Κέρδη και ζημιές δέκα χρόνια μετά την κατάρρευση της Λίμαν Μπράδερς

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

Με την συμπλήρωση της δεκαετίας από το ξέσπασμα της χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008 ας κάνουμε τον απολογισμό που είθισται, μετρώντας κέρδη και απώλειες κάθε πλευράς…

Ο καπιταλισμός στις ΗΠΑ έκλεισε ταχύτατα το ρήγμα που προκάλεσε η κατάρρευση της Λίμαν Μπράδερς, αδυνατώντας ωστόσο να εξασφαλίσει όρους ταχύτερης συσσώρευσης του κεφαλαίου. Είναι εντυπωσιακό πώς κάθε κύκλος ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας υπολείπεται σε δυναμισμό του προηγούμενου. Εξετάζοντας την ετήσια αύξηση του ΑΕΠ, ο τρέχων που ξεκίνησε το 2010 έως το 2017 είχε μέσο όρο ετήσιων ρυθμών ανάπτυξης 2,16%, όταν ο προηγούμενος (2001-2007) είχε 2,45%, κοκ. Καμία επάνοδος λοιπόν, κι ενώ οι πόρτες του οπλοστασίου παραμένουν ακόμη ορθάνοιχτες με τις αυξήσεις των επιτοκίων να είναι άτολμες και οριακές, αφήνοντάς τα στο 2%, πολύ μακράν του επιπέδου του 5% που έτρεχαν τις «ήσυχες μέρες» του 2006, 2007, 2008.

Ζούμε την κατάρρευση του ελληνικού αμυντικού δόγματος και ανέμελα παρατηρούμε

Του Δημήτρη Μηλακα

Μεταξύ των ελληνικών κομμάτων εξουσίας κυρίαρχη είναι ακόμη η άποψη  ότι η ασφάλεια της χώρας είναι δεδομένη  από τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ. Η άποψη αυτή θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι διαρθρώνεται στην πράξη ως το δόγμα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και άμυνας. Στο πλαίσιο αυτού του δόγματος οι ελληνικές κυβερνήσεις καταβάλλουν ανελλιπώς την πανάκριβη (πολιτικά)και εξουθενωτική (οικονομικά) συνδρομή για τη συμμετοχή της χώρας στους ευρύτερους δυτικούς πολιτικούς- οικονομικούς- στρατιωτικούς συνασπισμούς και συμμαχίες.

Στην (οδυνηρή) πραγματικότητα  ωστόσο, όπως αυτή αποκαλύπτεται σε περιόδους αστάθειας και εντάσεων σαν  αυτή που διανύουμε, γίνονται ολοένα και πιο φανερές   οι αδυναμίες του ελληνικού αμυντικού δόγματος:

Ευτυχισμένο το 2007

Γιατί το 2007 ; Διότι αυτή είναι η χρονιά που άρχισε η κρίση. Υπάρχει μια διαστρεβλωμένη χωροχρονική αντίληψη στον περισσότερο κόσμο, που θα έκανε ακόμα και τον μακαρίτη τον P.K.Dick να χαμογελά με την ειρωνία. Αυτή η διαστρέβλωση είναι που κάνει κι εμάς τους προφήτες να κερδίζουμε δόξα και ουρί.

Οι περισσότεροι νομίζουν ότι η κρίση ξεκίνησε τον σεπτέμβρη του 2008 με την κατάρρευση της Lehman. Οι πιο πληροφορημένοι θα χαμογελάσουν επίσης και θα σημειώσουν ότι η κρίση ξεκίνησε τον φλεβάρη του 2008 με την κατάρρευση μιας άλλης επενδυτικής τράπεζας της bear sterns.

Την πεποίθηση αυτή θα σας την ενισχύσουν και κανά δύο ταινίες, όπως το big short. Που για να δημιουργήσει ένα δραματικό σασπένς των “ηρώων” που πάνε κόντρα στο ρεύμα (δεν έχει πλάκα που οι ήρωες σε αυτή την ταινία είναι διάφοροι κερδοσκόποι?), πηδάει χρονικά μέσα σε 5 λεπτά μεταξύ φλεβάρη και σεπτέμβρη του 2008. Όμως οι ήρωες κερδοσκόποι ήξεραν ήδη από το 2007 ότι είχαν κερδίσει το στοίχημα που έβαλαν.

