Χούντα: Το «οικονομικό θαύμα» ήταν όλεθρος

 

των Χαράλαμπου και Αθανάσιου Πουλάκη

Το κείμενο που ακολουθεί είναι εργασία των Χαράλαμπου και Αθανάσιου Πουλάκη, η οποία παρουσιάστηκε στο συνέδριο Νέων Οικονομολόγων που πραγματοποιήθηκε στις 2-3 Δεκεμβρίου του 2017,της Εταιρίας Οικονομολόγων Θεσσαλονίκης με τίτλο: H Πολιτική Οικονομία 1967-1974.

Ο «Ημεροδρόμος» τους ευχαριστεί για τη δυνατότητα δημοσίευσης της δουλειάς τους, η οποία δείχνει πως το «οικονομικό θαύμα της χούντας» ήταν όλεθρος για τον λαό. Όπως, δε, αναφέρουν και στα συμπεράσματα τους «η επταετία αναδεικνύει την δυνατότητα σύνθεσης του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού και του πολιτικού αυταρχισμού. Ενώ λοιπόν οι δαπάνες για κοινωνική πρόνοια περικόπτονταν, αυξάνονταν δραματικά τα έξοδα υπέρ του αστυνομικού κράτους. Στο πεδίο της φορολογικής πολιτικής διακρίναμε την «ταξική μεροληψία» των πραξικοπηματιών υπέρ της οικονομικής ελίτ».

***

Εισαγωγή : Η Οικονομική Φιλοσοφία της Δικτατορίας

Φοροληστεία και μόνιμες περικοπές στον λαό, νέες ελαφρύνσεις και επιδοτήσεις για το κεφάλαιο

Η υγειονομική κρίση προκαλεί μεγάλες αβεβαιότητες στις μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προβλέψεις, αναφέρει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, στη Γνώμη για το Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού.

Εκτιμά πως είναι ασφαλείς οι προβλέψεις για εισροή ευρωπαϊκών πόρων, αλλά είναι μεγάλη η αβεβαιότητα για την επαναφορά των δημόσιων εσόδων, αφού θα εξαρτηθεί από την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών και επιχειρήσεων και τη δυνατότητά τους να ανταπεξέλθουν στις συσσωρευμένες υποχρεώσεις τους.

Γιάνης Βαρουφάκης: Ένα ν, αμέτρητες αντιφάσεις

Της Βασιλικής Σιουτη

Με αφορμή την άποψη που εξέφρασε για πρώτη φορά δημόσια, ότι «με τη δραχμή θα ήμασταν καλύτερα», ανατρέχουμε σε μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές αντιφάσεις στην πορεία του πρώην υπουργού Οικονομικών

Την άποψη ότι με τη δραχμή θα ήμασταν καλύτερα εξέφρασε για πρώτη φορά δημόσια και με κατηγορηματικό τρόπο, πριν από λίγες μέρες, ο Γιάνης Βαρουφάκης, μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή. Με τον γνωστό αντιφατικό του λόγο υποστήριξε ότι εκείνος ήταν πάντα υπέρ του ευρώ, αλλά η δραχμή ήταν προτιμότερη από τον δρόμο που ακολουθήθηκε προκειμένου να παραμείνουμε στην Ευρωζώνη, και αυτό ήταν κάτι που επίσης πάντα πίστευε.

Όλα τα προηγούμενα χρόνια οι πολιτικοί του αντίπαλοι τον κατηγορούσαν ότι σχεδίαζε την επιστροφή στη δραχμή κι εκείνος το αρνούνταν, επιχειρηματολογώντας κατά της εξόδου από το ευρώ.

Τα ματωμένα υπερπλεονάσματα στραγγαλίζουν τους εργαζόμενους και την οικονομία

Σε ένα πόλεμο ανακοινώσεων προσπαθούν να μας πείσουν ποιος μας έσωσε ή μας σώζει καλύτερα.
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, το πρωτογενές πλεόνασμα καταγράφεται σχεδόν διπλάσιο (αύξηση 92%), καθώς στο φετινό 7μηνο εμφανίζεται στα 1,78 δισ. ευρώ, έναντι 926 εκατ. στο αντίστοιχο περσινό διάστημα.

«Η κυβέρνηση της Ν.Δ. αδυνατεί να αποδεχθεί αυτό που ολόκληρος ο πλανήτης αναγνωρίζει: ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έσωσε την ελληνική οικονομία από τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό και την χρεοκοπία στην οποία την είχαν οδηγήσει οι κυβερνήσεις Ν.Δ.- ΠΑΣΟΚ», αναφέρει στην ανακοίνωση του το γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών.

