχει για την ανθρωπότητα, κάθεται ολόκληρος ο πλανήτης, όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία του ΟΟΣΑ. Και σαν να μην έφτανε το δυσθεώρητο παγκόσμιο χρέος, ήρθε και η κρίση του κορωνοϊού να επιβαρύνει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς τα κράτη και τους μελλοντικούς φορολογουμένους με νέα χρέη.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κρατικός δανεισμός έκανε ρεκόρ όλων των εποχών στο πρώτο πεντάμηνο του 2020, καθώς ήταν κατά 70% μεγαλύτερος από τα προηγούμενα πέντε χρόνια. Τα επικαιροποιημένα στοιχεία για τον κρατικό δανεισμό δημοσίευσε ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης συμπεριλαμβάνοντας τα στοιχεία των εκδόσεων ομολόγων των πρώτων μηνών της πανδημίας της Covid-19.

Διαγραφή μέρους του δημόσιου χρέους της πέτυχε η Αργεντινή!

του Λεωνίδα Βατικιώτη

«Νέο κεφάλαιο στις διαπραγματεύσεις για το δημόσιο χρέος» άνοιξε η Αργεντινή! Με αυτό τους το σχόλιο οι Financial Times απέδωσαν με τον πιο εύστοχο και συμπυκνωμένο τρόπο το επίτευγμα της νέας κυβέρνησης της λατινοαμερικανικής χώρας. Η διαγραφή του 45% περίπου σε ένα χρέος ύψους 65 δισ. δολαρίων (με συνολικό χρέος που φτάνει τα 340 δισ. ή 90% του ΑΕΠ) δείχνει τις μεγάλες δυνατότητες διαγραφής του δημόσιου χρέους που μπορούν να εφαρμόσουν οι κυβερνήσεις σε βάρος των διεθνών πιστωτών, δημιουργώντας τον αναγκαίο δημοσιονομικό χώρο.

Το παράδειγμα της Αργεντινής αξίζει να μελετηθεί γιατί δείχνει τι πρέπει και μπορεί να κάνει μια κυβέρνηση, ακόμη κι εντός του καπιταλισμού, ακόμη και μια κυβέρνηση που δεν είναι επαναστατική, αν θέλει να διαγράψει μέρος έστω του δημόσιου χρέους της, δημιουργώντας έτσι τους αναγκαίους (αλλά προφανώς μη επαρκείς όρους) για να ασκηθεί μια φιλολαϊκή πολιτική. Η κυβέρνηση του προέδρου Φερνάντες πολύ πριν τις εκλογές του Οκτωβρίου του 2019, όταν ηττήθηκε ο νεοφιλελεύθερος Μαουρίτσιο Μάκρι, είχε κάνει σαφές ότι μπροστά στο δίλημμα αν θα δοθούν χρήματα στο λαό ή τους διεθνείς πιστωτές θα προτιμήσει να στηρίξει τον λαό της Αργεντινής.

Απέθαντο το δημόσιο χρέος στα 334,261 δισ. αύξηση φόρων και μείωση των κοινωνικών δαπανών ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ

Στα 334,261 δισ. ευρώ διαμορφώθηκε στο τέλος του γ’ τριμήνου πέρυσι το δημόσιο χρέος, ελαφρά μειωμένο σε σύγκριση με τα 335,033 δισ. ευρώ στο τέλος του γ’ τριμήνου του 2018.

Σύμφωνα, επίσης, με τους τριμηνιαίους μη χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς της Γενικής Κυβέρνησης που δημοσιοποίησε η ΕΛΣΤΑΤ:

ΕΕ: Αυξήθηκε στο 181,9% του ΑΕΠ το δημόσιο χρέος της Ελλάδας το α’ τρίμηνο του 2019

Αθάνατο το δημόσιο χρέος αυξήθηκε πάλι. Στο 181,9% του ΑΕΠ ή 337,4 δισ. ευρώ διαμορφώθηκε το δημόσιο χρέος της Ελλάδας το πρώτο τρίμηνο του 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα.

Το προηγούμενο τρίμηνο ήταν στο 181,1% ή 334,5 δισ. και ένα χρόνο πριν 177,9% ή 322,5 δισ.

Όταν τα χρέη της Γερμανίας «κουρεύτηκαν» κατά 60%

Στις 27 Φεβρουαρίου 1953 οι πιστωτές της Γερμανίας με πρωτοβουλία των ΗΠΑ συγκεντρώθηκαν στο Λονδίνο για να διευθετήσουν το χρέος της Γερμανίας και συγκεκριμένα αυτό της Δυτικής Γερμανίας. Το γερμανικό χρέος (προπολεμικό και μεταπολεμικό) ανερχόταν σε 32 δισεκατομμύρια μάρκα, χωρίς να υπολογίζονται οι πολεμικές επανορθώσεις και αποζημιώσεις. Στους πιστωτές περιλαμβάνονταν χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Γαλλία, η Μεγάλη Βρετανία, το Ιράν, η Ιταλία, η Ισπανία, η Ελβετία, η Γιουγκοσλαβία, η Νότιος Αφρική και η Ελλάδα. Η Σοβιετική Ένωση και οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης δεν συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις.