2007: Η κατάρρευση των ομολόγων αρχίζει

Αριστερά: Ο πρόεδρος της ΝΔ Κώστας Καραμανλής με τον γενικό διευθυντή τού κόμματος Κων. Σημαιοφορίδη. Δεξιά: Ο Αγάπιος Σημαιοφορίδης προσέρχεται για κατάθεση στην εξεταστική επιτροπή τής βουλής.

Λέγαμε χτες ότι η Goldman Sachs έπαιζε με τα ελληνικά ομόλογα σορτάροντάς τα επί τρία χρόνια σχεδόν στην παράλληλη αγορά και περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή για να εξαπολύσει το τελικό της χτύπημα και να μαζέψει τα κέρδη της. Η στιγμή αυτή έφτασε το 2007. Το φυτίλι άναψε από την σπίθα που προκλήθηκε όταν στο ΠαΣοΚ ανακάλυψαν (όλως τυχαίως;) ένα νεοδημοκρατικό “σκάνδαλο”, που -πίστευαν πως- θα βοηθούσε την αντιπολίτευση να κερδίσει τις επικείμενες εκλογές.

Την εποχή εκείνη γενικός διευθυντής τής κυβερνώσας Νέας Δημοκρατίας ήταν ο Κωνσταντίνος Σημαιοφορίδης, ο οποίος βρισκόταν σ’ αυτή την θέση από το 2004, ενώ από το 1990 μέχρι τότε ήταν γενικός γραμματέας της. Ο μοναχογιός τού Σημαιοφορίδη, ο Αγάπιος, μόλις ο πατέρας του έγινε γενικός διευθυντής του κόμματος, τοποθετήθηκε πρόεδρος τού Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΕΑΔΥ). Στο ΠαΣοΚ, λοιπόν, “ανακάλυψαν” ότι, επί Σημαιοφορίδη, το ΤΕΑΔΥ αγόρασε δομημένο ομόλογο του δημοσίου, παραβιάζοντας την Κοινή Υπουργική Απόφαση 155492/2002, η οποία όριζε ότι τα αποθεματικά των ταμείων έπρεπε να επενδύονται σε προϊόντα που απεικονίζονται στην Ηλεκτρονική Δευτερογενή Αγορά Τίτλων (ΗΔΑΠ), κάτι που δεν γίνεται με τα δομημένα ομόλογα.

Του Ρήγα δεν του κόβει ούτε με Βαλέ (βίντεο)

Ο στενός συνεργάτης του Βενιζέλου, Παναγιώτης Ρήγας μιλάει στο τηλέφωνο και καταλαβαίνει πολύ αργά ότι βιντεοσκοπείται από «έναν μαλάκα της ΝΕΡΙΤ». Ε, λοιπόν ο μαλάκας έδωσε το βίντεο στη δημοσιότητα αποκαλύπτοντας το ρόλο του Βενιζέλου.

Όλοι οι Ροκφέλερ φοβούνται το καρφί

Το ίδρυμα Ροκφέλερ, υπό τον τίτλο «100 Resilient Cities»(100 ανθεκτικές πόλεις) εκκίνησε ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης 100 πόλεων, οι οποίες «θα βοηθηθούν», ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικές απέναντι στις φυσικές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις του 21^ου αι. Αυτό το κύμα «φιλανθρωπίας» που φιλοδοξεί να σαρώσει όλο τον πλανήτη έχει συγκεκριμένους στόχους. Επιδιώκει να συμβάλει στη διατήρηση των μεγάλων πόλεων του πλανήτη πάση θυσία, παρά τα έντονα εσωτερικά κι εξωτερικά προβλήματά τους. Σε αυτές τις εκατό πόλεις, λοιπόν, συγκαταλέχθηκε και η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Στη σχετική ιστοσελίδα (http://www.100resilientcities.org/cities#/-_/), αρχικά εμφανίζονται οι «τυχερές» πόλεις, που επιλέχθηκαν. Πατώντας στη φωτογραφία της καθεμιάς, ένα κείμενο εξηγεί ποιες είναι οι παροχές που το ίδρυμα σκοπεύει να «προσφέρει».

