Εταιρείες ως κυρίαρχα ιδιωτικά κράτη: η περίπτωση της Total

by Alain Deneault

H Total θεωρείται μια «γαλλική εταιρεία πετρελαίου» αλλά στην πραγματικότητα – όπως πολλές άλλες πολυεθνικές εταιρείες – πρόκειται για μια κυρίαρχη δύναμη ιδιωτικών συμφερόντων.

Έχοντας μελετήσει, γράψει (γι’ αυτές) και συμμετάσχει στο δημόσιο διάλογο για τις πολυεθνικές εταιρείες, έχω φτάσει στο συμπέρασμα ότι δεν είμαστε συλλογικά καταρτισμένοι να σκεφτούμε τη δύναμη που αντιπροσωπεύουν, τις σιωπηρές μεθόδους με τις οποίες ασκούν την ιδιαίτερη μορφή κυριαρχίας τους καθώς και τους πολυάριθμους μηχανισμούς που τους επιτρέπουν να παρακάμπτουν το νόμο οπουδήποτε έχουν συμφέροντα.

Για να μορφοποιήσω το συμπέρασμα αυτό, θα εστιάσω σε μια μόνο εταιρεία – την Total – σαν τυπική περίπτωση και θα δείξω για τι είναι πράγματι ικανή σε διεθνές επίπεδο και δε θα συνθέσω μεμονωμένα παραδείγματα που θα μπορούσαν να κατηγορηθούν για σκοπιμότητες προκειμένου να ικανοποιηθούν οι ερευνητικές μας ανάγκες.

Άνοδος του συντηρητισμού: Πολιτικές ιδεολογίες στην Ελλάδα μετά το Μνημόνιο

του Γιάννη Μαυρή

Πως άλλαξε ο ιδεολογικός χάρτης, στην περίοδο 2009-2017

«Οι ελληνικές αρχές θα πρέπει (…) να θέσουν σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την ενίσχυση των δυνατοτήτων και την αποπολιτικοποίηση της Ελληνικής Διοίκησης» («3ο Μνημόνιο», Ν.4334/16 Ιουλίου 2015, ΦΕΚ Α’80).

Μετά από επτά χρόνια βαθειάς κρίσης και έντονων κοινωνικών ανταγωνισμών, η ελληνική κοινωνία δείχνει να οδηγείται σε συντηρητική διέξοδο. Η στροφή της ελληνικής κοινωνίας στο συντηρητισμό είναι προφανής, όχι μόνον στο επίπεδο των τάσεων του εκλογικού σώματος, αλλά –περισσότερο σημαντικό- στο πεδίο της ιδεολογίας.

Μπροστά στην Δραχμή ως μια νέα ΤΙΝΑ της αστικής τάξης.

Η τελική χειρότερη κατάληξη θα είναι η δραχμή με τους όρους Σόιμπλε/Ε.Ε./Eurogroup από ένα “απελπισμένο” συμβιβασμό από την αστική τάξη που θα κοιτάξει να αρπάξει και τότε μαζί με τους λακέδες της ότι μπορεί -όχι με τόσο κέφι βέβαια και με αρκετό αληθινό κλαψούρισμα μια και με Ε.Ε. σαφώς είναι better off που λένε οι Αμερικάνοι φιλελέδες.

Αλλά όταν η μόνη αναγκαστική “διέξοδος” θα είναι αυτή, τότε θα γίνει το νέο σχέδιο “σωτηρίας” της αστικής τάξης και θα την διαλαλούν οι κάθε Κούλης και Τσίπρας μαζί με τα κάθε λογής πολιτικάντικα λιμά, που απλώς έτυχε να περνάνε και είδαν φως, ΕΣΠΑ και βουλευτικά μισθά και μπήκαν. Πάρα πολλοί τέτοιοι τελευταίοι υπάρχουν σε συριζονουδούλα, απλώς υποταγμένοι και προσαρμοσμένοι στην “διαφορετική” ιδεολογία-ζόμπι που εκφράζει το κάθε κόμμα εξουσίας.

Οι ψευδοπροφήτες της παγκοσμιοποίησης ξεγυμνώνονται

Του James Petras*

Μετάφραση: Ελέαννα Ροζάκη

Ενδοκαπιταλιστικές αντιπαλότητες και αντίσταση στη βορειοαμερικάνικη ελίτ

Σοβαρές πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις αντιμετωπίζει η επιχειρηματική ελίτ των βορειοαμερικανικών πολυεθνικών. Οι Apple, Google, Facebook, Microsoft, Pfizer και πολλές άλλες πολυεθνικές επιχειρήσεις που φοροδιαφεύγουν, βρίσκονται αντιμέτωπες με την τριπλή απειλή των προστίμων ύψους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, της ανακατανομής του πλούτου τους, και του ενδεχόμενου επανεισαγωγής δίκαιων κοινωνικο-οικονομικών προγραμμάτων που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την εξουσία τους.