Η χώρα στη «φάκα» του χρέους

Του Παύλου Δερμενάκη

Η Ελλάδα μπήκε στα μνημόνια το 2010 για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του δημόσιου χρέους. Το ελληνικό δημόσιο χρέος (κεντρική κυβέρνηση) στις 30/06/2010 ήταν 317 δισ. ευρώ και αντιστοιχούσε σε 140,2% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με το τελευταίο δελτίο δημοσίου χρέους του υπουργείου Οικονομικών στις 31/03/2018 το χρέος Δηλαδή μετά από τρία μνημόνια, που επέφεραν σε βάρος του λαού ένα μέσο ετήσιο σύνολο μέτρων 30 δισ. ευρώ, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και) τη μερική διαγραφή χρέους 105 δισ. ευρώ (το γνωστό ως PSI του 2012), το χρέος βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο από εκεί που ξεκίνησε. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι στη διάρκεια του τρίτου μνημονίου το δημόσιο χρέος από 324 δισ. ευρώ στο τέλος 2014 (181% του ΑΕΠ), παρά τα πλεονάσματα των δύο τελευταίων ετών, ανέβηκε στα 344 δισ. € (186% του ΑΕΠ).

Συνεπώς το σύνολο της πολιτικής, που επιβλήθηκε από τους δανειστές και εφάρμοσαν πειθήνια όλες οι μνημονιακές κυβερνήσεις, όχι μόνο δεν έλυσε το πρόβλημα αλλά το επιδείνωσε. Εκτός όμως από την επιδείνωση του χρέους οι συνολικές συνέπειες στο λαό και την οικονομία είναι ολέθριες. Μείωση του ΑΕΠ σωρευτικά κατά 25%. Μείωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος για το λαό κατά 40%, ενώ ακόμα δεν έχουμε δει τον «πάτο του βαρελιού»…

Λιτότητα για 42 χρόνια ακόμη, μη βιώσιμο το χρέος

του Λεωνίδα Βατικιώτη

Ισοδύναμοι μια μακροχρόνιας σκληρής λιτότητας, και πολύ κατώτεροι ακόμη και σε σχέση με όσα είχαν οι ίδιοι οι πιστωτές υποσχεθεί, είναι οι όροι που περιλαμβάνει η απόφαση του Συμβουλίου των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης της 22ας Ιουνίου, με την οποία λήγει τυπικά η μνημονιακή περίοδος. Στην πραγματικότητα όμως η φτώχεια των Μνημονίων δεν τερματίζεται, ούτε καν χαλαρώνει. Θωρακίζεται, σκληραίνει και διαιωνίζεται, για τουλάχιστον 42 χρόνια ακόμη, όπως με ακρίβεια προβλέπει το κείμενο των συμπερασμάτων που υπέγραψε η κυβέρνηση Τσίπρα συναινώντας στην περαιτέρω φτωχοποίηση του ελληνικού λαού.

Ας δούμε όμως όσα επακριβώς υπέγραψε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, όσα δηλαδή περιλαμβάνει η απόφαση του Eurogorup, που πράγματι είναι ιστορική όπως υποστήριξε ο Αλ. Τσίπρας επειδή αλυσοδένει τον ελληνικό λαό στα δεσμά ενός βάρβαρου νεοφιλελεύθερου προγράμματος. Σε ό,τι αφορά την οικονομική πολιτική που θα πρέπει να εφαρμοσθεί προβλέπονται:

Ελλάδα αποικία χρέους

Της Φραγκίσκας Μεγαλούδη

Βλέποντας το επικοινωνιακο πανηγύρι που στήνεται αυτές τις μέρες και θα κορυφωθεί τον Αυγουστο, νιώθω ντροπή. Δεν είμαι οικονομικός αναλυτής ούτε έχω καποιες ιδιαίτερες γνώσεις οικονομίας απο τους περισσότερους απο εμας, όμως δε νομζω ότι χρειάζονται ειδικές γνώσεις για να καταλάβει κάποιος ότι όλη αυτή η ιστορία με το βιώσιμο χρέος είναι μια κενή ρητορική. Ενα χρέος γύρω στο 120% μας έβαλε στα μνημόνια γιατί δεν ήταν βιώσιμο και ενα χρέος που περνάει το 170% του ΑΕΠ ειναι βιώσιμο και μας βγάζει απο τα μνημόνια. Δεν θέλει ειδικές γνώσεις για να καταλάβεις ότι κανένα χρέος δεν διαγράφεται όσο τα πλεονάσματα είναι στο 3.5 μέχρι το 2022 και μετά στο 2.2% μέχρι το 2060. Δεν θέλει γνώσεις για να καταλάβεις ότι πολιτική επιτήρηση, τριμηνιαίοι ελέγχοι, και λιτότητα ειναι μνημόνιο.

Τα μνημόνια τελείωσαν, ζήτω τα μνημόνια!