Το… θρόνο του πίσω ζητάει ο Γιώργος Παπανδρέου

Έκτακτο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ και στη συνέχεια εκλογή νέου αρχηγού από τη βάση. Αυτή είναι συνοπτικά η πρόταση που δημοσιοποίησε γραπτώς την Παρασκευή ο Γιώργος Παπανδρέου στον Ευάγγελο Βενιζέλο, μία μόλις ημέρα μετά την αποτυχημένη συνάντηση των δύο πλευρών. Δημοκρατική Παράταξη χωρίς Παπανδρέου δεν γίνεται… υποστηρίζουν οι εναπομείναντες υποστηρικτές του πρώην πρωθυπουργού, ο οποίος αμφισβητεί πλέον ανοιχτά την ηγεσία Βενιζέλου, ζητά κινηματικές διαδικασίες από τη βάση και ισχυρίζεται πως το ΠΑΣΟΚ ψυχορραγεί και χρειάζεται «ένα εγερτήριο πολιτικό δημοκρατικό ΣΟΚ, για να ανανήψει».

Σε αστρονομικά ύψη η ανεργία. Κρύβουν στοιχεία Γιούροστατ, Κομισιόν, Ελλάδα.

Tου Γιώργου Δαράτου, Βρυξέλλες

“Ψεύτες, υποκριτές κι αδίστακτοι”, ήταν οι ωμοί και τραχείς χαρακτηρισμοί που χρησιμοποίησε ο Αλέξης Τσίπρας για να στιγματίσει τη συμπεριφορά της κυβερνητικής τριανδρίας. Είναι οι μόνοι όμως που ταιριάζουν σ’ αυτούς τους τρεις πολιτικούς ηγέτες που, ενώ βλέπουν ότι το κοινό μας σπίτι καίγεται, αυτοί προσπαθούν να σβήσουν την πυρκαγιά ρίχνοντας επάνω της νερό με τρία κουταλάκια του γλυκού.

Η αργή κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας

Της Μαριάννας Τόλια

Το τραγικό σχετικά με την ανεργία δεν είναι ότι συνεχίζει να ανεβαίνει πιάνοντας τον Μάιο το 26,7%. Είναι η απουσία οποιωνδήποτε προοπτικών μείωσής της με τρόπο διαφορετικό από της Λετονίας. Μετά την εφαρμογή του δικού της προγράμματος εσωτερικής υποτίμησης –που λόγω του χαμηλού δημόσιου χρέους της είχε πολύ καλύτερες αρχικές προϋποθέσεις από το ελληνικό–, η χώρα της Βαλτικής μείωσε ώς ένα βαθμό την υψηλή ανεργία της χάνοντας το 10% του πληθυσμού της, τις νέες και δυναμικές γενιές. Στον ίδιο δρόμο βαδίζουμε κι εμείς.

Η εκτίμηση αυτή δεν πηγάζει από απαισιοδοξία. Προκύπτει από την απλή λογική της υποχρέωσης που έχει αναλάβει η Ελλάδα να πετύχει εξωτερικά πλεονάσματα προκειμένου να μειώσει το χρέος της (με κυβερνήσεις Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ) ή, στην καλύτερη περίπτωση, της εκ των πραγμάτων υποχρέωσής της να πετύχει ισορροπία στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (δηλαδή να μπαίνουν στη χώρα τόσα ευρώ όσα βγαίνουν) αν κόψει τα μνημόνια και στηριχθεί στις δικές της δυνάμεις (με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ). Η αδυναμία από την οποία πάσχουν και τα δύο αυτά πολιτικά προγράμματα, παρά τις σημαντικές διαφορές τους, είναι η απουσία κάθε πραγματικής βοήθειας από το ευρωπαϊκό περιβάλλον: είτε νομισματικού χαρακτήρα από την ΕΚΤ –για παράδειγμα, μια υποτίμηση του ευρώ θα ήταν πολύ ευεργετική για την Ελλάδα– είτε δημοσιονομικού χαρακτήρα από τη Γερμανία και τις άλλες χώρες του Βορρά –μια αύξηση των μισθών και μείωση των φόρων στις χώρες αυτές θα τόνωνε τη συνολική ευρωπαϊκή ζήτηση και θα έδινε το περιθώριο στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες του Νότου να πετύχουν τον μηδενισμό των ελλειμμάτων τους χωρίς να στραγγαλίζονται.