Εξαγωγείς με βάση την Ουάσιγκτον και χρηματιστές έτοιμοι να επιβάλλουν συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου στις επιχειρηματικές τάξεις της Ευρώπης και της Ασίας, βρέθηκαν αντιμέτωποι με σφοδρή αντίσταση. Στη Λατινική Αμερική, η διοίκηση Ομπάμα εγκατέστησε πρόσφατα νεοφιλελεύθερα καθεστώτα στην Αργεντινή και τη Βραζιλία, πυροδοτώντας μαζικές αντιδράσεις από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που έχουν οδηγηθεί στη χρεοκοπία από τις σκληρές τους πολιτικές.

Το αυγό του Κολόμβου

 

Του Κων/νου Τσουκαλά

Μια φορά και έναν καιρό υπήρχαν κοινωνίες, κράτη, επικράτειες, νόμοι και, προσχηματικές έστω, συλλογικές συνειδήσεις. Αρχοντες και αρχόμενοι, πλούσιοι και φτωχοί, εργαζόμενοι, άνεργοι και κεφαλαιούχοι μετείχαν σε ένα κοινό φαντασιακό γίγνεσθαι. Ολοι αποδέχονταν πως έπρεπε να αναλάβουν ένα μέρος του κόστους ενός κοινού ιστορικού πεπρωμένου. Τα αναπαλλοτρίωτα ατομικά τους δικαιώματα προστατεύονταν στους κόλπους μιας δεδομένης Πολιτείας όπου οι πολίτες είχαν «καθήκον» να υπακούουν στον νόμο, να στρατεύονται αμυνόμενοι «περί πάτρης» και να πληρώνουν φόρους ο καθένας «ανάλογα με τις δυνάμεις του». Στο συμβολικό τουλάχιστον επίπεδο, το έθνος, το κράτος και η κοινωνία συνόψιζαν την ύπατη συλλογική αξία.

Ευτυχία χωρίς κινδύνους

Με όλα τα πολιτικά σενάρια εξελισσόμενα, με τη χώρα στη γεωπολιτική μέγγενη δανειστών, εταίρων και γειτόνων, με γενικευμένη αθυμία στο εσωτερικό, με την κοινωνία κατάκοπη και διαιρεμένη ενώπιον ενδεχομένων που απαιτούν πιεστικά αποφάσεις και επειγόντως πράξεις, η σκέψη μας ανατρέχει σε έναν πολιτικό φιλόσοφο ο οποίος ανέλυσε τον καιρό του και ρισκάρισε προβολές στο μέλλον.

«Δεν υπάρχει καμμιά τελειωτική λύση και καμμιά ευτυχία που να μη διατρέχει κινδύνους. Όποιος πιστεύει στην ύπαρξη τελειωτικών λύσεων φοβάται απλώς ότι θα χάσει τη βεβαιότητα μιάς ευτυχίας χωρίς κινδύνους.» (Ισχύς και απόφαση, 1991)

Το έδαφος του πολέμου

Τα τραγικά γεγονότα των τελευταίων εικοσιτετραώρων στην Ουκρανία και τη Γάζα, με θύματα αμάχους, δυστυχώς δεν είναι τα πρώτα παρόμοια ούτε θα είναι τα τελευταία.

Κατάρριψη επιβατικού αεροσκάφους έχει συμβεί και στο παρελθόν· όπως και τότε, όμως, η ευθύνη του μαζικού φόνου δεν αναλαμβάνεται από κανέναν. Χαρακτηριστικό της τέτοιας ενέργειας είναι ο προκαλούμενος φόβος μιας γενικευμένης απειλής: ένας περιφερειακός πόλεμος μπορεί να προκαλεί θύματα εντελώς άσχετα με την τοπικότητα της σύγκρουσης, και μάλιστα απομακρυσμένα. Αυτή η διασπορά πολέμου χαρακτηρίζει εν πολλοίς τις συγκρούσεις της παγκοσμιοποίησης, ιδίως από τότε που έγινε λόγος για σύγκρουση πολιτισμών και άξονες του κακού. Η τεχνολογία των όπλων και των επικοινωνιών εξελίσσεται παράλληλα και διαχέεται σε χέρια πολλών ανεξέλεγκτα. Τα θέατρα επιχειρήσεων στο Αφγανιστάν, την Τσετσενία, το Ιράκ, μεταξύ άλλων, δείχνουν ότι ο έλεγχος του εδάφους δεν είναι πάντα εφικτός ακόμη και από υπέρτερες τεχνικά τακτικές δυνάμεις.

