Κομμουνιστές στα χρόνια της χολέρας

Του Άρη Χατζηστεφάνου

infowar

Τον Αύγουστο του 1973, το κομμουνιστικό κόμμα της Ιταλίας έριξε όλες τις δυνάμεις του για να σώσει τους κατοίκους της Νάπολης από την επιδημία χολέρας. Πώς θα έκριναν εκείνοι οι κομμουνιστές τη στάση της σύγχρονης Αριστεράς και της αναρχίας απέναντι στην πανδημία του κορονοϊού;

Μια μικρή κόκκινη σημαία με ένα σφυροδρέπανο κυμάτιζε σε μια από τις πιο εξαθλιωμένες γειτονιές της Νάπολης. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι από ένα ηχείο, της κακιάς ώρας, θα ακουγόταν και κάποιο από τα ιστορικά τραγούδια του ιταλικού κομμουνιστικού κόμματος –ίσως το «Bella Ciao».

Ο κομμουνισμός ως τεκμήριο αθωότητας

Του Κίμωνα Ρηγόπουλου

Το βιβλίο του Αλέξανδρου Χρήση: Ο Marx του κομμουνισμού (εκδόσεις ΚΨΜ) ανοίγει τη δυνατότητα ενός διαλόγου για τους κομμουνιστές του παρόντος, αν υποθέσουμε ότι ο κομμουνισμός μάς περιέχει ως μέλλον της ανθρωπότητας.

Στις μέρες της πνιγηρής πανδημίας που μας υποχρεώνει να μετράμε το άνθος της ζωής με τα ξερά φύλλα της ασθματικής επιβίωσης, η προσπάθεια του αναγνώστη να σταθεί επαρκής σε μια συνομιλία με τον συγγραφέα είναι νοητικό και συναισθηματικό προικιό ανεκτίμητο. Ο Α.Χ. ακριβώς επειδή είναι μαρξιστής, δεν «μαρξολογεί» ακατάσχετα ούτε αναφωνεί «εύρηκα» στα σημεία που ανατέμνει με την προσωπική του κατάθεση το καπιταλιστικό σώμα και εισφέρει με τη δραστική αγωνία του στην κομμουνιστική προοπτική. Ο κομμουνισμός είναι ένα άγραφτο εν πολλοίς βιβλίο αλλά όχι και ένα ραντεβού στα τυφλά. Και ο κομμουνιστής διανοούμενος οφείλει να στήσει γέφυρες ανάμεσα σε έναν λαχανιασμένο ακτιβισμό χωρίς ορίζοντα και μια αφ’ υψηλού θεωρητικολογία που δεν λερώνεται από τη «βρωμιά» της πραγματικής ζωής. Αυτό επιχειρεί ο Χρύσης και η δικαίωσή του βρίσκεται εν δυνάμει στην έλλογη πράξη των κομμουνιστών της εποχής μας.

Ευρωπαϊκή Ένωση: Τι κρύβει η καταδίκη του κομμουνισμού στον 21ο αιώνα;

Του Στέλιου Ελληνιάδη

Μέρος Α΄

Μεταπολεμικά, εύκολα μπορεί να συμφωνήσει κανείς ότι οι κάτοικοι των ευρωπαϊκών μητροπολιτικών χωρών, μέσα σε λίγα χρόνια άρχισαν να απολαμβάνουν μια πρωτοφανή στην ιστορία ευημερία. Σε σημείο που ευνοήθηκαν και οι χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, όπως η Ελλάδα. Με όρους οικονομικούς, πολιτικούς, κοινωνικούς και πολιτισμικούς, η Δυτική Ευρώπη έγινε μία παγκοσμίως αξιοζήλευτη όαση ευμάρειας, ευκαιριών, ελευθεριών, δικαιωμάτων, ανέσεων, ασφάλειας, υγείας, αναψυχής και συνύπαρξης πολλών μέχρι πρότινος αντιτιθέμενων κρατών, εθνών και τάξεων. Υπήρχαν προβλήματα, αλλά στο σύνολο, ποτέ άλλοτε, η ζωή δεν ήταν τόσο καλή για τόσο μεγάλα τμήματα της κοινωνίας. Αλλά αυτή η διαταξική ευωχία ήταν κατά βάθος ασύμβατη με το καπιταλιστικό σύστημα. Ήταν μία προσωρινή παρέκκλιση, συγκυριακή.