«Γη και ύδωρ» στις τράπεζες και τους δανειστές

Του Παύλου Δερμενάκη

Και με κυβερνητική βούλα η κατάργηση του νόμου Κατσέλη

Ένα ακόμα επικοινωνιακό παιγνίδι με προφανείς εκλογικές σκοπιμότητες έστησε η κυβέρνηση στην παρούσα περίοδο. Αφορά την λεγόμενη προστασία της Α΄ κατοικίας. Σκοπός της, να παρουσιάσει στους «ιθαγενείς» την ρύθμιση ως ένα θετικό επίτευγμα διαπραγμάτευσης, ενώ στην πράξη με τις μεθοδεύσεις που ακολουθεί ικανοποιεί πλήρως τις απαιτήσεις των τραπεζών και των δανειστών. Η κυβερνητική μεθοδολογία στην εφαρμογή του σχεδίου είναι η γνωστή λογικής της «σαλαμοποίησης». Το έργο εκτελείται σε στάδια, όπου στο κάθε στάδιο τα βασικά κριτήρια αλλάζουν προς το χειρότερο για την προστασία της Α΄ κατοικίας. Μέχρι στιγμής μπορούμε να διακρίνουμε τέσσερα στάδια, που με μαθηματική ακρίβεια οδηγούν στην κατάργηση όχι μόνο του νόμου Κατσέλη, που αφορούσε την προστασία των ιδιωτών δανειοληπτών που δεν έχουν νομικά πτωχευτική δυνατότητα, αλλά και κάθε στοιχειώδους προστασίας για την Α΄ κατοικία.

Ανησυχίες για την παγκόσμια οικονομία

Του Παύλου Δερμενάκη

Η Ευρωζώνη ο μεγάλος χαμένος της επιβράδυνσης των ρυθμών μεγέθυνσης

Στο άρθρο «Οι προκλήσεις της παγκόσμιας οικονομίας το 2019» (Δρόμος φ. 437, 12/1/2019) είχαμε αναφέρει ότι από το 2019 φαίνεται να ξεκινά μια επιβράδυνση του ρυθμού μεγέθυνσης της παγκόσμιας οικονομίας, με έμφαση στη Ε.Ε. Τρεις μήνες μετά, τα πράγματα δείχνουν πολύ πιο ανησυχητικά, αν δει κανείς τα πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία και τις τελευταίες εκθέσεις με αποκορύφωμα εκείνην του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ).

Η ενδιάμεση έκθεση του ΟΟΣΑ, που δημοσιοποιήθηκε στις 6/3/2019 μεταξύ άλλων επισημαίνει:

Η νέα ελληνική κανονικότητα

Του Κώστα Λαπαβίτσα

Επιστροφή στην κανονικότητα είναι το μήνυμα της κυβέρνησης και συμφωνεί και η αξιωματική αντιπολίτευση. Η οικονομία έχει σταθεροποιηθεί σε σχέση με τη περίοδο 2010-13 και πολιτικά η χώρα φαίνεται να επιστρέφει σε ένα είδος διπολισμού πλαισιωμένου απο μικρά και ακίνδυνα κόμματα.

Ήδη εμφανίστηκαν απόψεις που ισχυρίζονται ότι η Ελλάδα κατάφερε να ξεπεράσει την εποχή των οξυμένων αντιπαραθέσεων και άρα το ίδιο μπορεί να συμβεί και στην υπόλοιπη Ευρώπη που αντιμετωπίζει το φάσμα της Άκρας Δεξιάς. Οι λαοί της Ευρώπης, λένε, αφού φωνάξουν και διαμαρτυρηθούν, τελικά θα επιστρέψουν στη νεοφιλεύθερη τάξη και σταθερότητα.

Η ΕΡΤ, το Χρηματιστήριο και τα πόθεν έσχες πολιτικών και δικαστών

Της Βασιλικής Σιούτη

Το Σκοπιανό, οι τράπεζες και το ανελέητο παιχνίδι για τον έλεγχο των ΜΜΕ και της Δικαιοσύνης κυριάρχησαν στην πολιτική επικαιρότητα την εβδομάδα που μας πέρασε και θα εξακολουθήσουν να κυριαρχούν και τις επόμενες μέρες. Σχετικά με το Σκοπιανό, το μπαλάκι βρίσκεται στην ΠΓΔΜ και στα χέρια του πρωθυπουργού της Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος κάνει τα πάντα προκειμένου να εγκριθεί η Συμφωνία των Πρεσπών από το Κοινοβούλιο της χώρας του.

Την ερχόμενη Τρίτη αναμένεται να γίνει η πρώτη ψηφοφορία και τότε θα μάθουμε αν τελικά θα τα καταφέρει ή όχι. Από το αποτέλεσμα αυτό θα κριθούν και οι πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας, αφού η έγκριση της συμφωνίας επηρεάζει τους σχεδιασμούς του Αλέξη Τσίπρα για το πότε θα γίνουν εκλογές.

Περιμένοντας το Βερολίνο

Της Βασιλικής Σιούτη

Να πείσει το Βερολίνο να του δώσει πολιτικό χρόνο προσπαθεί απεγνωσμένα ο Αλέξης Τσίπρας αυτές τις μέρες. Για τον λόγο αυτόν επιδιώκει με κάθε μέσο τη μετάθεση της περικοπής των συντάξεων, που έχει ψηφίσει η κυβέρνησή του για να εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου. Αν δεν πείσει τους δανειστές να του δώσουν την άδεια να το αναβάλει, γνωρίζει ότι το πολιτικό κόστος θα είναι μεγάλο.

