Ο πολιτικός πόλεμος κατά της Ελλάδας

Angel Planells – To τέλειο έγκλημα

του Μενέλαου Γκίβαλου

Η δημοκρατία δεν είναι αυτοσκοπός αλλά μέσον, ένα «ωφελιμιστικό στρατήγημα» που συντελεί στη διασφάλιση του ύψιστου πολιτικού στόχου: της  (οικονομικής) ελευθερίας  

(F.A. Hayek, «The Road toSelfdom», 1976)

Έναν απηνή οικονομικό και –κατεξοχήν– πολιτικό πόλεμο δέχονται η χώρα και η ελληνική κυβέρνηση, από την επόμενη ημέρα της 25ης Ιανουαρίου. Ο στόχος προφανής: Το απείθαρχο «αντι-παράδειγμα» πρέπει να συντριβεί, πριν επεκταθεί και «μολύνει» κι άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες, πριν αμφισβητηθεί η γερμανική κυριαρχία και η νεοφιλελεύθερη λιτότητα που την αναπαράγει και την ενισχύει.

Τα αεροπλάνα και η Σύνοδος

Του Στρατή Μπουρνάζου

Στο Ζάππειο μια μέρα περιπατούσα – την Πέμπτη, για την ακρίβεια. Και καθώς περιπατούσα συνήντησα όχι μία, αλλά πολλές νέες, ξανθομαλλούσες και μη· αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας. Κατά τη διάρκεια του περιπάτου, και ενώ σε λίγες ώρες θα άρχιζε η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε., τον αττικό ουρανό διέσχιζαν, πέρα ως πέρα, αεροπλάνα. Έκαναν πρόβες για την παρέλαση. F-16 μάλλον, όπως μου είπαν οι ειδήμονες. Multiple choice, αγαπητοί αναγνώστες: Ποια σχέση έχουν τα δύο γεγονότα, οι πτήσεις των αεροπλάνων και η Σύνοδος;

α) Χρονική (την ίδια μέρα αμφότερα)

β) Τα είδε ο ίδιος άνθρωπος.

γ) Όση ο φάντης με το ρετσινόλαδο.

δ) Ο Ερμής είναι στον ανάδρομο, συνεπεία της Συνόδου (πλανητών).

ε) Συνδέονται στενά.

Η ελπίδα που νίκησε τον φόβο

Henri Matisse, Jazz, 1947

 του Νίκου Σαραντάκου

Η στήλη μετράει έξι χρόνια ζωής, και οι εκλογές της περασμένης Κυριακής ήταν η όγδοη εκλογική αναμέτρηση που έχει περάσει η χώρα σ’ αυτή την εξαετία, οπότε έχουμε ήδη αφιερώσει αρκετά άρθρα στο εκλογικό λεξιλόγιο και μάλλον έχουμε εξαντλήσει αυτό το πεδίο. Ωστόσο οι πρόσφατες εκλογές δεν ήταν σαν τις άλλες: στην ολοκλήρωση του άλματος που άρχισε τον Μάιο του 2012, έφεραν τον ΣΥΡΙΖΑ στην πρώτη θέση και στα πρόθυρα της αυτοδυναμίας, ένα γεγονός ιστορικό, αφού πρώτη φορά στην Ελλάδα, και πιθανώς στην Ευρώπη, κερδίζει τις εκλογές και σχηματίζει κυβέρνηση ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Στην αναγκαστικά σύντομη προεκλογική εκστρατεία, συγκρούστηκαν η ελπίδα με τον φόβο, καθώς η στρατηγική της απερχόμενης συγκυβέρνησης στην κινδυνολογία στηριζόταν. Η ελπίδα νίκησε κατά κράτος, και δικαιωματικά θα έλεγε κανείς το σημερινό μας άρθρο σε αυτή τη λέξη είναι αφιερωμένο, ιδίως επειδή η νέα κυβέρνηση που μόλις σχηματίστηκε ενισχύει την ελπίδα για μια ριζικά άλλη πολιτική.