Η απόλυτη καταστροφή που επέφερε ο τελευταίος παγκόσμιος πόλεμος και η ήττα και απαξίωση των πιο ακραίων πολιτικών δυνάμεων που εκφράστηκαν μέσα από τα φασιστικά-ναζιστικά καθεστώτα, γέννησαν την απαίτηση-ανάγκη των κοινωνιών για ειρήνη και ανασυγκρότηση με διαφορετικούς όρους. Καθοριστικά συνέβαλε σ’ αυτό και η μεγάλη επιρροή των σοσιαλιστικών-κομμουνιστικών ιδεών στη Δύση και τον υπόλοιπο κόσμο ενισχυμένη από την τεράστια συμβολή της Σοβιετικής Ένωσης στην αντιφασιστική νίκη που της προσέδωσε αυξημένη αίγλη και κύρος. Έτσι, ένα σετ παραγόντων της εποχής έφεραν τον καπιταλισμό σε πιο ανθρώπινα μέτρα και τους καπιταλιστές σε ένα υποχρεωτικό, κατά βάθος προσωρινό, συμβιβασμό με τις αναγκαίες παραχωρήσεις στους εργαζόμενους.

Η ανακατασκευή της μνήμης, το ασυνείδητο και η πολιτική

Της Δήμητρας Αθανασοπούλου

Η Ιστορία δεν κατασκευάζεται -λένε- από γεγονότα, αλλά από τον τρόπο που τα αντιλαμβανόμαστε και τα ερμηνεύουμε. Μέσα από μνημονικά ίχνη και μαρτυρίες δημιουργούνται νέοι χώροι επεξεργασίας του παρελθόντος που προτείνουν άλλες ερμηνευτικές κατασκευές. Και κάπως έτσι οι μνήμες λαμβάνουν νέα μορφή σε συνάρτηση με την οδύνη που έχουν προκαλέσει και σε σχέση με το τι θέλουν να υπηρετήσουν σε ψυχικό ή σε πολιτικό επίπεδο την εκάστοτε περίοδο ανακατασκευής τους. Μόνο που ο τρόπος ανακατασκευής των αναμνήσεων δεν είναι ποτέ τυχαίος.

Πριν από δύο εβδομάδες, με αφορμή την 80ή επέτειο από την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, εγκρίθηκε το ψήφισμα σχετικά με τη σημασία της ευρωπαϊκής μνήμης για το μέλλον της Ευρώπης. Το ψήφισμα υποστήριζε πως «ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, ο πιο καταστροφικός πόλεμος στην ιστορία της ανθρωπότητας, ξεκίνησε ως άμεσο αποτέλεσμα της διαβόητης Συνθήκης μη επιθέσεως της 23ης Αυγούστου 1939 μεταξύ ναζί και Σοβιετικών, γνωστής επίσης ως σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ».

Πίσω από τα δακρυγόνα, ένα μωρό

του Περικλή Κοροβέση

Κάποιοι από τους εργοδότες-αναγνώστες μας έπαψαν να είναι χρηματοδότες της εφημερίδας μας, μειώνοντας τον τζίρο μας κατά 1,30 ευρώ -κατά κεφαλήν- ημερησίως.

Σύμφωνα με τη σοφία του λαού μας που αποφαίνεται πως φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι, τα λεφτά που χάνονται δεν είναι λίγα. Για ποιον λόγο έπαψαν να επενδύουν σε μας; Αγνωστο.

Δεν έχει γίνει καμία επιστημονική έρευνα για να στηριχθούμε πάνω της. Εχουν γίνει έρευνες για το ποιοι μας διαβάζουν, αλλά όχι γι’ αυτούς που μας εγκατέλειψαν. Από εμπειρικές έρευνες, δικές μου, και κάποιων συναδέλφων, δηλαδή γκάλοπ στις παρέες μας, καταλήξαμε όλοι στο συμπέρασμα πως δεν συμφωνούν με την κυβερνητική πολιτική που υποστηρίζει η «Εφ.Συν.». Και σε αυτό έχουν δίκιο.

Οι τρεις μεθύστακες που άλλαξαν τον κόσμο

Του Περικλή Κοροβέση

Στις 8 Δεκέμβρη του 1991, σε ένα υπέροχο τσαρικό ανάκτορο, προς τα σύνορα της Φινλανδίας, γνωστό στους περίοικους και ως «ανάκτορο των στελεχών», παρατηρείται ασυνήθιστη κίνηση. Καταφτάνουν δεκάδες τεθωρακισμένες λιμουζίνες. Ισχυρότατες στρατιωτικές μονάδες με βαρύ εξοπλισμό αποκλείουν την περιοχή σε ακτίνα δέκα χιλιομέτρων και επιβάλλουν καθολική απαγόρευση της κυκλοφορίας πεζών και οχημάτων.

Οι κάτοικοι απορημένοι κλειδαμπαρώθηκαν στα σπίτια τους. Είχαν συνηθίσει βέβαια οι χωριάτες σε τέτοια συμβάντα κάθε φορά που ερχόταν κάποιος υψηλός αξιωματούχος, αλλά σε τέτοια έκταση πρώτη φορά έβλεπαν. Τα ελικόπτερα πετούσαν σε χαμηλό ύψος και αναστάτωναν τα ζωντανά που ούρλιαζαν. Η θερμοκρασία είχε φτάσει στους -42.