Στην προσπάθειά του αυτή χρησιμοποιεί ως όπλο τη Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία, αν γίνει αποδεκτή από τους πολίτες της ΠΓΔΜ, θα έρθει για κύρωση στην ελληνική Βουλή περίπου μεταξύ Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου. «Δώστε μου πολιτικό χρόνο για να περάσω τη Συμφωνία των Πρεσπών» είναι το μήνυμά του προς τους δανειστές, γνωρίζοντας ότι το Βερολίνο επιθυμεί διακαώς να κλείσει το θέμα, σχεδόν όσο και οι ΗΠΑ.

Πόσο καθαρή θα είναι η “καθαρή έξοδος”;

Εξέλιξη της αποταμίευσης στην Ελλάδα (2010 – 2016, ανά τρίμηνο) – Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ (ΜΚΙΕΝ: Μη Κερδοσκοπικά Ιδρύματα Εξυπηρέτησης Νοικοκυριών)

Όπως διατυμπανίζει σε κάθε ευκαιρία η κυβέρνηση, σε σαράντα περίπου μέρες βγαίνουμε από τα μνημόνια, σε μια “καθαρή έξοδο” με το κεφάλι ψηλά. Κι όπως επιμένουν όσοι καταλαβαίνουν, σε σαράντα περίπου μέρες δεν λήγει κανένα μνημόνιο αλλά η τρέχουσα δανειακή σύμβαση και μαζί της λήγει το πρόγραμμα στήριξης, πράγμα που σημαίνει ότι από κει και πέρα πρέπει να ψάχνουμε μόνοι μας για δανεικά στην ελεύθερη αγορά, προκειμένου να παραμείνουμε συνεπείς στις μνημονιακές μας υποχρεώσεις, οι οποίες πάνε μέχρι το 2062 και βλέπουμε.

Έτσι κι αλλιώς, όμως, το τέλος της δανειακής σύμβασης και η έξοδός μας στις αγορές είναι δεδομένα που έχουν την δική τους σημασία. Ας προσπαθήσουμε να ρίξουμε μια ψύχραιμη ματιά στις συνθήκες υπό τις οποίες θα κληθούμε να κολυμπήσουμε μόνοι μας στα βαθειά νερά. Κι εν πρώτοις, ας δούμε αν υπάρχουν θετικές προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο ή, τουλάχιστον, αν υπάρχουν κάποια δεδομένα, τα οποία κάποιοι χαρακτηρίζουν ως θετικά.

Οι τρίχες φταίνε…

Λένε πως η δημοκρατία δεν έχει αδιέξοδα. Ουδέν αληθέστερον τούτου και μία από τις αμέτρητες αποδείξεις που μπορώ να αραδιάσω, είναι αυτό που συμβαίνει στην Ιταλία. Εκεί, ο πρόεδρος της ιταλικής δημοκρατίας έκρινε ότι η κυβέρνηση που έστησαν οι “πεντάστεροι” με την εθνικιστική Λίγκα του Βορρά δεν θα υπηρετήσει σωστά τον ευρωενωσιακό θεό και αποφάσισε να χρίσει ως πρωθυπουργό έναν -κατά την γνώμη του- καταλληλότερο. Για όποιον δεν κατάλαβε, θα το πω όσο πιο απλά γίνεται: το πρώτο και το τρίτο κόμμα (σύμφωνα με τα αποτελέσματα των προ τριμήνου εκλογών) συμφώνησαν σε κυβέρνηση συνεργασίας αλλά ο πρόεδρος της δημοκρατίας έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης σε κάποιο εξωκοινοβουλευτικό πρόσωπο της δικής του επιλογής, επειδή… έτσι ήθελε! Κατά τα άλλα, ο Στάλιν ήταν δικτάτορας επειδή δεν έκανε εκλογές…

Βεβαίως, είναι μεγάλος ο πειρασμός να θυμηθώ τις επιπτώσεις που είχε στον τόπο μας μια παρόμοια επέμβαση του δικού μας βασιλιά πριν από μισό αιώνα και κάτι. Και τότε στην Ελλάδα και τώρα στην Ιταλία οι ανώτατοι άρχοντες αγνόησαν την λαϊκή βούληση που εκφράστηκε με εκλογές επειδή τάχα διαφωνούσαν με την ανάθεση κάποιου υπουργικού χαρτοφυλακίου σε συγκεκριμένο πρόσωπο. Αν αναφέρω αυτά τα γεγονότα δίχως να σημειώνω ονόματα, είναι επειδή με τούτο το κείμενο θέλω να μιλήσω για κάτι άλλο. Κάτι που το γυροφέρνω εδώ και κάμποσες μέρες. Αν και είναι Παρασκευή και κάνει και ζέστη, θέλω να αναφερθώ σε κάτι σχετικό με την οικονομία, οπότε… την προσοχή σας, παρακαλώ!