Οχτώ τρομακτικές αλήθειες

του Στίβεν Ρόζενφελντ

μετάφραση: Γιάννης Χατζηδημητράκης

για την αστυνομική βία και τον ρατσισμό στην Αμερική που αποκαλύφθηκαν στο Φέργκιουσον

 

1. Ο Ντάρεν Γουίλσον είχε εκπαιδευτεί για να σκοτώνει. Και αυτό έκανε. Κανείς δεν περίμενε ότι ο Γουίλσον θα έβγαινε στην τηλεόραση να πει ότι έκανε αυτό που είχε εκπαιδευτεί να κάνει, και ότι θα το ξανάκανε. Αυτή η έλλειψη τύψεων δεν είναι απλώς εξοργιστική, αλλά καταδεικνύει  ένα πρόβλημα πολύ ευρύτερο από ό, τι το Φέργκιουσον: η τοπική αστυνομία έχει γίνει παραστρατιωτική μηχανή με εκπαιδευμένο προσωπικό, οπλισμένο και έτοιμο να πυροβολήσει, αν χάσει τον έλεγχο της κατάστασης.

Η δίκη μιας τρομοκρατικής νεοναζιστικής οργάνωσης στη Γερμανία

«Ενβέρ Σιμσέκ.Δολοφονήθηκε από το NSU στις 9.9.2000. και το κράτος υποστηρίζει ακόμη τη νεοναζιστική τρομοκρατία.Ο ρατσισμός σκοτώνει»

Συνέντευξη του Ουλι Γεντς στην Ιωαννα Μεϊτανη

ΝΕΟΝΑΖΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΕΑ (ΑΚΡΟ)ΔΕΞΙΑ ΣΤΗ ΕΥΡΩΠΗ-1

Κρατικές ευθύνες, συγκάλυψη και η θεωρία των «μεμονωμένων δραστών»

Τα τελευταία δύο χρόνια εξελίσσεται στο Μόναχο η δίκη του Εθνικοσοσιαλιστικού Υπόγειου Δικτύου (NSU), μιας τρομοκρατικής νεοναζιστικής οργάνωσης που διέπραξε σειρά εγκλημάτων, με πιο αποτρόπαια τις κατά σειρά δολοφονίες μεταναστών τουρκικής και ελληνικής καταγωγής. Για την παρακολούθηση της δίκης στήθηκε η πρωτοβουλία NSU-Watch, δύο μέλη της οποίας, ο Ulli Jentsch και ο Fritz Burschel, θα βρίσκονται στην Αθήνα την ερχόμενη εβδομάδα για το συνέδριο που οργανώνει το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ και θα μιλήσουν για την παρακολούθηση της δίκης την Πέμπτη 20 Νοεμβρίου το μεσημέρι, στη συνεδρία «Ακροδεξιές εγκληματικές οργανώσεις μπροστά στη δικαιοσύνη: Οι περιπτώσεις του Breivik στη Νορβηγία και του NSU στη Γερμανία». Ζητήσαμε από τον Ulli Jentsch (δημοσιογράφο, ιδρυτικό και ενεργό μέλος εδώ και δεκαετίες του Αντιφασιστικού Αρχείου και Εκπαιδευτικού Κέντρου [apabiz] στο Βερολίνο, μέλος του NSU-Watch) να μας μιλήσει για όλα αυτά και για τη σημασία που έχει τόσο η παρακολούθηση της δίκης όσο και η διαρκής επαγρύπνηση απέναντι στη νεοναζιστική απειλή.

Ι.Μ. 