Της Βασιλικής Σιούτη

Την ανάγκη φιλοτιμία ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, επικοινωνία κάνει για άλλη μια φορά η κυβέρνηση. Κάθε φορά που η πραγματικότητα γκρεμίζει ένα κυβερνητικό αφήγημα, το Μέγαρο Μαξίμου σπεύδει να πλασάρει ένα καινούργιο. Για πολύ καιρό υποστήριζαν ότι αναγκάζονταν να παίρνουν σκληρά μέτρα, περιμένοντας την ελάφρυνση του χρέους, την οποία πίστευαν ότι στο τέλος θα επιβάλλει το ΔΝΤ, που προτιμούσαν, όπως έλεγαν, γιατί νόμιζαν ότι οι ΗΠΑ θα τους σώσουν.

Όσοι γνωρίζουν τους συσχετισμούς ισχύος, καθώς και το πώς παίζουν οι Γερμανοί, ήταν βέβαιοι για το αντίθετο. Ότι (και) στο τέλος, δηλαδή, θα γινόταν αυτό που θέλουν οι Γερμανοί. Ήταν σαφές από την αρχή, για όποιον δεν εθελοτυφλεί, ότι το Βερολίνο επιδίωκε να εφαρμοστούν τα μέτρα ακραίας λιτότητας που επέβαλλε το ΔΝΤ, αλλά όχι η ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους, που θεωρεί επιτακτική. Αυτό ήταν το μεγάλο κόλπο του Σόιμπλε (και της Μέρκελ βεβαίως) και αυτό φαίνεται ότι συμβαίνει.

Η κυβέρνηση πήρε όλα τα μέτρα που αποτελούσαν την αρνητική πλευρά της συμφωνίας με το ΔΝΤ και τώρα που ήρθε η ώρα να δει τη θετική πλευρά (κούρεμα του χρέους), το ΔΝΤ αποχωρεί. Και η κυβέρνηση πανηγυρίζει! Κάπου στο Βερολίνο μάλλον χαμογελάει ικανοποιημένος ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που, όταν επετεύχθη η συμφωνία με τον Αλέξη Τσίπρα, είπε «να δω τώρα πώς θα το παρουσιάσει στον ελληνικό λαό,» ενώ λίγο πριν είχε εκφράσει (όχι χωρίς καθόλου ειρωνεία) τη λύπη του για τον ελληνικό λαό που έχει τέτοιες πολιτικές ηγεσίες.

Η εκτόξευση του δημόσιου χρέους

Tων Κώστα Λαπαβίτσα & Γιώργου Διαγουρτά

Ποσοτικό άλμα

Η σημαντικότερη οικονομική εξέλιξη των τελευταίων μηνών είναι ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας εκτοξεύτηκε. Συγκεκριμένα, το χρέος της Κεντρικής Διοίκησης από 328,7 δις ευρώ στο τέλος του 2017, έφτασε στα 343,7 δις στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2018.

Το άλμα του χρέους οφείλεται σε δύο λόγους. Ο πρώτος είναι η πληρωμή  από τον ESM της δόσης των 5,5 δις του δανείου του Τρίτου Μνημονίου ως αποτέλεσμα της ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης. Ο δεύτερος είναι η αύξηση του βραχυπρόθεσμου δανεισμού μέσω επαναγοράς έντοκων γραμματίων (repos).

Σκοπός της κυβέρνησης είναι να σχηματίσει ταμειακά διαθέσιμα που θα πλησιάζουν τα 20δις (το περιβόητο «μαξιλάρι») ελπίζοντας ότι έτσι θα μπορεί να δανειστεί με χαμηλότερα επιτόκια από τις αγορές, όταν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα τον Αύγουστο του 2018. 

Το πείραμα του ομολόγου και η «γενναιοδωρία» των δανειστών

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Η γαλλογερμανική διελκυστίνδα για το χρέος και το τρικ μιας ελάφρυνσης που μπορεί να αποδειχθεί σχεδόν αποκλειστικά ελληνική υποχρέωση

Η έκδοση του επταετούς ομολόγου, εν μέσω της νέας μεγάλης αναταραχής στις αγορές, του λεγόμενου παγκόσμιου sell off, μπορεί να χαρακτηριστεί ως «ελληνικό παράδοξο». Η κυβέρνηση δικαίως δηλώνει ικανοποιημένη από την υπερκάλυψη της έκδοσης των 3 δισ. ευρώ, με προσφορές 7 δισ. και επιτόκιο 3,5%. Βεβαίως, η επιτυχία είναι κάτι σχετικό. Κινείται εντός συγκοινωνούντων δοχείων. Δεν πρέπει να περάσουν απαρατήρητα ότι λίγο μετά την έκδοση η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου είχε μικρή άνοδο, στο 4%, ότι το χρηματιστήριο δεν γλίτωσε από τον πανευρωπαϊκό πανικό πωλήσεων και, πολύ περισσότερο, ότι ο σχεδιασμός για τα επόμενα βήματα επανασύνδεσης με τις αγορές χρέους μπαίνει σε μια ζώνη αβεβαιότητας και, αναγκαστικά, θα επανεξεταστεί. Η έκδοση του επταετούς ομολόγου ήταν επιτυχής γιατί ήταν ελεγχόμενη, με εγγυημένη απόδοση για τους υποψήφιους επενδυτές και σε ένα πολιτικό περιβάλλον που υπόσχεται στις αγορές ότι, από πλευράς ευρωπαϊκής ελίτ, το ελληνικό success story είναι μη αναστρέψιμο.

