Τουριστικός οδηγός για τις …Βρυξέλλες των λόμπι

Του Στέφανου Βλάχου

Το καλοκαίρι προχωράει, οι ζέστες σφίγγουν και πολλοί, στο μέτρο του εφικτού πάντα, παλεύουν να καταστρώσουν τα σχέδιά τους για τις καλοκαιρινές τους εξορμήσεις. Υπάρχουν πολλά είδη τουρισμού στον πάγκο «διακοπές», χωρίς να σημαίνει ότι το εκάστοτε βαλάντιο μπορεί να υποστηρίξει όλες τις διαθέσιμες επιλογές. Για του λόγου το αληθές, όμως, έχουμε και λέμε: μαζικός τουρισμός (ο κλασικός επικρατών τύπος, γέννημα-θρέμμα της ανόδου των εισοδημάτων επί Βιομηχανικής Επανάστασης), περιηγητικός τουρισμός, αγροτουρισμός, πολιτιστικός τουρισμός, συνεδριακός τουρισμός και άλλα πολλά (γεννήματα-θρέμματα νεότερων εποχών, στις οποίες διαπιστώθηκε η επιβάρυνση που ασκούσε ο μαζικός τουρισμός στο περιβάλλον). Κοντά σε αυτά, έρχεται τα τελευταία χρόνια να γνωρίσει μια κάποια άνθηση ένα ακόμα είδος τουρισμού, εξαιρετικά ενδιαφέρον (και συνάμα φιλικό προς το περιβάλλον), θεματικό κατά βάση, με θέμα το λεγόμενο lobbying. Και δεν έχει να κάνει με τα λεγόμενα λόμπι που θα δείτε σε τουριστικά πακέτα και κριτικές στο tripadvisor…

Τι εστί lobbying, λοιπόν; Εδώ και λίγα χρόνια, η οργάνωση Παρατηρητήριο της Ευρώπης των Πολυεθνικών (Corporate Europe Observatory) έχει ξεκινήσει ένα αρκετά ενδιαφέρον εγχείρημα, εκδίδοντας κάποιους πολύ ιδιότυπους ταξιδιωτικούς οδηγούς για κάποιες από τις πιο κομβικές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Μόνο που αντί να εστιάζουν σε πασίγνωστα μείζονα αξιοθέατα, σε κάθε Πύργο του Άιφελ και Πύλη του Βραδεμβούργου, οι οδηγοί αυτοί επιλέγουν να επικεντρώσουν κάπου αλλού: Στα σημεία εκείνα της κάθε πόλης όπου εδράζονται διάφορες επιχειρηματικές ομάδες συμφερόντων (lobbies) οι οποίες αποπειρώνται σε συστηματική βάση να επηρεάζουν και να καθορίζουν αποφάσεις θεσμικών οργάνων της ΕΕ προς όφελός τους.

ΕΕ: πεδίο …λόμπι λαμπρό!

του Λεωνίδα Βατικιώτη

Σε πολύ δύσκολη θέση θα βρεθούν όσοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το σπίτι των λαών αν ρίξουν μια ματιά στα επίσημα στοιχεία που αφορούν τη δράση των εκπροσώπων των οργανωμένων συμφερόντων στις Βρυξέλλες.

Η πυρετώδης δράση των λόμπι στην έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής φέρνει στην επιφάνεια έναν παράλληλο κόσμο συνεχών επαφών και διαβουλεύσεων που εργάζεται νυχθημερόν στην αφάνεια και πίσω από κλειστές πόρτες, κι ο οποίος νομοθετεί και αποφασίζει εν κρυπτώ από τους πολίτες, ενίοτε ακόμη και τις κυβερνήσεις τους.

Μια μικρή κι ενδεικτική μόνο γεύση για τα κατορθώματα από τη δράση των λόμπι στις Βρυξέλλες δίνει έκθεση (δες εδώ) της οργάνωσης Διεθνής Διαφάνεια (Transparency International). Πρόκειται για θεσμό που η θεματική του, η οποία αφήνει πάντα εκτός συζήτησης τη διαφθορά του ιδιωτικού τομέα, αναπαράγει τα στερεότυπα περί διεφθαρμένου δημόσιου τομέα τα οποία αποτελούν βούτυρο στο ψωμί των νεοφιλελεύθερων περικοπών στις κοινωνικές δαπάνες. Παρόλα αυτά, μπορεί κατ’ εξαίρεση, όπως τώρα, να προσφέρουν ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα.