Στην κόλαση των «παραδείσων»

ερώνυμος Μπος, “Ο κήπος των επίγειων απολαύσεων”, π. 1490-1510 (λεπτομέρεια)

του Πέτρου Σταύρου

Luxleaks, φόροι και ανέξοδες πολιτικές μεγαλοστομίες

Πέρα από τις πρώτες «οργισμένες» αντιδράσεις κρατών, κομμάτων και μέσων ενημέρωσης για το σκάνδαλο του φορολογικού «παραδείσου» του Λουξεμβούργου, πώς προχωράμε; Τι προτείνεται για την αντιμετώπιση του φαινομένου πέρα από τα αυτονόητα, όπως η  αναγκαιότητα της φορολογικής εναρμόνισης των κρατών της ευρωζώνης; Τα ερωτήματα δεν έχουν τελειωμό. Γιατί δεν τιμωρείται και το Λουξεμβούργο όπως η Κύπρος; Γιατί η φορολογική εναρμόνιση της Ε.Ε. δεν προχωρά και σε θέματα φορολόγησης επιχειρήσεων, αλλά παραμένει μόνο σε αυτά του ΦΠΑ; Τι αποτελέσματα θα είχε η «τιμωρία» του Λουξεμβούργου; Ποια κράτη μετατρέπονται σε φορολογικούς «παραδείσους» και γιατί;

Εξωχώριος σωτήρ

του Στρατή Μπουρνάζου

Το «Δρυός πεσούσης» το απεχθανόμουν ανέκαθεν, ακόμα κι αν πρόκειται για κάποιον ακροδεξιό, φαύλο, απεχθή (ή όλα αυτά μαζί). Επειδή όμως, σ’ αυτές τις σελίδες τα γράφαμε πολύ πριν πέσει η –ο Θεός να την κάνει– «δρυς» που ακούει στ’ όνομα Καρατζαφέρης και επειδή, άλλωστε, δεν έχουμε να «ξυλευθούμε», αξίζουν, νομίζω, δυο λόγια για το θέμα.

LuxLeaks, το σκάνδαλο: Βασικά Ευρήματα

από την ιστοσελίδα του  International Consortium of Investigative Journalist

Μετάφραση: Δημήτρης Ιωάννου

Tα LuxLeaks, παρά τη μικρή σημασία που τους δόθηκε στον ελληνικό Τύπο, αποτελούν γεγονός πρώτης τάξης. Πρώτον, γιατί η λέξη σκάνδαλο εδώ –σε αντίθεση με την κατάχρησή της στον δημόσιο λόγο–  αποκτά ουσιαστική σημασία. Δεύτερον, επειδή μας θυμίζει βασικές αρχές λειτουργίας του καπιταλισμού,  όπου με λίγα λόγια το νόμιμο δεν είναι και ηθικό. Τρίτον,  επειδή το International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) μας δείχνει τι πραγματικά σημαίνει ερευνητική και ανεξάρτητη δημοσιογραφία και τι καρπούς μπορεί να δώσει, ακόμα και σε εποχές χειραγώγησης και ελέγχου της πληροφορίας — και μάλιστα να έχει διείσδυση σε έγκυρα mainstream μέσα όπως ο Guardian ή η Monde. Τελευταίο, αλλά διόλου έσχατο σε σημασία για εμάς, η σιωπή των ελληνικών μέσων. Ακόμα χαρακτηριστικότερη η σιωπή τους όσον αφορά εταιρείες ελληνικού ενδιαφέροντος. Όπως έγραψε ο Κώστας Εφήμερος στο Τhe Press Project (που αναδείχθηκε, ουσιαστικά, στη βασική πύλη συστηματικής ενημέρωσης για το θέμα, παρότι το ICIJ έχει «συμβληθεί» με τα Νέα), «τα ελληνικά ΜΜΕ δεν τολμούν να πουν τις λέξεις Coca Cola, Eurobank, Λάτσης, Wind, Δασκαλόπουλος, Mall Ακαδημίας Πλάτωνος κ.λπ.». Θα συνεχίσουμε  και στα επόμενα φύλλα.