Χρωστάμε, ναι. Αλλά σε ποιόν;

Σερ Ρόμπερτ Πηλ (1788-1850): Πρωθυπουργός της Αγγλίας και εμπνευστής του Τραπεζικού Νόμου

Στα πρόσφατα κείμενά μας κάναμε ορισμένες αναφορές στο υπέρογκο δημόσιο χρέος που έχουν ορισμένες χώρες. Εκείνο που δεν σημειώσαμε είναι ότι και οι υπόλοιπες χώρες του κόσμου έχουν δημόσιο χρέος, το οποίο απλώς δεν θεωρείται υπέρογκο. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει χώρα πάνω σ’ αυτόν τον πλανήτη που να μη χρωστάει. Και κάπου εδώ επανέρχεται το κλασσικό ερώτημα των αδαών περί τα οικονομικά: αφού όλοι χρωστάμε, σε ποιόν χρωστάμε;

Για να έχει νόημα η απάντηση, δεν θα σας την δώσω μονολεκτικά. Επειδή ιστορικά επιβεβαιώνεται η μαρξική θέση ότι η οικονομία επιβάλλει την πολιτική, εκτιμώ ότι η σώφρων σκέψη και οι ορθές αποφάσεις των πολιτών προϋποθέτουν στοιχειώδεις γνώσεις των λειτουργιών της οικονομίας. Προς τούτο, προτίθεμαι να κουράσω τον αναγνώστη, δίνοντάς του το υλικό που απαιτείται για να καταλάβει το πώς παίζεται το παιχνίδι και να βγάλει μόνος του τα συμπεράσματα.

Η στήριξη στις τράπεζες αυξάνει το χρέος – Το λέει και η ΕΚΤ!

ή αλλιώς…ανακεφαλαιοποίηση στην πλάτη μας

Τα μέτρα κρατικής στήριξης των τραπεζών επιβαρύνουν σημαντικά το χρέος των χωρών. Αυτό προκύπτει από την μηνιαία έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Στην έκθεση καταγράφεται το προφανές: τα χρήματα που δίνονται στους τραπεζίτες έρχονται (και αυτά) να προστεθούν στο βάρος του χρέους που καλούνται να σηκώσουν οι πολίτες με κάθε τρόπο.

Τα στοιχεία που δίνει η ΕΚΤ είναι από μόνα τους αποκαλυπτικά.  Στην Ελλάδα το δημόσιο χρέος επιβαρύνθηκε κατά 22,2% του ΑΕΠ (του 2014) μεταξύ 2008–2014, λόγω της κρατικής στήριξης στις τράπεζες. Στην Ιρλανδία, την ίδια περίοδο, επιβαρύνθηκε κατά 22,6%, στη Γαλλία, στην Ιταλία, και στην Λιθουανία κατά πολύ λιγότερο, κατά 1%. Μόνο που οι τράπεζες των χωρών αυτών, τουλάχιστον προς το παρόν, δεν βρέθηκαν αντιμέτωπες με τόσο μεγάλα προβλήματα όσο άλλων χωρών.

Υπάρχει χρέος και χρέος

Το ζήτημα του τεράστιου χρέους των ΗΠΑ είναι κάτι που κατά καιρούς συζητιέται ακόμη και από συστημικούς αναλυτές και από «έγκυρα» ΜΜΕ, αλλά συνήθως με τρόπο συγκεχυμένο – σαν να επιχειρούν να ξορκίσουν το κακό. Στα σύντομα κείμενα που ακολουθούν* δίνονται αριθμοί (που ζαλίζουν) και επισημαίνονται ποιοτικά στοιχεία – δηλαδή το γεγονός ότι, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει με το χρέος άλλων σημαντικών κρατών, το χρέος των ΗΠΑ κατέχεται σε μεγάλο βαθμό από κυρίαρχα κράτη όπως η Κίνα και η Ιαπωνία. Επιπλέον, γίνεται αναφορά σε μια ακόμη πλευρά του αμερικανικού χρέους που σπάνια συζητιέται, ενώ περισσεύουν οι έως και ρατσιστικού τύπου επιθέσεις στους «νότιους τεμπέληδες». Εννοούμε την επίσημη χρεοκοπία 11, μέχρι στιγμής, πολιτειών των ΗΠΑ…

Δύο πρόσθετα στιγμιότυπα από άλλες πλευρές του πλανήτη χρωματίζουν την εικόνα γεωπολιτικών συσχετισμών που αλλάζουν ραγδαία και οπωσδήποτε θα εντείνουν περαιτέρω την αντιπαράθεση μεταξύ «παραδοσιακών» και αναδυόμενων μεγάλων δυνάμεων. Το πρώτο επιβεβαιώνει την υπόθεση ότι η κινεζική οικονομική διείσδυση στην αφρικανική ήπειρο (και όχι μόνο) δεν μπορεί παρά να συνοδευτεί, τελικά, και από μια στρατιωτική παρουσία ώστε «να προστατευθούν τα κινεζικά συμφέροντα στο εξωτερικό». Και το δεύτερο αφορά την εκτίμηση ότι ο, νεαρός σε μέσο όρο ηλικίας, πληθυσμός της Ινδίας ξεπέρασε αυτόν της Κίνας – γεγονός που θα επηρεάσει τόσο τις κοινωνικές εντάσεις στο εσωτερικό αυτής της μεγάλης χώρας, όσο και την παγκόσμια οικονομία.