Αλλά αυτό δεν εμπόδιζε την ομορφιά του τοπίου που έμοιαζε με καρτ ποστάλ. Και ένας τεράστιος ήλιος χάιδευε το πολικό κρύο και το ’κανε φιλικό. Μέσα στο ανάκτορο η θερμοκρασία ήταν στους 30 βαθμούς, πράγμα που επέτρεπε στις κυρίες να επιδεικνύουν τα ντεκολτέ τους με τα πλούσια ελέη τους.

Τσόρτσιλ: ήρωας ή ανθρωπόμορφο κτήνος;

INFOWAR

Του Άρη Χατζηστεφάνου

Η ταινία «Η πιο σκοτεινή ώρα» υποτίθεται ότι θα έριχνε φως στην (όχι και τόσο δεδομένη) απόφαση του Τσόρτσιλ να πολεμήσει τη ναζιστική Γερμανία. Πότε θα δούμε όμως τον Ουίνστον Τσόρτσιλ στον ρόλο του πραγματικού εγκληματία πολέμου, του οπαδού της ευγονικής και του λάτρη του Χίτλερ και του Μουσολίνι;

Δεν θα προσποιηθώ ότι αν έπρεπε να διαλέξω ανάμεσα στον κομμουνισμό και τον ναζισμό θα επέλεγα τον κομμουνισμό.

Ουίνστον Τσόρτσιλ, φθινόπωρο 1937

Οταν ο Ινδός πολιτικός (και παρά λίγο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ) Σάσι Ταρούρ συνέκρινε πριν από μερικούς μήνες τον Ουίνστον Τσόρτσιλ με τον Αδόλφο Χίτλερ, λέγοντας ότι «έχουν την ίδια ποσότητα αίματος στα χέρια τους», αρκετοί τον κατηγόρησαν ότι ζητούσε λίγη δημοσιότητα για το βιβλίο Inglorious Empire σχετικά με τα εγκλήματα της Μεγάλης Βρετανίας στην Ινδία.

Δύο άγνωστες επαναστάσεις (Κρονστάνδη και Μαχνοβίτσα)

Tου Περικλή Κοροβέση

Τα τελευταία μου σημειώματα που αναφέρονταν στην Οκτωβριανή Επανάσταση, όπως έχουμε συνηθίσει να λέμε το πραξικόπημα των μπολσεβίκων, ενόχλησαν αρκετούς φίλους και συντρόφους, που η σχέση μας μετράει αρκετές δεκαετίες.

Είναι ποτέ δυνατόν οι μεγάλοι επαναστάτες του 20ού αιώνα, Λένιν και Τρότσκι, να είναι οι θεμελιωτές ενός ολοκληρωτισμού που στηρίχτηκε στο όνομα της επανάστασης και της απελευθέρωσης των καταπιεσμένων λαϊκών στρωμάτων από τον μοναρχικό και καπιταλιστικό ζυγό;

Και μπορεί ο Τρότσκι να κρατάει ακόμα και σήμερα το φωτοστέφανο του μάρτυρα λόγω της αποτρόπαιης δολοφονίας του και της κριτικής του στον Στάλιν και την ΕΣΣΔ, αλλά δεν παύει να είναι στον ίδιο βαθμό συνυπεύθυνος μαζί με τον Λένιν για την εδραίωση του σοβιετικού ολοκληρωτισμού.

Άλμπερτ Αϊνστάιν: Γιατί σοσιαλισμός

Δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στο 1 τεύχος του Αμερικανικού περιοδικού Monthly Review, το 1949

 Ας εξετάσουμε πρώτα απ’ όλα το ζήτημα αυτό από την άποψη της επιστημονικής γνώσης. Μπορεί να φανεί ότι δεν υπάρχουν ουσιαστικές μεθοδολογικές διαφορές ανάμεσα στην αστρονομία και την οικονομία: οι επιστήμονες και στους δύο τομείς προσπαθούν να ανακαλύψουν τους νόμους, που έχουν γενική εφαρμογή σε ορισμένες ομάδες φαινομένων, για να κάνουν την αμοιβαία σχέση των φαινομένων αυτών όσο γίνεται πιο κατανοητή.  Αλλά τέτοιες μεθοδολογικές διαφορές υπάρχουν στην πραγματικότητα.

Η ανακάλυψη των γενικών νόμων στον τομέα της οικονομίας είναι δυσκολότερη γιατί τα υπό παρατήρηση οικονομικά φαινόμενα, επηρεάζονται συχνά από πολλούς παράγοντες, που είναι πάρα πολύ δύσκολο να εκτιμηθούν ξεχωριστά. Εκτός από αυτό, η πείρα που συγκεντρώθηκε από την αρχή της λεγόμενης πολιτισμένης περιόδου της ανθρώπινης ιστορίας, υποβάλλονταν και υποβάλλεται, ως γνωστόν, σε σοβαρές επιδράσεις και περιορισμούς όχι μόνο οικονομικού χαρακτήρα.

