Είναι άραγε οι εξεκιουτιβς, οι πανίσχυροι διευθυντές και τα μεγαλοστελέχη, οι αμειβόμενοι με δεκάδες εκατομμύρια, οι μόνοι με την εμπειρία να διαχειριστούν τεράστιες επιχειρήσεις, ή απλώς περιγράφουμε τις δομές του καπιταλισμού όπου είναι βαθιά ιεραρχικός και άνισος και πάντα θα έχει κάποιους λίγους σε κορυφή.
Το να “διοικείς” μια τεράστια εταιρεία δεν σημαίνει κάποιες υπεράνθρωπες ικανότητες που μόνο ελάχιστοι έχουν, απλώς είναι ένας ρόλος που σίγουρα χρειάζεται ένα σετ ικανοτήτων που όμως εγώ λέω υπό κατάλληλες συνθήκες θα μπορούσε να το έχει το 1% με 5 % ή και παραπάνω του πληθυσμού και όχι ένας σε κάθε 50 χιλ ανθρώπους.
Απλώς μπερδεύουμε το κοινωνικό γεγονός με τις ιδεολογικές προϋποθέσεις του δηλ αφού παρατηρούμαι ότι ένας στο 100 χιλ είναι CEO με αμοιβή 10 εκατ, άρα νομίζουμε ότι συνάγουμε ότι στατιστικά 1 στους 100 χιλ μπορεί να βγάλει αυτά τα λεφτά (είναι “ικανός” υποτίθεται).
Αλλά τι στατιστική παρατήρηση είναι αυτή, αφού δεν μιλάμε για τυχαία γεγονότα αλλά για γεγονότα προκαθορισμένα από τους όρους των καπιταλιστικών θεσμών δηλ για παρατηρήσεις στατιστικές προδιαμορφωμένες πριν τη παρατήρηση.
Δεν πήγε κάποιος να ρίξει στη γη ποτέ 1 εκατ ανθρώπους χωρίς κανένα προκαθορισμένο υλικό όρο πριν, χωρίς να κουβαλάνε ήδη μια ιστορία και χωρίς διαμορφωμένες από πριν κοινωνικές σχέσεις, τους έδωσε την απαραίτητη τεχνολογία και πόρους και τους είπε φτιάξτε την οικονομία σας να παρατηρήσω τη τυχαία στατιστική διασπορά στις αμοιβές σας.
Τι αντιστορική σκέψη είναι αυτή; Και αν δεν ήταν επικίνδυνη θα ήταν αστεία και δυστυχώς αυτή είναι η ποιότητα της πιο ακραίας τουλάχιστον φιλελεύθερης οικονομικής σκέψης.
Και στο μεσαίωνα ένας στους 10.000 έβγαζε πανεπιστήμιο και σίγουρα τότε θα πίστευαν οι αγράμματοι χωρικοί ότι μυαλό και ικανότητες για να βγάλουν πανεπιστήμιο έχουν μόνο ένας στους χίλιους, και μερικοί γέροι στα χωριά το πιστεύουν ακόμα. Σήμερα όμως ένας στους 5 βγάζει πανεπιστήμιο.
Τι έγινε άλλαξε κάτι στο DNA, στη “φυσική” διανοητική ικανότητα των ανθρώπων ή στη “φυσική” ιεραρχία του κόσμου;
Το θέμα είναι ότι ιεροποιείται στη καπιταλιστική μυθολογία ο ρόλος της ανώτατης ιεραρχίας και συνδέεται η ύπαρξη της με την αποτελεσματικότητα και την υλική παραγωγή. Στην πραγματικότητα αυτό που γίνεται είναι η ιδιοποίηση του αποτελέσματος της εργασίας από χιλιάδες ανθρώπους που παλεύουν σκληρά από κάτω, από λίγους στη κορυφή.
Και είναι αυτός ο τρόπος που λειτουργεί η καπιταλιστική ιδεολογία, καθώς ενώ η παραγωγή είναι κοινωνική και υπόθεση πολλών, εξατομικεύεται και γίνεται αντικείμενο ιδιοκτησίας των λίγων που έχουν την ιδιοκτησία ή τον έλεγχο (που είναι και αυτός μια μορφή ιδιοκτησίας).