Το κουπόνι, again

Κάποιοι φίλοι της ασταμάτητης μηχανής ζήτησαν να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι σε σχέση με το χθεσινό σχολιό μας, για την θρυλική «έξοδο στις αγορές 2.0». Ειδικά σε σχέση με τις κατηγορίες μας κατά των φαιορόζ (“μαλάκες” τους αποκαλέσαμε…). Ας το επιχειρήσουμε, λοιπόν.

Κατ’ αρχήν η ορολογία «αγορές» είναι σκόπιμα μεταφυσική. Φτηνά μεταφυσική. Δεν υπάρχουν «αγορές». Υπάρχουν έμποροι χρήματος. Τράπεζες, ιδιώτες, funds ιδιωτών, επιχειρήσεις, ακόμα και ασφαλιστικά ταμεία εργαζόμενων. Απ’ την θέση του ο καθένας, όταν δανείζει, επιδιώκει το μέγιστο κέρδος.

Δεύτερον, το εμπόριο χρήματος δεν είναι πια η ήρεμη θάλασσα όπου κάθε κράτος μπορούσε να πλέει, άλλο με το γιώτ του κι άλλο με την πιρόγα του. Ήταν άλλωστε αυτό το διεθνές εμπόριο χρήματος που πέταξε τον πελάτη του ελλαδιστάν στα βράχια, στις αρχές του 2010. Είχαν σοβαρές δικαιολογίες γι’ αυτό οι έμποροι χρήματος, καμία αμφιβολία. Όπως είχαν και ένα συγκεκριμένο και αδιαπραγμάτευτο κίνητρο: το κέρδος τους. Με μεγάλη λύσσα, τότε. Μπορεί και αύριο. Κτυπώντας εδώ ή εκεί – δεν έχει σημασία…

Το κουπόνι

Εύλογη η προσπάθεια των φαιορόζ να πουλήσουν κάτι σαν «επιτυχία». Δοκίμασαν την «αναδιάρθρωση του χρέους» (ενώ ήξεραν ότι αυτή ΔΕΝ θα γινόταν την περασμένη άνοιξη), ύστερα δοκίμασαν την «συμμετοχή στην ποσοτική χαλάρωση της ε.κ.τ.» (ενώ ήξεραν επίσης ότι αυτή ΔΕΝ θα γινόταν την περασμένη άνοιξη), δοκίμασαν με τα ψέμματα δηλαδή. Και τώρα να: με 4,62% ρολάρουν το ομόλογο του 4,95% που είχαν βγάλει (για τους ίδιους λόγους: για να πουλήσουν success) οι φαιογαλαζοπράσινοι το ’14. Γιατί, όμως, πιστεύουν ότι αυτή τους η (αγχωμένη) «έξοδος στις αγορές» θα αγοραστεί απ’ το πόπολο; Αν το πόπολο καταλάβαινε από τέτοια είναι πολύ πιθανό ότι δεν θα χαιρόταν. Αλλά ότι θα θύμωνε.

Να πως έχουν τα πράγματα. Το ελλαδιστάν έχει δανειστεί με τόσο χαμηλό επιτόκιο (1 και κάτι) το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος όσων χρωστάει (απ’ τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης – esm) ώστε είναι εντελώς απίθανο να βρει ποτέ αγοραία επιτόκια τόσο χαμηλά, όταν με το καλό «απελευθερωθεί απ’ τα δεσμά των μνημονίων». Αυτό πρακτικά σημαίνει πως όταν θα δανείζεται (απ’ τους εμπόρους χρήματος) για να ρολάρει τα χρέη του προς τον esm το «εθνικό χρέος» θα μεγαλώνει – και δεν θα μικραίνει! Όταν δανείζεσαι με 3,5%, ή 3%, ή και 2,5% (ανάβεις καπνογόνα τότε!) για να ξεχρεώσεις δανεικά με 1,3% το χρέος σου μεγαλώνει. Στοιχειώδες.

Is this a joke?

Αν παρακολουθείτε το θέμα (έχουμε τις αμφιβολίες μας, με όλο το συμπάθειο…) σίγουρα θεωρείτε ότι το δντ είναι η Lagarde, και άμα αυτή πει κάτι, πάει τέλειωσε.

Ντάξει, βολικό. Αλλά δεν είναι έτσι ακριβώς. Η Lagarde είναι «εκτελεστική ceo» και οι ιδέες της πρέπει να εγκρίνονται από το δ.σ. Το οποίο (σύμφωνα με την καθεστωτική δημοσιογραφία)… έως τις 27 Ιουλίου αναμένεται να εγκρίνει την “επι της αρχής” νέα δανειακή συμφωνία – αυτήν με τον κωδικό “πήραμε αυτά που θέλαμε”.