Ένα παράδοξο τρικ νομιμοποίησης του ESM

Toυ Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Τι αποκαλύπτει το «Μνημόνιο Συνεννόησης» Κομισιόν – ESM για τον ρόλο τους στην τελετουργία της ενισχυμένης εποπτείας της Ελλάδας μετά τον Αύγουστο

Στις 27 Απριλίου, στις Βρυξέλλες, ανακοινώθηκε με πανηγυρικού ύφους δηλώσεις η υπογραφή «Μνημονίου Συνεννόησης» ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, τον ESM. Το υπέγραψαν οι επίτροποι Β. Ντομπρόβσκις και Π. Μοσκοβισί για την Κομισιόν και ο διευθύνων σύμβουλος Κλάους Ρέγκλινγκ για τον ESM. Το μνημόνιο αυτό «επισημοποιεί την επιτυχή συνεργασία μας στο πλαίσιο των προγραμμάτων χρηματοδοτικής συνδρομής του ESM… Βασίζεται στις συμπληρωματικές ευθύνες και αρμοδιότητες της Επιτροπής και του ESM», είπε ο Ρέγκλινγκ, ενώ όλοι έσπευσαν να διευκρινίσουν ότι το Μνημόνιο δεν τροποποιεί το νομικό πλαίσιο που διέπει τα δυο όργανα και « δεν προδικάζει τυχόν περαιτέρω μεταρρύθμιση του ESM που μπορεί να συμφωνηθεί».

Εκ πρώτης όψεως είναι παράδοξη πρωτοβουλία. Τι νόημα έχει ένα «Μνημόνιο Συνεννόησης» τώρα, οκτώ χρόνια μετά την απόφαση ίδρυσης του ESM, έπειτα από 6 χρόνια λειτουργίας και συνεργασίας του με την Κομισιόν σε επτά προγράμματα – τα τρία στην Ελλάδα-; Γιατί τώρα, αφού βάσει της πρότασης της Κομισιόν, ο ESM- που μέχρι στιγμής λειτουργεί βάσει μιας διακρατικής συνθήκης και εκτός νομικού πλαισίου της Ε.Ε.- πρόκειται να ενταχθεί στις ευρωπαϊκές συνθήκες; Γιατί πρέπει να ξεκαθαρίσουν τους κανόνες συνεργασίας τους τα δυο κέντρα του ευρωπαϊκού «ιερατείου», εάν ο ESM πρόκειται πράγματι να εξελιχθεί σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείου ή κάτι παρεμφερές;

Το μέτρο της ελληνικής παρακμής

Του Κώστα Λαπαβίτσα

Η οικονομική προοπτική της Ελλάδας έχει γίνει πολύ καλύτερη μετά από δέκα χαμένα χρόνια, μας ανακοίνωσε η Γουόλ Στριτ Τζέρναλ σε εκτενές άρθρο της, στις 24 Απριλίου. Υπάρχει επιτέλους, μας λέει, προσδοκία ανάπτυξης για τη χώρα. Κι αυτό γιατί μια σειρά από αισιόδοξους Έλληνες επιχειρηματίες, μικρούς και μεγάλους, δήλωσαν στην έγκριτη εφημερίδα ότι τα πράγματα αλλάζουν και οι συνθήκες βελτιώνονται.

Αναρωτιέται κανείς, διαβάζουν τα ίδια τους άρθρα; Γιατί στο άρθρο υπάρχει και το παρακάτω διάγραμμα που λέει ακριβώς το αντίθετο. Και είναι πολύ ακριβέστερο από τις εντυπώσεις μερικών επιχειρηματιών από το χώρο δουλειάς τους.

Ηθικός κίνδυνος

Ο φίλος είχε διαβάσει το χτεσινό κείμενο και προσπάθησε να με στριμώξει. “Η πραγματικότητα σε διαψεύδει”, μου είπε κατηγορηματικά. “Με τα capital control αποφεύχθηκε η μαζική ανάληψη καταθέσεων, με τις ανακεφαλαιοποιήσεις και τις πάσης μορφής ενισχύσεις οι τράπεζες κατάφεραν να ελέγξουν τα προβλήματα ρευστότητάς τους και, σε γενικές γραμμές, δεν υπάρχει πανικός. Άρα το κλίμα δεν είναι τόσο άσχημο όσο νομίζεις, οπότε υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες για επιστροφή στην ανάπτυξη”.

Κατ’ αρχήν, αμφισβητώ έντονα ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας έχει ξεπεράσει τα προβλήματά του. Από την μια, η συνεχιζόμενη απαξίωση του συντελεστή παραγωγής που λέγεται “εργασία” σημαίνει ότι δεν έχει τελειώσει η καταστροφή κεφαλαίων, η οποία συνιστά απαραίτητο συστατικό τής εξόδου από την κρίση. Από την άλλη, εκτιμώ πως η όποια βελτίωση στην εικόνα τού κλάδου οφείλεται εν πολλοίς στην αλλαγή των λογιστικών προτύπων και όχι σε κάποια ριζική διόρθωση των διαφόρων στρεβλώσεων: η εκτύπωση χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες μεγάλων χωρών καλά κρατεί, η αγορά παραγώγων ζη και βασιλεύει, ο αποπληθωρισμός και ο στασιμοπληθωρισμός εξακολουθούν να απαιτούν εργώδη προσπάθεια για να τιθασσευτούν κλπ.