Ενώπιον της κορύφωσης του δράματος

Το βαρύ πυκνό καλοκαίρι του 2013, πολλοί άνθρωποι που συναντώ, πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους, μεταφέρουν την ίδια αίσθηση: ότι εκμετράται ο χρόνος της παρούσας κρίσης, ότι βαδίζουμε προς μια κορύφωση. Η κορύφωση έχει ποικίλες καταλήξεις, αναλόγως του συνομιλητή, πάντως όλες είναι δραματικές, οδυνηρές και λυτρωτικές συνάμα.

Τριάμισι χρόνια μετά την κατάπληκτη ομολογία πτώχευσης, τριάμισι χρόνια αλεπάλληλων θυσιών των Ελλήνων της μείζονος πλειοψηφίας και αλλεπάλληλων σφαλμάτων και σφαγών, τριάμισι χρόνια συνεχούς καταβύθισης. Δεν πάει άλλο. Ας γίνει κάτι ριζικό, ας είναι επώδυνο, αρκεί να μη συνεχιστεί αυτή η βύθιση, άλλωστε δεν έχουμε πια και πολλά να χάσουμε. Το λένει άνθρωποι υψηλής μορφώσεως, νοικοκύρηδες έως πρόσφατα, που τώρα αγκομαχάνε να τα βγάλουν πέρα, γονατισμένοι από φόρους, περικοπές μισθών, εξανεμισμένα εισοδήματα, με άνεργους συζύγους και παιδιά, με δάνεια και με σχολάζοντα κληρονομικά ακίνητα που κουβαλάνε φόρους και χαράτσια.

Μακιγιάροντας τον νεκρό

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

Η οικονομική πραγματικότητα της χώρας επισκιάστηκε μερικές ημέρες από το ταξίδι Σαμαρά στην Κίνα, του οποίου το οικονομικό αποτέλεσμα δεν προεικάζεται συγκλονιστικό. Αντιθέτως μάλλον επισκιάζεται από την επιμονή της πολιτικής και διπλωματικής ηγεσίας των ΗΠΑ να αγνοεί συστηματικά την Ελλάδα στους σχεδιασμούς της για την περιοχή μας.

Όσο όμως και αν μακιγιάρεις την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας, αυτή δεν κρύβεται. Αντιθέτως τις προηγούμενες μέρες εμφανίστηκαν, μέσω των επίσημων στοιχείων, σε όλο τους το μεγαλείο, η πολιτική γύμνια και το μέγεθος της κατάρρευσης. Επίσης αναδείχθηκαν, σε κοινή θέα, όλα τα κόλπα απόκρυψης της πραγματικότητας:

Δυόμισι χρόνια καταβύθισης

Παγωμένη σιγή απλώνεται στη χώρα. Αναμονή με σφιγμένα δόντια. Αρχισε τον Φεβρουάριο, μετά την ψήφιση στη Βουλή του δεύτερου Μνημονίου, συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια των δύο αλλεπάλληλων εκλογικών αναμετρήσεων και διατηρήθηκε σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού. Φυσιολογικά: οι άνθρωποι κουράστηκαν να διαμαρτύρονται, να αμύνονται, συχνά να συγκρούονται, να ανησυχούν διαρκώς, να βυθίζονται στην κατάθλιψη. Το καλοκαίρι πρόσφερε την αναγκαία ανάπαυλα για ξεκούραση και ανασύνταξη, για σκέψη και οργάνωση στρατηγικών επιβίωσης σε ένα μέλλον που διαγράφεται ζοφερό μετά βεβαιότητος.