Ξέχασαν το χρέος, τρέχουν για τη δόση (τους)

του Παύλου Δερμενάκη

Υπαναχωρήσεις και ψέματα μπροστά στα αδιέξοδα

Η κυβέρνηση Τσίπρα αφού έστησε μια κακόγουστη παράσταση περί βέβαιης μείωσης του χρέους για να συσπειρώσει την Κοινοβουλευτική Ομάδα και να ψηφίσει το 4ο μνημόνιο, στη συνέχεια υποχρεώθηκε σε πλήρη αναδίπλωση. «Κατάπιε» το αίτημα για τη ρύθμιση του χρέους και παρουσίασε νέους στόχους μιας «καλής, όχι τέλειας, συμφωνίας» κατά Τσακαλώτο, με στόχο πια: α) την εξασφάλιση της δόσης, β) τη συμμετοχή στην ποσοτική χαλάρωση (QE) της ΕΚΤ και γ) την έξοδο στις αγορές.

Η αναγκαιότητα της εξασφάλισης της δόσης, των 7,2 δισ. ευρώ, ώστε να εξοφληθούν οι υποχρεώσεις που λήγουν τον προσεχή Ιούλιο είναι προφανής. Στην πραγματικότητα, η εκταμίευση της δόσης και η αποφυγή μιας άτακτης χρεοκοπίας αποτελούν το μοναδικό κοινό σημείο μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών. Όλα τα άλλα αποτελούν το «πλασέμπο» μιας εικονικής πραγματικότητας αναγκαίας να τροφοδοτήσει το παραμύθι της διαπραγμάτευσης.

Η Αναγνώριση Προπολεμικών Χρεών

Του Τάκη Κατσιμαρδου

Η Ελλάδα πάντοτε πλήρωνε, έστω κι αν δεν χρωστούσε…

«Η Ελλάς απεκατέστησε και τυπικώς την πίστιν της εις το εξωτερικόν πλήρως και απέδειξεν δι΄ άλλην μίαν φοράν ότι παρά τας οικονομικάς δυσχερείας της γνωρίζει να σέβεται την υπογραφήν της και τις διεθνείς υποχρεώσεις της…». Με τα λόγια αυτά ο υπουργός Οικονομίας Κ. Μητσοτάκης στην κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου ανήγγειλε (16/7/1964) τη συμφωνία για τη ρύθμιση των προπολεμικών ελληνικών δανείων. Μ’ αυτή συμπληρωνόταν η «αναρρύθμισις», που είχε ξεκινήσει η κυβέρνηση Κ. Καραμανλή πριν από δυο χρόνια, όπως έχουμε δει το περασμένο Σάββατο.

Τότε η συμφωνία είχε υπογραφεί μεταξύ του ελληνικού κράτους και των Αμερικανών ομολογιούχων, ύστερα από υποδείξεις της Ουάσιγκτον. Έφτανε τα 40 εκατ. δολ. Ποσό τεράστιο για τα δεδομένα της εποχής. Τώρα τη σκυτάλη πήραν οι Άγγλοι κι οι άλλοι κάτοχοι ομολόγων. Δεκατέσσερα προπολεμικά εξωτερικά δάνεια ρυθμίζονταν με τη συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου και ομολογιούχων στο Λονδίνο. Συγκεκριμένα τα δάνεια:

Δάνεια, χρέη και παζάρια

Η “Μεγάλη Ελλάδα”, όπως την ονειρευόταν ο ελληνικός μεγαλοϊδεατισμός. Προσοχή στην ένθετη Κύπρο. Ο Πόντος έμεινε εκτός χάρτη μάλλον επειδή εκείνη την εποχή κάποιοι τον ονειρεύονταν ως ανεξάρτητο κράτος.

Χτες κάναμε λόγο για την ακύρωση δανείων και χρεών που αποφάσισε η σοβιετική κυβέρνηση. Ειδικά για την Ελλάδα, η απόφαση αυτή ήρθε “λουκούμι” εκείνη την χρονική στιγμή. Χάρη στον μεγαλοϊδεατισμό μας, τις Κόκκινες Μηλιές και τα λοιπά εθνικιστικά όνειρα, η χώρα είχε εμπλακεί σε κάμποσους πολέμους, οι οποίοι την είχαν καταστρέψει οικονομικά. Δεν ήταν μόνο η πτώχευση του 1893 και ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος, που είχε καθήσει στον σβέρκο μας από τα τέλη του προηγούμενου αιώνα. Ήταν και το ξεμάτωμα από τους βαλκανικούς πολέμους αλλά και το κόστος τής εξόδου μας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό τής Αντάντ.

Για να ανταποκριθεί στις δαπάνες των βαλκανικών πολέμων αλλά και για να μπορεί να ασφαλίσει τις περιοχές που καταλαμβάνονταν από τον στρατό, η ελληνική κυβέρνηση κατέφυγε και πάλι στον εξωτερικό δανεισμό. Αποκορύφωμα ήταν το δάνειο των 500.000.000 φράγκων, που συμφωνήθηκε με τους άγγλους και τους γάλλους τραπεζίτες το 1912. Προλάβαμε και πήραμε τα μισά. Πριν πάρουμε και τα υπόλοιπα, ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος. Τελικά, τα δάνεια της περιόδου 1912-1913 ρυθμίστηκαν και αναχρηματοδοτήθηκαν με νέο δάνειο το 1918. Συνολικά, κατά την περίοδο 1912-1918 πήραμε δάνεια 1.115.000.000 δρχ., είτε με την μορφή κανονικών δανείων είτε με την μορφή πολεμικών πιστώσεων. Μόνο που οι συνολικές πολεμικές δαπάνες τής ίδιας περιόδου υπολογίζονται σε 1.982.896.650 δρχ. και, μάλιστα, χωρίς να υπολογίσουμε τα παρελκόμενα κόστη.