Αναταράξεις και ξεπούλημα στα χρηματιστήρια

του Παύλου Δερμενάκη

Προσωρινή διόρθωση ή έναρξη νέας, βαθύτερης χρηματοπιστωτικής κρίσης

Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι από το κείμενο της ομιλίας του Ντ. Τραμπ στο Νταβός για την αμερικανική αγορά των μετοχών που «σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο», έχοντας καταγράψει 84 ρεκόρ και άνοδο της τάξης του 30% από την εκλογή του, και ήρθαν τα κακά μαντάτα. Οι παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές, με την έναρξη του Φλεβάρη, μπήκαν σε απότομη καθοδική τροχιά. Ο δείκτης Dow Jones, την περασμένη Δευτέρα 5/2, κατέγραψε την μεγαλύτερη απώλεια στην ιστορία του πέφτοντας κατά 1.200 μονάδες (- 4,6%). Η πτώση την επόμενη μεταφέρθηκε στις αγορές της Ασίας (- 4,7% η Ιαπωνία) και στην Ευρώπη (- 2,5%).Την Τρίτη οι

αγορές ανέκαμψαν μερικώς από τις μεγάλες «βουτιές» όμως η ανησυχία πλέον είναι διάχυτη παγκόσμια. Η συνολική εικόνα είναι κατάσταση αβεβαιότητας και φόβου για τα πολύ χειρότερα.

H Σύνοδος της Υποκρισίας

Του Παύλου Δερμενάκη

«Ένα κοινό μέλλον σε έναν διαιρεμένο κόσμο»: Αυτό ήταν το κεντρικό θέμα του Φόρουμ, κι από τον τίτλο που επιλέχθηκε γίνεται κατανοητό το πρόβλημα που προσπαθούν να λύσουν οι ελίτ με το πολιτικό προσωπικό τους, ώστε να προωθούν απρόσκοπτα τα συμφέροντά τους. Η παγκοσμιοποίηση, με τη μορφή που είχε μέχρι τα μέσα του 2015, δεν είναι πλέον μονόδρομος. Το Brexit αρχικά και η εκλογή Τραμπ στη συνέχεια, καθώς και άλλα σχετικά μικρότερης διεθνούς εμβέλειας γεγονότα (ΟΧΙ στο Ιταλικό δημοψήφισμα, αδυναμία επί μήνες συγκρότησης κυβέρνησης στη Γερμανία κ.λπ.), διαμορφώνουν ένα κλίμα αμφισβήτησης –με διαφορετικούς κάθε φορά τρόπους και στόχους– της παγκοσμιοποίησης που έχουμε γνωρίσει.

Από αυτήν την κατάσταση χρωματίστηκε και η ομιλία της Άνγκελα Μέρκελ στο Νταβός, η οποία επιτέθηκε στον «δηλητηριώδη λαϊκισμό», δηλαδή σε όποια φωνή αμφισβητεί τις επιλογές της, και κατακεραύνωσε τον προστατευτισμό – που αρχίζει να εγείρεται από κάποιες πλευρές (ΗΠΑ κ.ά.) και συνιστά απειλή για το εξαγωγικά προσανατολισμένο γερμανικό κεφάλαιο. Σε αντίστοιχο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Μακρόν, υπερασπιζόμενος τα συμφέροντα του μεγάλου γαλλικού κεφαλαίου: «Η παγκοσμιοποίηση περνάει μια μεγάλη κρίση. Και αυτή η πρόκληση πρέπει να αντιμετωπιστεί συλλογικά από τα κράτη και την κοινωνία των πολιτών, προκειμένου να βρεθούν και να εφαρμοστούν παγκόσμιες λύσεις».

Ανάπτυξη, αυτή η άγνωστη…

Αν σας ρωτούσα ποια λέξη έχουμε βαρεθεί να ακούμε τα τελευταία χρόνια, κατά πάσα πιθανότητα το μυαλό σας θα πήγαινε αμέσως στην λέξη “ανάπτυξη”. Και πώς να μη πάει αφού αυτή η αόριστη “ανάπτυξη” προβάλλεται ως πανάκεια, ως η μόνη λύση για όλα μας τα προβλήματα. Και όμως, παρά την μέχρι αηδίας επανάληψή της από τους πάντες, αμφιβάλλω αν αντιλαμβανόμαστε πόσες σκοτεινές πτυχές έχει αυτός ο όρος. Για παράδειγμα:

(1) Χρόνια τώρα ακούμε ότι ένα από τα σημαντικώτερα και άκρως απαραίτητο συστατικό για να επιτευχθεί η ανάπτυξη, είναι να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας. Άλλωστε, στον βωμό αυτής της ανταγωνιστικότητας θυσιάστηκαν -και εξακολουθούν να θυσιάζονται- όχι μόνο η αμοιβή της εργασίας αλλά και ανθρώπινες ζωές, λόγω της περιστολής τού κοινωνικού κράτους ενώ κατεδαφίζονται εν μιά νυκτί εργασιακά και άλλα δικαιώματα που αποκτήθηκαν με αγώνες και θυσίες δεκαετιών.

