Αντιμετώπιση των εξαρτήσεων: Επιστροφή στον 19ο αιώνα με αριστερό περιτύλιγμα;

του Νίκου Λάιου*

Υπάρχουν δύο «κρατούμενα» για να κατανοηθεί ο τίτλος. Το πρώτο έχει να κάνει με τη θέση ότι οι εξαρτήσεις ως φαινόμενο κοινωνικό γεννιούνται, αναπαράγονται κι αλλάζουν μορφές στο υπόβαθρο μιας διαρκούς κρίσης, εγγενούς του καπιταλισμού και του ειδικού πολιτισμού που εισήγαγε: της νεωτερικότητας.

Το δεύτερο έχει να κάνει με το ότι, τουλάχιστον από το 2008, χώρα και κοινωνία είναι σφηνωμένες στη μέγγενη μιας κρίσης καθολικής: μιας συνολικής κατάρρευσης και μιας συνολικής δυσκολίας ανάκαμψης, διεξόδου.

Από αυτά τα δύο «κρατούμενα» προκύπτει ότι σήμερα κάθε παρέμβαση πρωτογενούς πρόληψης –στα αίτια της εξάρτησης πριν την εκδήλωσή της– είναι «παρέμβαση στην κρίση». Η τεχνητή κατάτμηση της πρωτογενούς πρόληψης σε τρία εσωτερικά υποστρώματα [«καθολική» (σε «ολόκληρη την κοινωνία»), «επικεντρωμένη» (σε λίγες «ομάδες σε κρίση») και «ενδεδειγμένη» (σε λίγα «άτομα σε κρίση»)], δεν επαρκεί μπρος σε απαιτήσεις τέτοιας ποιότητας και διάστασης. Αντίθετα, η επιμονή στην επίκλησή της, ανταποκρίνεται σε κελεύσματα απόσυρσης πόρων και σταθερής φροντίδας απ’ την κοινωνική πλειοψηφία, με τη στροφή της έμφασης στα δυο τελευταία υποστρώματα. Ώστε πόροι και φροντίδα να περιορίζονται σε «κάτι λίγο, για λίγους», όπως γινόταν στα τέλη του 19^ου αιώνα και στις αρχές του 20^ου, βέβαια με τις αναγκαίες λεκτικές προσαρμογές στην πολιτική ορθότητα της «προχωρημένης» εποχής μας.

«Άφρονες επιλογές ακραίων»

του Νίκου Λάιου

Για την υποστροφή της λαϊκής διαθεσιμότητας

Ανάμεσα στην εποχή της μεγάλης λαϊκής διαθεσιμότητας, που κορυφώθηκε τα χρόνια 2010-2012, και στο σήμερα υπάρχει μια μακρά παρεμβολή: η υποστροφή της διαθεσιμότητας, η μετατροπή της σε ανάθεση και η ολική απόσυρσή της με τη διάψευση των ελπίδων. Η πορεία αυτή αποτελεί αποφασιστικό στοιχείο για την κατανόηση του συσχετισμού δυνάμεων και των δυνατοτήτων πολιτικής παρέμβασης.

Σήμερα ζούμε σε μια περίοδο εντελώς διαφορετική από αυτή την πλευρά. Πολύ πιο δύσκολη. Σωματεία, συνδικάτα, κόμματα, οργανώσεις, συλλογικότητες έχουν υποτροπιάσει στην προηγούμενη κατάσταση. Άρνηση συμμετοχής, ανάθεση, διάσπαση, κυριαρχία του ατομικού αιτήματος έναντι του κεντρικού, μονομανία με τις υλικές πλευρές και άρνηση των οραματικών. Ολοένα μεγαλώνει ένα φοβισμένο «να τα βρούμε» με το αφεντικό, τη διοίκηση κ.λπ., μια τάση να μην διαταραχθούν ισορροπίες τρόμου, ακόμα και όταν καλύπτονται από «υπερεπαναστατικές» εκφορές.

Οι αντιφάσεις κάποτε προωθούν, τα μπουρδουκλώματα πάντοτε δικαιολογούν

Του Νίκου Λάιου*

Έξι μήνες μονομερών συμβιβασμών κλείνουν με μια εθνική ταπείνωση.

Το βαθύ λαϊκό ΟΧΙ του δημοψηφίσματος της 5ης Ιούλη, παραχαράχτηκε αποβραδίς απ’ τον πρωθυπουργό σε διπλό ΝΑΙ:

– Ναι στην άνευ όρων συνθηκολόγηση με την ευρωκρατία, που στους εκπροσώπους της ο Αλ. Τσίπρας έπεμψε νέες υποχωρήσεις,

– Ναι στο ντόπιο κατεστημένο, που με εκπροσώπους του ο Αλ. Τσίπρας διάλεξε να συνεννοηθεί μέσα απ’ το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών-ρεταλιών.