Μια άλλη άποψη για το χρέος

Αγιοπετρούπολη (πριν γίνει Λένινγκραντ), 7/8/1920: Οι αντιπρόσωποι στο δεύτερο συνέδριο της Κομιντέρν. Διακρίνονται: Λιεβ Κάραγιαν (2ος από αριστερά), Καρλ Ράντεκ (3ος, με το τσιγάρο), Νικολάι Μπουχάριν (5ος), Μιχαήλ Λασιέβιτς (7ος, με την στολή), Μαξίμ Γκόρκι (9ος, με το παχύ μουστάκι), Λένιν (10ος, μπροστά από τον Γκόρκι), Σεργκέυ Ζόριν (11ος, με το καπέλλο), Γκριγκόρι Ζινόβιεφ (13ος, με τα χέρια δεμένα πίσω), Μαρία Ουλυάνοβα (19η) και Άμπραμ Μπελένκυ (δεξιά, με το ανοιχτόχρωμο καπέλλο).

Άνθρακες ο θησαυρός στο Γιούρογκρουπ. Πολύ μέλι αλλά από τηγανίτα τίποτα και πάνε για Ιούνιο τα σπουδαία, μαζί με τον αναπόφευκτο ετεροχρονισμό τής εικόνας τού πρωθυπουργού μας με γραβάτα. Εμείς δεχτήκαμε κατακέφαλα το τέταρτο μνημόνιο αλλά εκείνοι ούτε κουβέντα δεν λένε να κάνουν για το χρέος.

Καθώς, λοιπόν, συνεχίζουμε να τελούμε εν αναμονή και μιας κι εφέτος συμπληρώνεται ακριβώς ένας αιώνας από την Οκτωβριανή Επανάσταση, ας γυρίσουμε πίσω στον χρόνο κι ας πάμε στο 1917 να ακούσουμε τον θείο Βλαδίμηρο, που έχει μερικά ενδιαφέροντα πράγματα να μας πει περί χρέους.

Ο τεράστιος βραχυπρόθεσμος δανεισμός των 740 δις € για το 2015

του Δημήτρη Χαλυβόπουλου

Όπως τα κράτη έτσι και οι επιχειρήσεις, προς το τέλος του έτους συντάσσουν ένα προϋπολογισμό όπου αποτυπώνονται οι προβλέψεις τους για την επόμενη χρονιά. Οι προβλέψεις αυτές αφορούν όλα τα βασικά οικονομικά μεγέθη (έσοδα, έξοδα, πληρωμές δανείων, τόκων, έκτακτα, κ.ο.κ.)  του κράτους ή της επιχείρησης και ο σκοπός του προϋπολογισμού είναι να παρέχει έναν «μπούσουλα» στη διοίκηση για την επόμενη χρονιά. Εν τέλει, ο βασικότερος σκοπός του προϋπολογισμού είναι να προβλέψει τις χρηματοροές του επόμενου έτους, δηλαδή πόσα χρήματα θα μπαίνουν και πόσα χρήματα θα βγαίνουν κάθε μήνα από το ταμείο.

Είναι λογικό ότι θα υπάρχουν μήνες όπου λόγο κάποιων γεγονότων (χρονική υστέρηση προβλεπόμενων εσόδων, απρόβλεπτη αύξηση εξόδων), να παρουσιαστεί «τρύπα» στον μηνιαίο ταμειακό προγραμματισμό και να απαιτηθεί ένας έκτακτος, μη προβλεπόμενος, δανεισμός που θα καλύψει τη συγκεκριμένη «τρύπα».

Τέτοιου είδους δάνεια έχουν διάρκεια μερικές μέρες, καθώς χρησιμοποιούνται για έκτακτα γεγονότα. Επίσης, επειδή  έχουν υψηλότερο επιτόκιο φροντίζουν τα κράτη και οι επιχειρήσεις να τα αποπληρώνουν το συντομότερο δυνατό.