Με τα χρήματα των άλλων

«Το πρόβλημα με το σοσιαλισμό είναι πως τελειώνει όταν τελειώσουν τα χρήματα των άλλων».
Είναι η φράση ευαγγέλιο που ξεστόμισε η Μάργκαρετ Θάτσερ, μόλις ξεμπέρδεψε με τους ανθρακωρύχους.

Αρέσουν πολύ τα λόγια αυτά, στους φιλελέδες που την λάτρεψαν.

Η μακαρίτισσα -να αναπαύεται η φιλελεύθερη ψυχή της, εκεί ψηλά που βρίσκεται-δεν είχε σε αυτό άδικο.

Γιατί σοσιαλισμός με δανεικά και αγύριστα, δεν μπορεί να περπατήσει.

Όταν στερέψει η δεξαμενή των χρηματοδοτήσεων από τους τρίτους, μπορούν να στάζουν παροχές οι κρουνοί της δημόσιας παιδείας, της υγείας και της πρόνοιας;

Όχι, βέβαια. Πώς θα πληρωθούν οι δάσκαλοι και οι γιατροί;

Από πού θα πάρουν επιδόματα οι άνεργοι;

Με τι χρήματα θα κτιστούν εργατικές κατοικίες;

Το Ίντερνετ ως Νέα Περίφραξη

Σημείωση των μεταφραστών:

Το παρακάτω κείμενο υπέπεσε στην αντίληψη μας πριν κάποιο καιρό. Πρόκειται για ένα άρθρο των CrimethInc. Όπως μας ενημερώνουν οι ίδιοι, αποτελούν μια “αποκεντρωμένη αναρχική συλλογικότητα” που συνίσταται σε πυρήνες ανεξάρτητους μεταξύ τους. Εμπνεύστηκαν το όνομά τους από το “έγκλημα σκέψης” στο μυθιστόρημα “1984” του Τζόρτζ Όργουελ.

Επιλέξαμε να μεταφράσουμε το συγκεκριμένο άρθρο, λόγω της κοντινής σ’ εμάς θεματολογίας του και του κριτικού τρόπου προσέγγισής του θέματος με το οποίο καταπιάνεται. Γιατί στα μέρη μας όσοι προσπαθούν να διαπράξουν το “έγκλημα της σκέψης”, δεν έχουν να αντιμετωπίσουν μόνο την “αστυνομία της σκέψης” των κυρίαρχων, αλλά και τους τόνους μπετόν των ακλόνητων βεβαιοτήτων των υπηκόων. Αυτών, που έχοντας πάρει διαζύγιο με την κριτική σκέψη, αναπαράγουν, άθελά τους, τα επιχειρήματα των κυρίαρχων. Ακόμα, ίσως κάποιες κοινωνίες να βρίσκονται πιο πολύ μέσα στο μεταίχμιο της τεχνολογικής αλλαγής παραδείγματος, συνεπώς να παρατηρούν πιο εύκολα τις αλλαγές ή τις τάσεις που συντελούνται εκεί, όπως για παράδειγμα είναι, η περίφραξη του ίντερνετ.

Ανάμεσα σε άλλα, ενδιαφέρουσα μας φαίνεται και η άποψη που εμφανίζεται στο άρθρο, ότι η συμμετοχικότητα και η αποκέντρωση για την οποία αγωνίστηκε η DIY αντικουλτούρα, αφομοιώθηκε μέσω των ψηφιακών μέσων ευρείας πρόσβασης, δημιουργώντας έτσι μεγάλες δυνατότητες κέρδους για τον καπιταλισμό, που ακόμα δεν έχει κεφαλαιοποιηθεί. Αυτή, μακριά από το να είναι μια τεχνοφοβική άποψη, όπως θα έσπευδαν να κατηγορήσουν αρκετοί στα μέρη μας, αποτελεί απλή διαπίστωση της διαλεκτικής του καπιταλισμού, που αλλάζει το πεδίο των κοινωνικών σχέσεων και συνεπώς και του ταξικού ανταγωνισμού.

Η πλαγιογραφή, στον τονισμό και τις παρενθέσεις, δική μας.

Ψηφιοποιημένος Καπιταλισμός, Οικονομία της Προσοχής και Κράτος Επιτήρησης

Τα media μετατρέπουν την εμπειρία, τη μνήμη και την επικοινωνία σε κάτι το συνθετικό και εξωτερικό. Στην καθοδηγούμενη από τα media κοινωνία, εξαρτόμαστε από την τεχνολογία για την πρόσβαση σε αυτές ακριβώς τις εξωτερικευμένες πτυχές του εαυτού μας. Βιβλία, ηχογραφήσεις, ταινίες, ραδιόφωνο, τηλεόραση, ίντερνετ, κινητά τηλέφωνα: κάθε μια από αυτές τις διαδοχικές καινοτομίες έχει διεισδύσει βαθύτερα στην καθημερινή ζωή, μεσολαβώντας μία ακόμη μεγαλύτερη μερίδα της εμπειρίας μας.