Ανάκτηση εθνικής ταυτότητας ― ποιας όμως;

Πέτρος Ζουμπουλάκης Αναμονή 1977. Υδατογραφία σε χαρτί

 

Από όποια αφετηρία κι αν ξεκινήσουμε, αναγνωρίζουμε ότι η πολλαπλώς χρεοκοπημένη Ελλάδα χρειάζεται μια γενναία μεταρρύθμιση για να επιβιώσει και να προχωρήσει. Επανίδρυση του δημοκρατικού κράτους, ανασυγκρότηση της παραγωγικής δομής, αναπροσανατολισμό της παιδείας, ενίσχυση και εμπλουτισμό της εθνικής ταυτότητας. Ο τελικός σκοπός και η ιδιαίτερη φυσιογνωμία των συνομολογούμενων μεταρρυθμίσεων ασφαλώς διαφέρουν· εξαρτώνται από ιδεολογίες και ταξικές τοποθετήσεις, από τη διαπάλη για κυριαρχία. Εντούτοις, μπορούμε βάσιμα να υποθέσουμε ότι σχεδόν όλοι οι Ελληνες, ανεξαρτήτως ιδεολογίας και κοινωνικής θέσης, επιθυμούν ένα κοινό ελάχιστο: να ζήσουν αυτοί και τα παιδιά τους στον τόπο τους, εν ειρήνη, δημοκρατία και ευημερία.

Ο Θεός δεν έχει ανάγκη εισαγγελέα

Πριν από λίγες μέρες καταδικάστηκε ο 27χρονος Φίλιππος Λοΐζος σε δεκάμηνη φυλάκιση για καθύβριση θρησκεύματος κατ’ εξακολούθησιν μέσω της σατιρικής ιστοσελίδας του στο Facebook «Γέρων Παστίτσιος». Η δίωξη είχε ξεκινήσει μετά την καταγγελία της «βλασφημίας» από τον φερόμενο ως υπαρχηγό της Χρυσής Αυγής, νυν προφυλακισμένο για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση. Πώς τα φέρνει ο καιρός και η κρίση: οι αυτόκλητοι υπερασπιστές του θρησκευτικού αισθήματος να κατηγορούνται για εγκληματικές πράξεις, οι δε σατιριστές να φορτώνονται με φυλακίσεις για ειρηνικά τρολαρίσματα στο διαδίκτυο.

Τα σύνορα του φτωχού

Με αφορμή όλα όσα γίνονται τις τελευταίες μέρες στους κατοίκους και τους πρόσφυγες της Συρίας -την οποία πολλοί ξεχάσαμε μετά από τα πρώτα θεαματικά πλάνα στα κανάλια- καιρός είναι να ξαναθυμηθούμε τι σημαίνει η μαγική λέξη “παγκοσμιοποίηση”.

Απ’ όσα γνωρίζουμε ως τώρα, “παγκοσμιοποίηση” είναι η ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων, προϊόντων και ευπόρων. Το χρήμα, το εμπόρευμα και ο πλούσιος μπορεί να ταξιδεύει σε όποιο μέρος του κόσμου θέλει, όποτε θέλει. Μόνο αυτοί.

Για τα τρία αυτά πράγματα τα σύνορα είναι πάντα ανοιχτά. Όπου κι αν πάνε δεν έχουν κανένα πρόβλημα. Ούτε με τη βίζα, ούτε με την άδεια παραμονής, ούτε με την πράσινη κάρτα, ούτε με το διαβατήριο.

Βαθιά νερά

Έπειτα από την σημερινή βροχή, τα λάθη και οι παραλείψεις της Πολιτείας απέδειξαν περίτρανα ότι είναι ανίκητα, ασυμβίβαστα με την κοινή λογική, θρασέα στο παραμικρό επιχείρημα που αναπτύσσεται από την κυβερνητική με στερεοτυπικές φραστικές μονάδες για να ερμηνεύσει το παράλογο. Το χάος που ζήσαμε ιδίοις όμμασι στους δρόμους της Αθήνας και των προαστίων δεν είναι πρωτόγνωρο. Αυτόματα όμως, διαχέεται πίσω από κουρτίνες και ονόματα σαν ντροπαλό φως όταν συναντά ανώμαλη επιφάνεια, με την φαντασιακή σιγουριά της ατιμωρησίας.

Η Google πουλάει τα δεδομένα σας

Στο Skyfall, την τελευταία περιπέτεια του Τζέιμς Μποντ, ο κακός Χαβιέρ Μπαρδέμ ανατινάζει τα κεντρικά γραφεία της MI6 χρησιμοποιώντας το Ιντερνετ – το ίδιο μέσο που βοήθησε εκατομμύρια πολίτες χωρών του αραβικού κόσμου να συντονιστούν, προκαλώντας αυτό που σήμερα αποκαλούμε Αραβική Ανοιξη. Πόσο κοντά είμαστε σε μια τέτοια πραγματικότητα;«Μην ανησυχείτε! Το Διαδίκτυο δεν θα καταστρέψει τον κόσμο», λέει στα «ΝΕΑ» ο Φρανσουά – Μπερνάρ Ουίγκ, διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων της Γαλλίας (IRIS), ο οποίος ειδικεύεται στη στρατηγική του κυβερνοχώρου.