Χώρος και χρόνος: η συνεχιζόμενη αναζήτηση

του Ευτύχη Μπιτσάκη

Από τις εκδόσεις Άγρα κυκλοφορεί, την επόμενη εβδομάδα, το βιβλίο του Ευτύχη Μπιτσάκη «Χώρος και χρόνος: η συνεχιζόμενη αναζήτηση». Προδημοσιεύουμε σήμερα ένα απόσπασμα στο οποίο, σε αντίθεση με τη συνηθισμένη ερμηνεία της σχετικότητας, ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι υπάρχουν τοπικά απόλυτα συστήματα αναφοράς (για τις ανάγκες της παρούσας δημοσίευσης έχουν απαλειφθεί οι υποσημειώσεις). Οι αναγνώστες μας, που εκτιμούν και αγαπούν τον «πολιτικό Μπιτσάκη», έχουν την ευκαιρία να τον χαρούν και –στα γνώριμά του από παλιά– βαθιά νερά της φυσικής και του θεωρητικού στοχασμού.

«Ε»

Κομπάνι: Μάχη για την ελευθερία, την αλληλεγγύη, τη ζωή

της Ζωής Χαλιδιά

Καλώς ήρθατε στο αιματηρό πλυντήριο όπου ξεπλένεται η ηθική χρεοκοπία του σύγχρονου πολιτισμού 

Η Ζωή Χαλιδιά βρέθηκε την περασμένη βδομάδα στην περιοχή από Σουρούτς (την τελευταία συνοριακή πόλη, όπου υπάρχουν οι προσφυγικοί καταυλισμοί, το μικρό νοσοκομείο, το νεκροταφείο και η κουρδική δημοτική αρχή) ως τα σύνορα και την ουδέτερη ζώνη. Μας γράφει για τις μάχες για την αλληλεγγύη και την επιβίωση, τη ζωή και τον θάνατο στα μετόπισθεν των μαχών ενάντια στο ISIS.

ΕΝΘΕΜΑΤΑ

Σαν λεξούλα ενός αγνώστου…

της Γεωργίας Βαλωμένου

Καταλήψεις σχολείων: Να δώσουμε «τρόπο στην οργή»

Aυτή περίπου την εποχή, αρχές Νοεμβρίου, το αργότερο μέχρι τις 6 Δεκεμβρίου (ημέρα της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου), ξεκινάνε κάθε χρόνο οι καταλήψεις των γυμνασίων και λυκείων της χώρας. Έχοντας αποκτήσει εθιμοτυπικό σχεδόν χαρακτήρα, διαρκούν λίγες μέρες. Αφήνουν πίσω τους μικρές ή μεγάλες φθορές και ώρες προς αναπλήρωση, και το ήδη συρρικνωμένο, υποχρηματοδοτούμενο και κατασυκοφαντημένο δημόσιο σχολείο με μια ακόμα πληγή

Όπως λένε τα ίδια τα παιδιά –η πλειοψηφία τους που ψηφίζει «ναι» στην κατάληψη στις μαθητικές συνελεύσεις– το κάνουν για να χάσουν λίγες μέρες μαθήματος. Μια μικρή ανάσα διακοπών, ανάμεσα στην έναρξη της σχολικής χρονιάς και τα Χριστούγεννα. Αυτό δεν σημαίνει πως τα παιδιά δεν έχουν αιτήματα ή πως δεν εκφράζουν δικαιολογημένη δυσαρέσκεια. Σημαίνει, απλά, ότι τα παιδιά ξέρουν πολύ καλά ότι η κατάληψη των λίγων ημερών που κάνουν δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα.