Για παράδειγμα, οι περισσότερες μεγάλες δυνάμεις στην ιστορία οφείλουν την ύπαρξη τους στις κατακτήσεις. Οι λαοί κατακτητές εδραιώνονταν νομικά και οικονομικά ως προνομιούχα τάξη στην κατακτημένη χώρα… Πουθενά δεν έχει ξεπεραστεί πραγματικά εκείνο που ο Βέμπλεν αποκαλεί «ληστρική φάση» ανάπτυξης της ανθρωπότητας. Ορισμένα οικονομικά γεγονότα, που παρατηρούμε, αφορούν τη φάση αυτή και μάλιστα οι νόμοι, που μπορούμε να εξάγουμε από αυτά, δεν είναι εφαρμόσιμοι σε καμιά άλλη φάση.

Aγαθές αυταπάτες

του Περικλή Κοροβέση

Φέτος γιορτάσαμε τα 100 χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης. Ισως είναι το τελευταίο μεγάλο ψέμα που μας άφησε κληρονομιά η πρώην ΕΣΣΔ. Η Επανάσταση είχε γίνει από τον Φεβρουάριο από έναν εξεγερμένο και πεινασμένο λαό της Αγίας Πετρούπολης με πολλά θύματα. Κανένα από τα υπάρχοντα κόμματα της εποχής δεν καθοδήγησε αυτήν την επανάσταση.

Ούτε οι μπολσεβίκοι. Ολη τους η ηγεσία βρισκόταν στο εξωτερικό. Οταν ο Λένιν γυρίζει πίσω στη Ρωσία, ύστερα από 17 χρόνια εξορίας, με το περίφημο «σφραγισμένο τρένο του κάιζερ», στις 4 Απριλίου, η επανάσταση είχε συντελεστεί τρεις μήνες πριν. Και από τις 2 Μαρτίου είχε σχηματιστεί προσωρινή κυβέρνηση και ο τσάρος είχε παραιτηθεί.

Τη νύχτα της 24ης-25ης Οκτωβρίου οι μπολσεβίκοι κάνουν πραξικόπημα και καταλαμβάνουν τις υποδομές της πόλης και τα χειμερινά ανάκτορα, έδρα της προσωρινής κυβέρνησης, χωρίς να συναντήσουν αντίσταση. Αλλά έπρεπε να καταλάβουν τα ανάκτορα και μια δεύτερη φορά. Αυτή τη φορά για τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ του Αϊζενστάιν.

Κομμουνισμός και φασισμός, η φιλελεύθερη μεσολάβηση

Του Γιώργου Λιερού

Ο σύγχρονος, (νέο)φιλελεύθερης έμπνευσης, αντικομμουνισμός ταυτίζει τον κομμουνισμό με τον φασισμό σκοπεύοντας έτσι να θέσει ουσιαστικά –συχνά και τυπικά– εκτός νόμου το οποιοδήποτε πρακτικό και θεωρητικό εγχείρημα αλλαγής της κοινωνίας. Ο (νέο)φιλελευθερισμός αυτοπροσδιορίζεται πολεμικά μέσω μιας ασυμφιλίωτης (υποτίθεται) αντίθεσης στον ολοκληρωτισμό. Κάθε σχέδιο ολιστικής αλλαγής της κοινωνίας είναι το Κακό (οδηγεί στον ολοκληρωτισμό). Πρόκειται για μια άποψη την οποία συμμερίζονται επίσης και οι μετα-αναρχικοί, όπως και όλος ο υπόλοιπος φιλελεύθερος εσμός.

Η πρώτη λαθροχειρία των (νέο)φιλελεύθερων είναι φυσικά η ταύτιση με τον λεγόμενο σταλινισμό του κομμουνισμού, ενός φαντασιακού, ενός συλλογικού ασυνείδητου που εμπνέει τα αλλεπάλληλα κινήματα και ξεσηκωμούς των από κάτω και το οποίο στη δική μας περιοχή του κόσμου έχει τις αφετηρίες του τουλάχιστον στην ύστερη αρχαιότητα. Εμείς θα συζητήσουμε τη σχέση του λεγόμενου σταλινισμού με τον φασισμό εστιάζοντας σε αυτό που είναι, κατά την γνώμη μας, το κύριο, την βαθιά σχέση που έχει ο καθένας από αυτούς τους δύο με τον φιλελευθερισμό. Εν παρόδω θα αναφερθούμε στην θέση του «σταλινισμού» στην ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος.