Όργανο ιδιωτικών συμφερόντων ο Μπαρόζο

Της Ιωάννας Καρδαρά

Στο μικροσκόπιο της ΕΕ βρίσκεται εδώ και καιρό η πρόσληψη του του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο από την αμερικανική επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs ως ειδικού συμβούλου για την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο νέος ρόλος που αναλαμβάνει ο Μπαρόζο μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια μετά τη λήξη της θητείας του στην Κομισιόν δημιουργεί ανησυχίες «δεδομένης της σπουδαιότητας του αξιώματος που κατείχε, της διεθνούς επιρροής που είχε ως πρόεδρος της Επιτροπής και της ιστορίας της τράπεζας στην οποία προσφέρει τώρα τις υπηρεσίες του», σημειώνει η Ευρωπαία Συνήγορος του Πολίτη Έμιλι Ο›Ρίλι σε επιστολή που απηύθυνε στο διάδοχο του Μπαρόζο στην Επιτροπή, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Επιπλέον ο πρόεδρος της Κομισιόν τη διαβεβαίωσε πως από τώρα και στο εξής ο Μπαρόζο «θα γίνεται δεκτός στην Επιτροπή όχι ως πρώην πρόεδρός της αλλά ως εκπρόσωπος συμφερόντων». Με αυτόν τον τρόπο ο Γιουνκέρ υπονόησε πως ο Μπαρόζο θα πρέπει να εγγραφεί στο ευρωπαϊκό Μητρώο Διαφάνειας. Σύμφωνα με τον Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, ο πρώην πρόεδρος της Κομισιόν έχει επιβεβαιώσει «τη μόνιμη δέσμευσή του να λειτουργεί με ακεραιότητα και διακριτικότητα». Ωστόσο, εξαιτίας του γεγονότος πως υπήρξε πρόεδρος της Κομισιόν αναμένεται έκθεση της επιτροπής δεοντολογίας, η οποία διερευνά τις δραστηριότητες των πρώην επιτρόπων για διάστημα 18 μηνών μετά το τέλος της θητείας τους. Σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ, οι πρώην επίτροποι ενδέχεται να χάσουν τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα εάν διαπιστωθεί πως δεν ενεργούν με όρους ακεραιότητας κατά την εκτέλεση των επαγγελματικών τους καθηκόντων μετά την αποχώρηση τους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η κρίση δεν είναι μόνο το χρέος

Aπό το 2010 ώς την αρχή του 2015 αλλάξαμε πολύ. Οχι μόνο ατομικά, αλλά και συλλογικά, σαν κοινωνία. Για πολλούς, η κρίση βιώθηκε σαν καταστροφή· έχασαν τη δουλειά τους, είδαν την επιχείρησή τους ή το επιτήδευμά τους να φθίνει, δεν καταφέρνουν να τα φέρουν βόλτα, αισθάνονται ότι χάνουν την αξιοπρέπειά τους. Για πολλούς περισσότερους η κρίση σήμανε την συρρίκνωση των προσδοκιών και την αδυναμία σχεδιασμού του μέλλοντος, σήμανε την είσοδό τους σε μια περιοχή φόβου και επισφάλειας, ακόμη κι αν διατηρούν τη δουλειά τους, ακόμη κι αν μπορούν να συντηρήσουν κάποιο ευπρεπές επίπεδο διαβίωσης. Για μια μερίδα, μάλλον την πιο ολιγάριθμη, η κρίση δεν άλλαξε τις ορίζουσες του βίου, αλλά ακόμη κι αυτοί κατά βάθος δεν έχουν μείνει ανέπαφοι συναισθηματικά και διανοητικά.

ΕΕ: Το βασίλειο της διαφθοράς και των λόμπι

Του Αρη Χατζηστεφάνου

Επίπεδα διαφθοράς που παραπέμπουν σε χώρες του τρίτου κόσμου και εναγκαλισμό της πολιτικής από επιχειρηματικά συμφέροντα, σε βαθμό που δεν έχει προηγούμενο στην ευρωπαϊκή ιστορία, φέρνουν στο φως πρόσφατες έρευνες κορυφαίων ιδρυμάτων λίγες εβδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές.

Τα τελευταία στοιχεία περιγράφουν μια τρομακτική κατάσταση, όπου χιλιάδες εκπρόσωποι πολυεθνικών δαπανούν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για να επηρεάσουν τους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων ακόμη και στο ανώτατο θεσμικό επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για πρώτη φορά μάλιστα οργανώσεις όπως η Διεθνής Διαφάνεια στρέφουν τα πυρά τους και προς το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, το οποίο κατηγορούν ευθέως ότι συμμετέχει στο μηχανισμό συγκάλυψης της διαφθοράς αρνούμενο να συνεργαστεί με ανεξάρτητους παρατηρητές.