Είναι στην ουσία συμβολικό το νόημα και η θέση του CEO, του διευθυντή, του υψηλόβαθμου μάνατζερ και κατ’ επέκταση της κάθε υπερβολικά άνισης ιεραρχίας. Και για αυτό η τεράστια οικονομική εξουσία και τα προνομία τους ελάχιστη σχέση έχουν με την αποτελεσματικότητα και την “επιτυχία” της εταιρείας, τα οποία είναι αποτέλεσμα συλλογικής εργασίας.
Άνετα θα μπορούσε κάποιος να πει ότι ο θαυμασμός και η αποδοχή των αμοιβών τους και της δύναμης τους δεν διαφέρει από την αποδοχή της τεράστιας δύναμης και των προνομιών των βασιλιάδων παλιά, καθώς και αυτοί υποτίθεται ήταν οι ελάχιστοι υπαρκτοί θνητοί που ήταν οι “καταλληλότεροι” για αυτούς τους «ηγετικούς» ρόλους.
Άντε στο καπιταλισμό ας δεχθούμε και μια διάσταση ορθολογισμού και σύνδεσης με τη αποτελεσματικότητα με την έννοια της τεχνικής σύνδεσης αίτιου αποτελέσματος, η οποία ξαναλέω είναι έωλη και απατηλή και περισσότερο η επίφαση και το ιδεολογικό κάλυμμα παρά η βαθύτερη ουσία της σχέσης.
Στην τελική γιατί να μην θαυμάζουμε και τους διευθυντές των τεράστιων επιχειρήσεων στην ΕΣΣΔ αφού και αυτοί ανάλογα αποτελέσματα έφερναν. Όμως αυτοί αγνοούνται και λοιδορούνται, γιατί απλώς δεν ταιριάζουν στην ιδεολογική κατήχηση του συστήματος και αναφέρονται σε ένα άλλο σύστημα με άλλες δομές, άλλες ιδεολογίες, άλλους τελικούς ρητούς σκοπούς και άλλες μυθολογίες.
Και παρόλο που εν μέρει και εκεί υπήρχαν Ή ΑΝΑΠΤΎΧΘΗΚΑΝ κάποιες καπιταλιστικές λογικές και αδιέξοδες ιδεολογίες το σύστημα, όπως αποδεικνύεται και θα αποδειχθεί περισσότερο, ήταν καλύτερο για τους ανθρώπους, χωρίς να είναι σίγουρα το τελικό ζητούμενο.
Ας μην ξεχνάμε την αλήθεια του φουκαρά γέρο Μαρξ ότι η οικονομία και η παραγωγή είναι κοινωνική και υπόθεση των πολλών αλλά το προϊόν της και οι θεσμοί της είναι υπό τον έλεγχο και για το όφελος των λίγων. Στην ΕΣΣΔ και στο κομμουνισμό τουλάχιστον αναγνώριζαν αυτή την αλήθεια άσχετα με το πόσο μπόρεσαν να ξεπεράσουν αυτή την αντίφαση.
Πιο απλά η τεράστια ανισότητα αμοιβών με τον απλό εργαζόμενο κατά 300, 400 ή 500 φορές, δεν τη δικαιολογεί καμιά λογική οικονομική διαδικασία ή αναγκαιότητα, αλλά απλώς η δυνατότητα να καθορίζουν κάποιοι, οι ίδιοι την αμοιβή τους βασισμένοι σε μια φαντασιακή κοινωνική αίγλη αποτελεσματικότητας και ικανοτήτων, πάντα στα πλαίσια μιας ατομοκεντρικής κοινωνίας, που εσκεμμένα παραγνωρίζει τη κοινωνική φύση της παραγωγής του πλούτου (αλλά και την αναγκαιότητα της κοινωνικής διαχείρισης του) και ως τέτοια αποδέχεται τις ΤΕΡΑΤΏΔΕΙς ΠΑΡΆΛΟΓΕς ανισότητες.
Οι “νόμοι της αγοράς” και η αποθέωση της ατομικότητας στην οικονομία σημαίνει ότι όποιος έχει τη δύναμη μπορεί να κάνει ότι θέλει και άρα αν ενας ceo ή υψηλόβαθμο στέλεχος, μπορεί να πάρει και 1 δις για αμοιβή δεν υπάρχει πρόβλημα αν τη πάρει και ας μην υπάρχει κάποια οικονομική ή οποιαδήποτε λογική από πίσω, παρά απλώς το ότι μπορεί.
Μια μικρή γεύση από την πραγματικότητα περί τίνος μιλάμε μπορείτε να βρείτε εδώ.
Leave a Reply