Ε.Ε. και αντικομμουνισμός

Μια βασική αιχμή του ευρωπαϊσμού με πολιτικές και ιδεολογικές στοχεύσεις και προεκτάσεις

 Η όλη υπόθεση του συνεδρίου της Εσθονίας για τα «κομμουνιστικά εγκλήματα» (23 Αυγούστου, Ταλίν) δεν αποτελεί απλά πρωτοβουλία μιας κυβέρνησης χώρας-μέλους της Ε.Ε., αλλά της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αυτό το εξάμηνο ασκείται από την Εσθονία. Πέρα από τις ιδιαιτερότητες της εν λόγω χώρας (βλέπε και διπλανό άρθρο), είναι σαφές πως οι εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν στο Ταλίν φέρουν την σφραγίδα της Ε.Ε. και αποτελούν έναν ακόμα σταθμό στα πλαίσια της αντικομμουνιστικής εκστρατείας που έχει εξαπολυθεί τα τελευταία χρόνια.

Ούτε η μέρα διεξαγωγής των εκδηλώσεων είναι τυχαία. Η 23^η Αυγούστου έχει ανακηρυχθεί με ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ως πανευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης «για τα θύματα όλων των ολοκληρωτικών και αυταρχικών καθεστώτων». Έκτοτε, κάθε χρόνο την μέρα αυτή, διοργανώνονται ανάλογες εκδηλώσεις σε διαφορετική κάθε φορά ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Πέρυσι πραγματοποιήθηκαν στην Μπρατισλάβα της Σλοβακίας και η ελληνική κυβέρνηση συμμετείχε επίσημα. Μάλιστα, στην αντίστοιχη διάσκεψη είχε ταυτιστεί ο αγώνας ενάντια στον κομμουνισμό με την θωράκιση απέναντι στην άνοδο της «ριζοσπαστικοποίησης» που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη.

Η θεωρία του ίδιου άκρου

του Δημήτρη Κούλαλη

Πρόσφατα, έπειτα από την απόφαση του Ελληνα υπουργού Δικαιοσύνης να μη συμμετάσχει στο συνέδριο που διοργάνωσε η εσθονική προεδρία, μια χλαλοή ιστορικής παραχάραξης και χυδαίου αντικομμουνισμού επικράτησε στον δημόσιο λόγο.

Η στάση των εσθονικών κυβερνήσεων απέναντι στους ναζί είναι γνωστή. Αρκεί μόνο να αναφερθεί ότι η ημέρα απελευθέρωσης του Ταλίν από τον Κόκκινο Στρατό (22/9) έχει χαρακτηριστεί «ημέρα πένθους».

Η στάση της Ε.Ε. όλα αυτά τα χρόνια απέναντι στην προσπάθεια οικοδόμησης του πρώτου εργατικού κράτους είναι επίσης γνωστή. Μη λησμονούμε, άλλωστε, ότι μόλις τον περασμένο Μάιο εγκαινιάστηκε στις Βρυξέλλες το «Σπίτι της Ευρωπαϊκής Ιστορίας», το οποίο εν πολλοίς επιχειρεί τη σύμφυση του σοσιαλισμού με τον ναζισμό. Το περίεργo, βέβαια, της υπόθεσης είναι ότι πουθενά δεν αντιπαραβάλλεται ο φασισμός με τον καπιταλισμό. Γιατί, άραγε;

Η περιττή ανθρωπότητα

Του Θανάση Βασιλείου

Εν τέλει, ακόμα και με τους όρους που γίνεται η συζήτηση, δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί κάποιος καθεστώς σταλινικού τύπου – όταν η δημοκρατία προχωράει και όταν δεν είναι φοβική ή ασθενική.

Εξίσου δύσκολα θα μπορούσε να εγκαθιδρύσει ένα φασιστικό καθεστώς. Βασική συνθήκη είναι ο διαθέσιμος πολιτικός χώρος – κάτι που προκύπτει ως χειροπιαστή αποτυχία της δημοκρατίας και επιτυχία της απρονοησίας. Εκτός κι αν η μέριμνα των επιλογών, μέσω των δημοκρατικών θεσμών, είναι ο νεόκοπος αντικομμουνισμός που, για άλλοθι, ταυτίζεται στα πρωτοσέλιδα με τον σταλινισμό και τη σοβιετία.

Σε αυτή την περίπτωση, και προκειμένου να οριοθετηθούν κομματικοί-εκλογικοί χώροι, θεμελιώνεται μια σύμπτωση αντιθέσεων (μια μοχθηρή coincidentia oppositorum): ο αντικομμουνισμός της Δεξιάς, στην προσπάθειά του να υπερασπιστεί τη δημοκρατία, βρίσκει τους φασίστες στρατευμένους πλάι του – ο πυρήνας της ιδέας στο σχέδιο Μπαλτάκου με τη Χρυσή Αυγή.

O αντικομμουνισμός είναι φασισμός

Του Περικλή Κοροβέση

Με αφορμή την εσθονική φιέστα και την ταύτιση ναζισμού και κομμουνισμού γράφτηκαν πολλά. Εγώ θα σταθώ σε μια εύστοχη τοποθέτηση του καλού φίλου και συναδέλφου Δ. Ψαρρά («Εφ.Συν.» 24.8.17).