Νομοθέτηση κατά συρροήν

H κατεπείγουσα εισαγωγή και ψήφιση πολυνομοσχεδίων, χωρίς διαβούλευση και χωρίς καν να γνωρίζουν οι βουλευτές τι ψηφίζουν, χαρακτηρίζει την εποχή της κρίσης. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει δεκτή η κατεπείγουσα ψήφιση ενός νόμου, λόγω έκτακτης ανάγκης, αλλά η κατά σύστημα και κατά συρροήν «έκτακτη» νομοθέτηση, είτε με «επείγοντα» συμπιλήματα είτε με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, προσβάλλει τον κοινοβουλευτικό χαρακτήρα του πολιτεύματος και παραβιάζει τη διάκριση των εξουσιών μετατρέποντας τους εκλεγμένους βουλευτές-νομοθέτες σε ενεργούμενα της εκτελεστικής εξουσίας.

Η ιντελιγκέντσια της κρίσης

Βυθιζόμενοι στην κρίση βλέπουμε ευκρινέστερα διανοητικές λειτουργίες και κοινωνικούς μηχανισμούς που λίγο νωρίτερα ελάνθαναν μισοκρυμμένα απ’ το βλέμμα μας, ή δεν τους αναγνωρίζαμε όπως τους άξιζε. Ας πούμε, η λειτουργία του πολιτισμού και της κουλτούρας μες στο πολιτικό-κοινωνικό ολοκλήρωμα, και η θέση των διανοουμένων. Συνηθίζαμε να λέμε και προ κρίσεως για την απουσία των διανοουμένων από τον δημόσιο βίο· αλλά τώρα, ακούγονται πιο βαριές κουβέντες: μιλούν για προδοσία των διανοουμένων, όπως έθεσε το ζήτημα πρώτος στη δεκαετία του 1920 ο Ζυλιέν Μπεντά. Ωστόσο από το 1920 έχει περάσει ένας αιώνας ― στη διάρκεια αυτή άλλαξαν πολλά.

Το ποτάμι πήγε και ήρθε σε πολλές κοίτες. Οι διανοούμενοι βρέθηκαν στην πρωτοπορία, ήδη από τον 19ο αιώνα, από τη Γαλλική Επανάσταση έως τα ιστορικά ρήγματα του 1848 και των εθνικοαπελευθρωτικών και δημοκρατικών κατακτήσεων· αποσύρθηκαν «προδίδοντας» τους εξουσιαζόμενους και τις μάζες, ξαναβρέθηκαν στην πρώτη γραμμή στη Ρωσία και στην Ευρώπη σαν καλλιτεχνική πρωτοπορία, σαρώθηκαν απ’ τους πολέμους και τους ολοκληρωτισμούς, ξαναπρόβαλαν μεταπολεμικά, με φωτεινότερη περίοδο τη δεκαετία του 1960.

Κατάληψη της ΕΕ από το τραπεζικό λόμπι

Έρευνα του Corporate Europe Observatory ρίχνει φως στο δίκτυο δια­πλοκής που στήθηκε τα τελευταία χρόνια στις Βρυξέλλες.

Eδώ και μερικούς μήνες μια νέα άτυπη οδηγία φαίνεται πως κατατρύχει  τους εικονολήπτες και τους υπεύθυνους δημοσίων σχέσεων της ΕΕ: Ό,τι κι αν κάνετε, μην δείχνετε τη Μέρκελ και τον Σαρκοζί να συνομιλούν με τους εκπροσώπους του τραπεζικού λόμπι. Από τον Ιούλιο του 2011, όταν ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις για το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, οι εικόνες από τα παραλειπόμενα των ευρωπαϊκών Συνόδων δίνονται πλέον με το σταγονόμετρο και σχεδόν ποτέ δεν παρουσιάζουν το βρόμικο –αλλά κοινό– μυστικό της ΕΕ: Ότι τα λόμπι των τραπεζών και του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού τομέα συμμετέχουν πλέον στις συνομιλίες των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιβάλλοντας τις θέσεις τους στους εκλεγμένους αντιπροσώπους των λαών της Ευρώπης. Πρόσφατη έρευνα του Corporate Europe Observatory (Παρατηρητήριο της Ευρώπης των Πολυεθνικών), μιας οργάνωσης που παρακολουθεί εδώ και χρόνια τη δράση των λόμπι στην Ευρώπη, ρίχνει φως στο τεράστιο δίκτυο δια­πλοκής που στήθηκε τα τελευταία χρόνια στις Βρυξέλλες.