Συγκεκριμένα στο θέμα μας:

5.000 χρόνια χρέους ως όπλο αποστέρησης περιουσίας

 του Eric Toussaint

Να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο του αθέμιτου ιδιωτικού χρέους

Μέρος 1^ο

Από την αρχή της Ιστορίας, εδώ και 5000 χρόνια, το ιδιωτικό χρέος υπήρξε εργαλείο υποδούλωσης, λεηλασίας, κυριαρχίας, αποστέρησης περιουσίας των λαϊκών τάξεων (μέσα στις οποίες, οι γυναίκες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των θυμάτων), των εργατικών τάξεων: μικροί καλλιεργητές, τεχνίτες, ψαράδες, έως τους σύγχρονους μισθωτούς και τα μέλη των οικογενειών τους (οι φοιτητές που συνάπτουν χρέη για να συνεχίσουν τις σπουδές τους). Η διαδικασία είναι απλή: ο δανειστής απαιτεί από τον δανειζόμενο να βάλει ως ενέχυρο αυτό που κατέχει. Πρόκειται, για παράδειγμα, για την γη που κατέχει και καλλιεργεί ο χωρικός, ή για τα εργαλεία δουλειάς, αν πρόκειται για τεχνίτη. Η αποπληρωμή του δανείου γίνεται σε είδος ή σε χρήμα. Καθώς το επιτόκιο είναι υψηλό, για να αποπληρώσει το δάνειο, ο δανειζόμενος αναγκάζεται να μεταβιβάσει στον δανειστή ένα μεγάλο τμήμα του προϊόντος της εργασίας του και φτωχαίνει. Αν βρεθεί σε αδυναμία πληρωμής, ο δανειστής του αφαιρεί το περιουσιακό στοιχείο που έβαλε ως ενέχυρο. Σε ορισμένες κοινωνίες, αυτό μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια της ελευθερίας του οφειλέτη και/ή μελών της οικογένειάς του. Είναι η δουλεία λόγω χρέους. Στις ΗΠΑ και σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, η μη εξυπηρέτηση δανείου μπορούσε να τιμωρηθεί εκ του νόμου με σωματικούς ακρωτηριασμούς, έως την αρχή του 19^ου αιώνα. Έως σήμερα, η μη αποπληρωμή χρεών τιμωρείται με ποινές φυλάκισης, είτε στην Ευρώπη είτε αλλού.

Δημόσιο χρέος και παραγωγική ανασυγκρότηση – Παρηγοριά στον άρρωστο ώσπου να βγει η ψυχή του.

Του Αλέξανδρου Καπακτσή

 Ενδιαφέροντα στοιχεία βρίσκει κάποιος στα οικονομικά δελτία, περιοδικά και μελέτες των ελληνικών [1] τραπεζών. Σε μια πρόσφατη μελέτη της τράπεζας Πειραιώς με τον «αισιόδοξο», ενδιαφέροντα και περιεκτικό τίτλο » Βραχυχρόνια Μέτρα Βιωσιμότητας Χρέους: Το τέλος της αρχής και όχι η αρχή του τέλους» [2] εξετάζονται σενάρια σχετικά με την εξέλιξη του χρέους, του δημόσιου χρέους για να ακριβολογούμε,  εάν ληφθούν ορισμένα ήπια μέτρα που χωράνε στη λογική των δανειστών.

1.Δημόσιο Χρέος (ως % του ΑΕΠ)

Ξεκινώντας από τις εξής βασικές παραδοχές – που είναι αυθαίρετες αλλά ας θεωρήσουμε ότι εδράζονται σε προηγούμενα ιστορικά δεδομένα ή μακροοικονομικά μεγέθη «κλασσικής» εξέλιξης – για την πορεία του ελληνικού καπιταλισμού:

Ελλάδα: Οι τράπεζες προκάλεσαν την κρίση

του Eric Τoussaint

contra-xreos.gr

Η μελέτη αυτή αποδεικνύει ότι η ελληνική κρίση που ξέσπασε το 2010 προήλθε από τον ιδιωτικό τραπεζικό τομέα. Δεν είναι αποτέλεσμα υπέρμετρων δημόσιων δαπανών. Το υποτιθέμενο πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας σχεδιάστηκε για να υπηρετήσει τα συμφέροντα των ιδιωτών τραπεζιτών καθώς και των χωρών που κυριαρχούν στην ευρωζώνη. Η υιοθέτηση του ευρώ από την Ελλάδα έπαιξε καίριο ρόλο μεταξύ των παραγόντων που συνέβαλαν στην κρίση. Η ανάλυση που περιέχεται σε αυτό το κείμενο παρουσιάστηκε στην Αθήνα, την 6η Δεκεμβρίου 2016, κατά την συνάντηση της Ελληνικής Επιτροπής Αλήθειας Δημόσιου Χρέους.

Για την περίοδο 1996-2008, εκ πρώτης όψεως, η εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας μοιάζει με σαξές στόρυ! Η ενσωμάτωση της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και, από το 2001, στην ευρωζώνη μοιάζει να πετυχαίνει. Το ποσοστό οικονομικής ανάπτυξης είναι υψηλό, υψηλότερο από αυτό των πιο ισχυρών οικονομιών της Ευρώπης.

Στην πραγματικότητα, η φαινομενική αυτή επιτυχία έκρυβε ένα ελάττωμα, όπως συνέβη σε πολλές άλλες χώρες: όχι μόνο στην Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία, Κύπρο, στις δημοκρατίες της Βαλτικής, στην Σλοβενία αλλά και στο Βέλγιο, στις Κάτω Χώρες, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Αυστρία,… τις οποίες η τραπεζική κρίση επηρέασε πολύ από το 2008[1]. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε Και δεν πρέπει να ξεχάσουμε την Ιταλία την οποία η τραπεζική κρίση πρόλαβε μερικά χρόνια αργότερα από τις άλλες οικονομίες.