Του Νίκου Σταθόπουλου
Χρειάζεται εκσυγχρονισμός της Παράδοσης και ποιοτική ανατροπή της κυρίαρχης πολιτικής κουλτούρας
Τα πρόσφατα τραγικά περιστατικά, σε Καλαμάτα και Θήβα, τις μέρες του Πάσχα, ανακίνησαν με ένταση το ζήτημα των «εθίμων» στην κοινωνία μας. Σχηματοποιήθηκαν, σχεδόν αυτοματικά και με δημοσιογραφική ταχύτητα, δυο «μερίδες», η μία με την αξίωση «να καταργηθούν τα βαρβαρικά έθιμα», και η άλλη με το αδιαπραγμάτευτο της «διατήρησης των εθίμων». Ωστόσο, η αντιδιαλεκτική εστίαση σε μια συγκεκριμένη όψη της «εθιμικής κουλτούρας» και τη βαθιά κατανόηση του σοβαρού θέματος περιορίζει αλλά και «παραθυράκια» ανοίγει για μια «εθιμολογία» αρκούντως βολική ευρύτερων σκοπιμοτήτων…
Η «εθιμικότητα», δηλαδή η πρόκριση του «άγραφου νόμου» έναντι της εξουσιαστικής άνωθεν αυθεντίας του «θετικού δικαίου», συμπυκνώνει μια σφαιρική κοσμαντίληψη. Είναι ένα περίπλοκο πλέγμα ρύθμισης των κοινωνικών σχέσεων που αντανακλά τις τοπικές ιδιομορφίες και θεμελιώνεται στην πιο ριζική λαϊκή συναίνεση. Είναι ένας «λαϊκός πολιτισμός βάσης», που, εν Ελλάδι, έλκει τα πρωταρχικά του από την αρχαιότητα και ήταν ο κύριος παράγοντας δυναμικής επιβίωσης του Ελληνισμού επί Τουρκοκρατίας. More