Η αντικομμουνιστική παράτα της εσθονικής προεδρίας στηρίχτηκε σε ένα ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2009, όπου δεν γίνεται ταύτιση ναζισμού και κομμουνισμού, αλλά παραλληλισμός ναζισμού και σταλινισμού και όχι κομμουνισμού. Οι πολιτικές ή θρησκευτικές κινήσεις, κόμματα ή καθεστώτα δεν κρίνονται από το όνομά τους, αλλά από την πρακτική τους. Να δώσουμε μερικά παραδείγματα. Η Ιερά Εξέταση εξέφραζε τον χριστιανισμό;

Το «Ισλαμικό κράτος» είναι ερμηνεία του Κορανίου; Ο Μαρξ είχε σχέση με τον Πολ Ποτ της Καμπότζης; Και να προχωρήσουμε στις πολύπαθες λέξεις: κομμουνισμός ή σοσιαλισμός έχουν κανένα νόημα αποσαφηνισμένο ή πρόκειται για ακατοίκητες λέξεις, όπως υποστηρίζει ο Γ. Καλιόρης; Οποιος θέλει τις χρησιμοποιεί όπως του αρέσει. Και δεν υπάρχει κοπιράιτ.

Βολικοί συμψηφισμοί και ιστορικές ρεβάνς

Του Κωστή Παπαϊωάννου*

Η καταδίκη των σταλινικών εγκλημάτων και ο διαρκής στοχασμός για τη μήτρα τους είναι καθήκον κάθε δημοκράτη και κατά μείζονα λόγο κάθε αριστερού δημοκράτη. Αυτός ο στοχασμός και η διαπάλη των ιδεών στη βαριά σκιά του «υπαρκτού σοσιαλισμού» γέννησαν λαμπρές στιγμές της μεταπολεμικής ευρωπαϊκής Αριστεράς. Στιγμές δύσκολες, με διασπάσεις, με συγκρούσεις, με στιγματισμούς, με προσωπικές και συλλογικές δοκιμασίες. Είναι σε μεγάλο βαθμό επίτευγμα επώδυνο του ευρωκομμουνισμού, αλλά και ποικιλώνυμων άλλων εκφάνσεων της Αριστεράς, η μελέτη των αποτρόπαιων όψεων του σταλινισμού: προσωπολατρία, απόλυτος συγκεντρωτισμός, κρατική και κομματική γραφειοκρατία, προνόμια της νομενκλατούρας, εξευτελισμός κάθε δημοκρατικής αρχής, πολιτικά εγκλήματα, εκτοπίσεις, εξοντώσεις.

Η Αριστερά αυτή, η «καθ’ ημάς Αριστερά», έκανε δική της υπόθεση να καταδείξει το απεχθές πρόσωπο του «υπαρκτού», το καθεστώς των διώξεων και του φόβου, τις δίκες της Μόσχας, τον θρίαμβο της αστυνομίας και της καταστολής. Δεν φοβήθηκε να μιλήσει για την ασφυκτική λογοκρισία, την πανοπτική επιτήρηση, τον χαφιεδισμό, τις εσωκομματικές εκκαθαρίσεις, τη βίαιη κολεκτιβοποίηση με τα εκατομμύρια θύματα. Η δημοκρατική Αριστερά στάθηκε απέναντι στην καταστολή κάθε ελευθερίας στις ανατολικές χώρες. Ταυτοτικό, τραυματικό βίωμά της είναι η απόλυτη αντίθεση σε όσα επιβλήθηκαν στη Βουδαπέστη και την Πράγα με τα τανκς.

Γιατί κομμουνισμός; Γιατί ο καπιταλισμός απέτυχε

Γιατί κομμουνισμός;

Γιατί ο καπιταλισμός σκοτώνει

Κάθε χρόνο 8.000.000 πεθαίνουν λόγω έλλειψης καθαρού νερού, 7.665.000 πεθαίνουν από την πείνα, 3.000.000 πεθαίνουν από ασθένειες που μπορούν να καταπολεμηθούν, και 500.000 πεθαίνουν από ελονοσία.

Αυτοί είναι πάνω από 100.000.000 θάνατοι μέσα σε μια πενταετία, που μπορούν να αποφευχθούν.

Μαρξ… σαν ζεστό ψωμί

INFOWAR

Toυ Άρη Χατζηστεφάνου

Για έναν άνθρωπο, που μόλις και μετά βίας συγκέντρωσε 11 «καλεσμένους» στην κηδεία του, ο Μαρξ παραμένει ένας από τους δημοφιλέστερους συγγραφείς όλων των εποχών. Και αν τα τελευταία χρόνια δυσκολεύεστε να βρείτε κάποια βιβλία του, συνήθως οφείλεται… στην εξάντληση των αποθεμάτων.

Ο συγγραφέας πρέπει να βγάζει χρήματα για να ζει και να γράφει, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ζει και γράφει για να βγάζει χρήματα.

