40 χρόνια από τη «Φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας»

Το έργο του Κορνήλιου Καστοριάδη που οικοδόμησε μια καινούργια αντίληψη για τον άνθρωπο, την Ιστορία και την κοινωνία

Του Δρ. Γιώργου Ν. Οικονόμου

Το έργο του Κορνήλιου Καστοριάδη που οικοδόμησε μια καινούργια αντίληψη για τον άνθρωπο, την Ιστορία και την κοινωνία

Η «Φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας» (εφεξής ΦΘΚ), που καθιέρωσε τον συγγραφέα της ως έναν μεγάλο στοχαστή, είναι από τα σημαντικότερα φιλοσοφικά έργα του 20ού αιώνα. Οταν κυκλοφόρησε (1975) χαρακτηρίστηκε «πνευματικός Μάης του ’68».

Στις πεντακόσιες πυκνογραμμένες σελίδες της οικοδομείται μια καινούργια αντίληψη για τον άνθρωπο, την Ιστορία και την κοινωνία, μια καινούργια οντολογία. Για να οικοδομηθεί όμως αυτή έπρεπε πρώτα να ανατρέψει τις βασικές θέσεις της κληρονομημένης ελληνοδυτικής σκέψης, από τις απαρχές της στην αρχαία Ελλάδα και, διά μέσου των Καντ, Χέγκελ και Μαρξ, να φτάσει έως τον Χάιντεγκερ, τις θεωρίες των στρουκτουραλιστών και των φονξιοναλιστών του 20ού αιώνα.

«Στην Ελλάδα συμβαίνει ό,τι επιφυλάσσουν για όλους μας: λιτότητα»

 

του Τάσου Τσακιρόγλου

Οταν η Ινδία πιέστηκε ανάλογα τη δεκαετία του ’90 από την Παγκόσμια Τράπεζα, έκανα μια ανάλυση και απέδειξα ότι το ένα τρίτο του χρέους ήταν επιδοτήσεις για χημικά λιπάσματα για τη γεωργία ή για φράγματα που κατέστρεφαν τη φύση. Είμαι σίγουρη πως κάτι ανάλογο έχει γίνει και στην Ελλάδα με το χρέος.

Σκέφτομαι τους γονείς

Ο τραγικός θάνατος του 19χρονου στο τρόλεϊ πυροδότησε μια αντιπαράθεση, η οποία δείχνει πολλά πράγματα και αποκρύπτει άλλα τόσα. Η απώλεια μιας ζωής, πολύ περισσότερο ενός παιδιού και υπό τέτοιες συνθήκες, είναι ικανή να παγώσει το αίμα κάθε ανθρώπου, ιδίως κάθε ανθρώπου που έχει παιδιά. Το πρώτο που σκέφτηκα ήταν η μάνα και ο πατέρας, που έχασαν το παλικάρι τους για 1 ευρώ και 40 λεπτά. Αναλογίστηκα τη φρίκη και τον πόνο τους, και πάγωσα· ένιωσα τυχερός και ένοχος μαζί, που τα δικά μου παιδιά ζουν πλάι μου.