Η πόλη, το άστυ, ο δήμος

Έργο του Δημήτρη Τσουμπλέκα, από την ενότητα “Μελλοντική Αθήνα”, 2004

του Νίκου Σαραντάκου

ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΕΧΟΥΝ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ

Σε δυο Κυριακές από σήμερα θα εκλέξουμε δημοτικές και περιφερειακές αρχές, οπότε το σημερινό σημείωμα θα είναι αφιερωμένο σε μερικές από τις λέξεις της πόλης, και ειδικότερα της Αθήνας. Η ίδια η λέξη πόλη, έρχεται από τα αρχαία ελληνικά, όπου ήταν πόλις, υπήρχε όμως και εναλλακτικός πανάρχαιος τύπος, πτόλις, που θα τον θυμόμαστε ίσως από το «Τροίης ιερόν πτολίεθρον» στην αρχή της Οδύσσειας. Η αρχική σημασία της λέξης πρέπει να ήταν το φρούριο, ο οχυρωμένος τόπος, η ακρόπολη. Στη συνέχεια, στην κλασική αρχαιότητα η λέξη δήλωνε μια πολιτική και θρησκευτική κοινότητα, μια κοινότητα κατοίκων, σε αντίθεση με τη λέξη «άστυ», επίσης πανάρχαια, που δήλωνε την πόλη ως οικιστική μονάδα.

Ανασχηματισμένα μεζεδάκια

Τα ταχτικά σαββατιάτικα μεζεδάκια μας λογικό είναι να τα πούμε ανασχηματισμένα, αφού είναι τα πρώτα μεζεδάκια μετά τον ανασχηματισμό της Δευτέρας,  αν και θα μπορούσαμε επίσης να τα πούμε και “μεζεδάκια του TAP” ή “μεζεδάκια του αγωγού”, αφού χτες ανακοινώθηκε, με πολλές τυμπανοκρουσίες, η επιλογή του αγωγού TAP για τη μεταφορά του αζέρικου φυσικού αερίου, που θα μας φέρει δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας και θα τρώμε όλοι με χρυσά κουτάλια.

Αυτό το TAP είναι με το λατινικό αλφάβητο, αν και δεν του φαίνεται, και προφέρεται ΤΑΠ, ακρώνυμο του Trans Adriatic Pipeline, Αδριατικός Αγωγός ας πούμε (ή Υπεραδριατικός). Αλλά για τον αγωγό θα τα πούμε άλλη φορά, προς το παρόν δείτε αριστερά μια εικόνα που την έκλεψα από την Καλύβα, το ιστολόγιο του Πάνου Ζέρβα. Η λεζάντα που συνοδεύει την εικόνα θα μπορούσε να είναι: “Μικρές αλλαγές ζήτησε ο πρωθυπουργός στη χάραξη του ΤΑP”. Τα μεγάλα πνεύματα συναντώνται, διότι παρόμοιο θέμα είχε και μια γελοιογραφία του Πετρουλάκη στην Καθημερινή.