Καρλ Μαρξ

H σεμνή ανακοίνωση του εκδοτικού οίκου ΚΨΜ δεν μπορούσε να κρύψει την απορία και την έκπληξη των συντελεστών: ο πρώτος τόμος από το «Κεφάλαιο» του Μαρξ εξαντλήθηκε και επανακυκλοφορεί. Φυσικά, όσοι έχουν πάρει στα χέρια τους την καλαίσθητη έκδοση με τη νέα, εξαιρετική μετάφραση και τη στιβαρή επιστημονική επιμέλεια ίσως να μην απόρησαν με την είδηση.

Η χάρτινη αυτοκρατορία

Του Περικλή Κοροβέση

Εκτός από τα πενηντάχρονα της χούντας, υπάρχει και μια άλλη επέτειος που ακόμα δεν έχουμε αρχίσει να τη θυμόμαστε. Κλείνουν εκατό χρόνια από την Μπολσεβίκικη Επανάσταση.

Σύμφωνα με τον μεγάλο ιστορικό Ερικ Χομπσμπάουμ, ήταν μεγαλύτερο ιστορικό γεγονός από τη Γαλλική Επανάσταση. Και όντως, το ένα τρίτο του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης και της Κίνας, ήταν υπό κομμουνιστικό καθεστώς.

Αν το δούμε με όρους αυτοκρατορίας, ουδέποτε υπήρξε στην Ιστορία μια τόσο μεγάλη σε έδαφος και πληθυσμό δύναμη. Αλλά και η πιο βραχύβια. Οι προηγούμενες αυτοκρατορίες μετρούσαν τη ζωή τους σε εκατοντάδες χρόνια, ενώ η τελευταία μέτρησε λίγες δεκαετίες.

Ο τεχνολογικός »Μετα-καπιταλισμός» των Rifkin, Mason: Όταν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την ψάχνει μετα-καπιταλιστικά…

Ζούμε το τέλος του καπιταλιστικού κόσμου;

Σε μια παλαιότερη ανάρτηση, προσπαθούσαμε να εντοπίσουμε κάποιες παραμέτρους της ιστορικής καμπής »μόνιμης στασιμότητας» στην οποία το παγκόσμιο κεφαλαιοκρατικό σύστημα φαίνεται να έχει περιέλθει

Όταν το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο παίρνει συνέντευξη από τον J.Rifkin με τίτλο »Πέρα από τον καπιταλισμό, προς μια συμμετοχική οικονομία», τα πράγματα έχουν αρχίσει να γίνονται σοβαρά. Ή μήπως όχι;

Για ένα απόσπασμα του τελευταίου βιβλίου του Rifkin, Η Κοινωνία του Μηδενικού Οριακού Κόστους, κλικ εδώ. Για ένα άρθρο του για την »άνοδο του αντικαπιταλισμού» μεταφρασμένο στα ελληνικά, βλ. εδώ 

Σε ανάλογο μήκος κύματος, ο »Μετα-καπιταλισμός» του Paul Mason. Για ένα άρθρο του ίδιου στη Guardian για το »τέλος του καπιταλισμού», βλ. εδώ

Το εγχείρημα του «ειρηνικού δρόμου». Όψεις του αριστερού κυβερνητισμού στον 20ό αιώνα…

του Δημήτρη Μπελαντή

Από τον Ευρωκομμουνισμό στην Ευρωαριστερά: O «δημοκρατικός δρόμος» από στρατηγική κοινωνικής μετάβασης σε γενεαλογία ενός ηθικού credo1. Οι ήττες της εργατικής τάξης και ο ρόλος της Αριστεράς.

Οι περιπτώσεις της Βρετανίας και της Ιταλίας

Από τα τέλη του 1970 και εξής, η κυρίαρχη στρατηγική του αστισμού στη Δύση δεν είναι, πλέον, το κοινωνικό συμβόλαιο αλλά η καπιταλιστική αναδιάρθρωση.

Η κινητήρια δύναμη αυτής της διαδικασίας είναι η οξυμένη εκδήλωση της καπιταλιστικής κρίσης υπερσυσσώρευσης και της πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους με επίκεντρο τις δυο πετρελαϊκές κρίσεις του 1973 και 1979.