Deja vu του ΣΥΡΙΖΑ από το 2014 για το πρωτογενές πλεόνασμα

Του Παύλου Δερμενάκη

Όταν οι… ηθοποιοί αλλάζουν αλλά το έργο παραμένει ίδιο

«Το πλεόνασμά τους είναι σεσημασμένο για τους Έλληνες. Σ’ αυτό κρύβονται όλες οι αμαρτίες, όλες οι πληγές, όλη η σήψη, όλη η απάτη της σημερινής πολιτικής. Σ’ αυτό κρύβεται το δράμα εκατομμυρίων ανθρώπων, η καταστροφή νοικοκυριών και επιχειρήσεων, οι λιποθυμίες παιδιών από ασιτία, τα εκατομμύρια των ανέργων, η ζωή εν τάφω στα νοσοκομεία, στα ψυχιατρεία και στα άσυλα ανιάτων, οι παγωμένες νύχτες και οι πεινασμένες μέρες χιλιάδων και χιλιάδων συνταξιούχων»

Α. Τσίπρας, 21/3/2014,
για το πρωτογενές πλεόνασμα της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου.

Παρουσιάστηκαν την περασμένη βδομάδα, με τους σχετικούς πανηγυρισμούς από την κυβέρνηση και έγιναν δεκτά από του θεσμούς, τα στοιχεία για το «πρωτοφανές» πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα της Ελλάδας το 2016. Έναντι στόχου 0,5% επί του ΑΕΠ, το πρωτογενές πλεόνασμα (έσοδα μείον έξοδα χωρίς να υπολογίζονται τόκοι και δάνεια) ανήλθε σε 3,9% ή 6,9 δισ. ευρώ.

Η εξέλιξη του όλου θέματος από το φθινόπωρο του 2016 μέχρι σήμερα δείχνει αντιγραφή του σεναρίου της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου για το πλεόνασμα του 2013. Η μόνη διαφορά, εκτός από τα νούμερα, είναι ότι οι ρόλοι των… ηθοποιών έχουν αλλάξει.

Παγκόσμια οικονομικά μεγέθη: διαπιστώσεις, προβλήματα και κίνδυνοι

Tου Παύλου Δερμενάκη

Η Κίνα διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση του παγκόσμιου ΑΕΠ – Το χρέος καλπάζει προς το 350%, κρίσιμο όριο-πλαφόν για την ανάπτυξη – Αυξημένες οι εξαγωγές στρατιωτικού εξοπλισμού με τις ΗΠΑ στην πρώτη θέση

Δημοσιεύθηκαν προσφάτως με διαφορετικές ευκαιρίες μια σειρά από παγκόσμια μεγέθη η επεξεργασία των οποίων οδηγεί σε χρήσιμες γνώσεις και συμπεράσματα πολιτικά.

Το παγκόσμιο ΑΕΠ το 2015, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, ήταν 74 τρισ. δολάρια και αφορά 217 κράτη. Από αυτή την παγκόσμια παραγωγή το ένα τέταρτο προέρχεται από τις ΗΠΑ. Η Κίνα είναι δεύτερη παγκoσμίως με 14,8% και ακολουθεί η Ιαπωνία με 5,9%.

Τα ποτά, οι γυναίκες και ο μπούσουλας

Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ (αριστερά) με έναν νοτιοευρωπαίο που έφαγε τα λεφτά του σε ποτά και γυναίκες.

Με τον δικό του άκομψο τρόπο, ο επί κεφαλής τού Γιούρογκρουπ Γερούν Ντάισελμπλουμ κατάφερε προ ημερών να ξαναφέρει στο προσκήνιο την κουβέντα για την κόντρα ανάμεσα στον “πλούσιο Βορρά” και τον “φτωχό Νότο” τής Ευρώπης. Κι είναι αλήθεια πως (ξανα)χύθηκε πολύ μελάνι γύρω απ’ αυτό το θέμα, μόνο που οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ δεν δυσκολευτήκαμε να καταλάβουμε τι προσπαθούσε να κρύψει η σουπιά τού ορθολογισμού με όλο τούτο το μελάνι.

Το πρώτο και κύριο που, παρά τα πολλά και πομπώδη λόγια, δεν ειπώθηκε όσο έντονα θα έπρεπε, είναι ότι το πρόβλημα της Ευρώπης δεν είναι τα ποτά και οι γυναίκες τού Νότου αλλά η σοβαρή κρίση τής Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σύνολό της, δηλαδή μια δομική κρίση που προκαλεί έντονα προβλήματα στατικότητας σ’ ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα από Βορρά μέχρι Νότο κι από Δύση μέχρι Ανατολή ενώ ταυτόχρονα απειλεί την ευρωζώνη με κατάρρευση. Το δεύτερο, πλην καθόλου δευτερεύον, είναι ότι η φτώχεια δεν υπακούει σε γεωγραφικούς περιορισμούς και αγγίζει τους πάντες, από τους “πεινασμένους” έλληνες της μνημονιακής εξαθλίωσης ως τους “χορτάτους” γερμανούς που, χάρη στις “βέλτιστες πρακτικές” της εργασιακής αποδόμησης μέσω mini jobs κλπ, βλέπουν να αυξάνεται εντυπωσιακά το ποσοστό όσων ζουν σε συνθήκες φτώχειας.