Δεν θα σταθούμε εδώ στα αίτια της κρίσης, οι ερμηνείες για τα οποία ποικίλλουν ακόμη και εντός του μαρξιστικού στρατοπέδου. Σε κάθε περίπτωση, όμως, θα επισημάνουμε το σημαντικό ρόλο της ίδιας της επιθετικής ταξικής πάλης εκ μέρους της εργατικής τάξης και των συμμάχων της στα τέλη του ’60 και αρχές του ’70. Ένα μοντέλο ερμηνείας θεμελιωμένο αποκλειστικά στην άνοδο της τεχνικής σύνθεσης του κεφαλαίου (ο λόγος σ/μ) και στην αύξηση του σταθερού κεφαλαίου (σ) στη σχέση του προς το μεταβλητό κεφάλαιο (μ) δεν θα ήταν επαρκές: θα παρέβλεπε τελείως τις εκρηκτικές συνέπειες της αναταραχής του ’60, την ανατίναξη της ταιυλορικής οργάνωσης της εργασίας και τη σημαντική πτώση του ποσοστού εκμετάλλευσης (υ/μ) ακριβώς εξαιτίας της καμπής αυτής της ταξικής πάλης.¹

Ζούμε την κατάρρευση της Νεωτερικότητας

Γράφει ο Lucifugo, a diavolo in corpo

[1]

Η κατάρρευση της Νεωτερικότητας είναι η αδυνατότητα της αξιακής μορφής να επαναορίσει τον κόσμο της, να επαναθεμελιώσει τις ίδιες της βασικές της κατηγορίες (αξία, χρήμα, εμπόρευμα, αφηρημένη εργασία, κράτος-έθνος). Το τρέχον γενικό πλαίσιο της κρίσης αξιοποίησης είναι, ταυτόχρονα, κρίση της δυνατότητας του κεφαλαίου να επανεκκινεί από τον εαυτό του και να ιδρύει εκ νέου τον παλιό κόσμο.

[2]

Θεμελιακό στοιχείο αυτού του αξεπέραστου καπιταλιστικού αδιεξόδου είναι η αποουσιοποίηση της εργασίας ως παραγωγικής δύναμης του κεφαλαίου και -κατ’ επέκταση- ως κοινωνικής επένδυσης. Η “εργασία”, ως σιωπηλός οικονομικός εξαναγκασμός και πραγματική αφαίρεση (Robert Kurz), έφτασε να έχει πλήρως αποδεσμευτεί από τη σταθερή προοπτική της κοινωνικής ανόδου μέσα από τις συμπληγάδες της συσσώρευσης.

#Syriza_xeftiles

Είναι εκπληκτική η άνεση με την οποία οι όψιμοι εξουσιαστές μας παρουσιάζουν την δική τους ανάλγητη δίψα για εξουσία και προσωπικό όφελος για προτιμότερη από των «άλλων». Μια διαχρονική τακτική όλων των κατά καιρούς νεόκοπων κυβερνητικών, που δυστυχώς ακόμα έχει απήχηση στις μάζες των επίσης διαχρονικά εθελόδουλων «πολιτών». Αυτό που όμως είναι στ’ αλήθεια συγκλονιστικό, είναι ο βαθμός της αλαζονείας με την οποία το πράττουν, αλλά και η τεράστια απόσταση που διανύουν σε ελάχιστο χρόνο, μεταθέτοντας εαυτόν από τις προηγούμενες πολιτικές τους θέσεις σε όλο και πιο ακραία αντίθετες.

Μέθεξη και συγκυρία

Του Περικλή Κοροβέση

Στη ναζιστική κατοχή υπήρχε μια ελπίδα. Ο πόλεμος κάποτε θα τέλειωνε. Η ειρήνη, η ελευθερία και η ευτυχία θα έρχονταν για να εγκατασταθούν οριστικά, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά σε όλη την ανθρωπότητα. Το ίδιο και επί χούντας. Οι λίγοι που είχαν ασχοληθεί με την αντίσταση, παρά τη μεγάλη αδιαφορία των πολλών, πίστευαν πως η πτώση της χούντας ήταν θέμα χρόνου.

Και όντως ο πόλεμος τελείωσε και η δικτατορία των συνταγματαρχών πήγε περίπατο. Μπορεί η διάδοχος κατάσταση να μην ήταν αυτή που περιμέναμε, αλλά αυτό δεν αλλάζει σε τίποτα τα ιστορικά γεγονότα. Και η Κατοχή τελείωσε και η χούντα έπεσε.

ΑΠ’ ΑΚΡΟ Σ’ ΑΚΡΟ: ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Αυτό που στη χώρα μας έχει παρουσιαστεί ως «θεωρία των δύο άκρων» από το περιβάλλον της κυβέρνησης Σαμαρά και από τους διανοουμένους του ακραίου Κέντρου είναι ένα συνονθύλευμα δύο συγγενών αλλά διακριτών πολιτικών αναλύσεων: Η μία είναι η παράλληλη εξέταση των δύο μεγάλων ευρωπαϊκών ολοκληρωτικών κρατών του 20ού αιώνα, του χιτλερικού και του σταλινικού. Η άλλη είναι η λεγόμενη «θεωρία του πετάλου», που θέλει την ακροδεξιά και την ακροαριστερά να αποτελούν όχι τους δύο αντίθετους πόλους ενός ευθύγραμμου πολιτικού φάσματος αλλά τα δύο ακραία σημεία που αγγίζουν σχεδόν το ένα το άλλο σε ένα πολιτικό φάσμα που έχει το σχήμα ενός πετάλου αλόγου.