Το ξύγκι της μύγας

Πίνακας: Cogito ergo sum

Να, λοιπόν, γιατί δεν κλείνει τόσο καιρό αυτή η ρημάδα η αξιολόγηση: είναι υπερβολικό το αφορολόγητο! Εμ, έχουν και τα δίκια τους ο Τόμσεν και το ΔουΝουΤου. Σου λένε, στον πολιτισμένο κόσμο άντε να μη πληρώνει φόρο εισοδήματος ένα 10-12% των μισθωτών, πώς θέλετε εσείς οι βλαχοβαλκάνιοι να μη πληρώνετε φόρους σε ποσοστό πάνω από 50%; Ε, δεν θέλουν και πολύ να πάρουν αμπάριζα ο κυρ-Μπάμπης με την παρέα του…

Επειδή προβλέπω ότι τις επόμενες μέρες θα γίνει απίστευτη σπέκουλα γύρω από το περίφημο αφορολόγητο, ας πούμε δυο-τρία πραγματάκια σήμερα ώστε να μη πιαστούμε αδιάβαστοι. Και πρώτα-πρώτα, ρίξτε μια ματιά στον παραπάνω πίνακα των ευρωπαϊκών κρατών.

Κόκκινα δάνεια και κόκκινα βούνευρα

Ένα από τα πλέον εκνευριστικά πράγματα για οποιονδήποτε διαθέτει λίγο περισσότερες από απλώς στοιχειώδεις γνώσεις οικονομικών, είναι να ακούει ή να διαβάζει είτε μειωμένης αντιλήψεως είτε βαλτούς πολιτικούς και οικονομικούς ο-θεός-να-τους-κάνει αναλυτές, να υποστηρίζουν ότι η ανάκαμψη και η έξοδος από την ύφεση καθυστερούν επειδή οι τράπεζες αδυνατούν να διοχετεύσουν χρήμα στην “πραγματική οικονομία” (τί όρος, θεέ μου!) λόγω μείωσης των διαθεσίμων τους, η οποία οφείλεται αφ’ ενός μεν στην απόσυρση των καταθέσεων αφ’ ετέρου δε στην διόγκωση των κόκκινων δανείων. Μόνο ένα πιο εκνευριστικό πράγμα μπορώ να σκεφτώ: την ύπαρξη πολιτών που όχι απλώς καταπίνουν αμάσητα όλα τούτα αλλά τα ενστερνίζονται, τα προσυπογράφουν και τα αναμεταδίδουν.

Είναι καιρός να τελειώνουμε με τα παραμύθια. Κάθε σκεπτόμενος πολίτης θα έπρεπε να γνωρίζει ότι οι τράπεζες δεν χρειάζονται ρευστό στα συρτάρια τους για να χορηγήσουν δάνεια: χρησιμοποιούν εικονικό (λογιστικό) χρήμα. Αυτό το έχουμε αναλύσει στο παρελθόν και θα επανέλθουμε, όποτε χρειαστεί. Προς το παρόν, ας μείνουμε στην συνοπτική περιγραφή τού Μάικλ Χάντσον: “Οι τράπεζες δανείζουν εικονικό χρήμα, που στην πραγματικότητα δεν διαθέτουν, το οποίο εγγυοδοτείται με κεφάλαια που στην πραγματικότητα δεν έχουν, που κι αυτά υποστηρίζονται από τις κεντρικές τράπεζες που τυπώνουν χρήμα από αέρα κοπανιστό”. Κατά συνέπεια, η άρνηση των τραπεζών να χορηγήσουν δάνεια δεν οφείλεται στην εκ μέρους τους έλλειψη ρευστού. Οφείλεται στην έλλειψη αξιόχρεων δανειοληπτών. Με απλά λόγια: λεφτά για δανεικά υπάρχουν, φερέγγυοι δανειζόμενοι δεν υπάρχουν (ας είναι καλά τα μνημόνια).

Υπερχρέωση και λιτότητα η ανταμοιβή στον καλό μαθητή Τσίπρα

του Λεωνίδα Βατικιώτη

Άμεση λύση υπόσχεται ο ΣΥΡΙΖΑ για να χρυσώσει το χάπι των νέων μέτρων που φέρνει η δεύτερη αξιολόγηση

Σανό περιελάμβανε το μενού στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ. Σανό για πρωινό, σανό για μεσημεριανό, σανό και για βραδινό, σανό και την ώρα του καφέ αντί για βουτήματα. Σανό έτρωγαν οι σύνεδροι από την πρώτη στιγμή που πάτησαν το πόδι τους στο χώρο του Τάε Κβο Ντο, σανό τους τάισε και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με την ομιλία του που κήρυξε την έναρξη των εργασιών του 2ου συνεδρίου του κόμματος. Κι αυτοί το απολάμβαναν, ζητώντας κι άλλο σανό… Μα επιτέλους, πόσο σανό μπορεί να φάει ένας ΣΥΡΙΖΑίος;