Η πρόνοια ως προτεραιότητα: ασκήσεις πολιτικής

του Γιώργου Νικολαΐδη

Το άρθρο της ιστορικού Άννας Ματθαίου, στα προηγούμενα «Ενθέματα», αναδείκνυε το ζήτημα της παιδικής φτώχειας και των σχολικών συσσιτίων στην Αθήνα της κρίσης. Δύο μέρες μετά, δημοσιοποιήθηκε η έκθεση της UNICEF «Τα παιδιά της ύφεσης», δείχνοντας ότι 2,6 εκατομμύρια παιδιά έχουν βυθιστεί στη φτώχεια, στις (πρώην;) «πλούσιες χώρες», με την Ελλάδα να καταγράφει την τελευταία και την προτελευταία θέση (ανάλογα με τα κριτήρια) μεταξύ των 41 χωρών της έκθεσης (goo.gl/3TeQQ2). Δημοσιεύουμε σήμερα το άρθρο του ψυχιάτρου Γιώργου Νικολαΐδη (Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού), που εκθέτει βασικούς άξονες για μια ριζοσπαστική μεταρρύθμιση της παιδικής προστασίας και πρόνοιας στην Ελλάδα, που πρέπει να προωθήσουν οι δυνάμεις της Αριστεράς.

ENΘΕΜΑΤΑ

Mε ποιον τρόπο, με ποιο δυναμικό πρέπει να αναμορφωθεί η πρόνοια και η παιδική προστασία, ώστε να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες; Πώς μπορεί να συγκροτηθεί ένας κορμός προνοιακών υπηρεσιών με την αξιοποίηση υφιστάμενων δυνάμεων, αλλά και με μια αναγκαστική τομή, στον βαθμό που συνεκτική και συγκροτημένη πρόνοια δεν υπήρξε στην Ελλάδα;

Όταν η κωμωδία συναντά την αποκαλυπτική δημοσιογραφία

του Ντέιβιντ Ι. Κάπλαν

μετάφραση: Μάνος Αυγερίδης 

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΖΟΝ ΟΛΙΒΕΡ-1

Θα έχετε μάλλον παρακολουθήσει σατιρικές εκπομπές όπως το Daily Show και άλλα τηλεοπτικά προγράμματα ψευδο-ειδήσεων (fake news): τα ρεαλιστικά σκηνικά, τις ψεύτικες «ζωντανές» ανταποκρίσεις από όλο τον κόσμο, τις σουρεαλιστικές συνεντεύξεις. Την ίδια στιγμή που κατακλύζονται από έξυπνες (ή εξυπνακίστικες) ατάκες και σάτιρα, οι εκπομπές αυτές έχουν πολλές φορές αιχμηρό πολιτικό λόγο και συχνά προκαλούν αναταράξεις. Λόγω της απουσίας μάλιστα σοβαρών ενημερωτικών προγραμμάτων από τα «αληθινά» ειδησεογραφικά μέσα, όλο και πιο συχνά παράγουν πραγματική δημοσιογραφική δουλειά· το φαινόμενο έχει περιγραφεί ακόμα και με τον όρο «ερευνητική κωμωδία».

Νίκος Ζαχαριάδης: η επιστροφή

του Βαγγέλη Καραμανωλάκη

Τον τελευταίο καιρό το όνομα του Νίκου Ζαχαριάδη ακούγεται και γράφεται, όλο και πιο συχνά, σε δημόσιες εκδηλώσεις και τελετές, καθώς και σε μια σειρά από δημοσιεύματα. Δεν αναφέρομαι τόσο σε κομματικές διαδικασίες, στην πλήρη αποκατάστασή του από το ΚΚΕ, στις σχετικές τελετές στην Ελλάδα και πρόσφατα στο Σουργκούτ της Σιβηρίας. Το ενδιαφέρον μου επικεντρώνεται κυρίως στην έκδοση των δυο πρώτων τόμων των Απάντων (δημοσιευμένων κειμένων) του και τη συζήτηση γύρω από αυτά· σημειώνω την πρόσφατη παρουσίασή τους στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης στην Ηλιούπολη. Οι αναφορές στο έργο και την προσωπικότητα του πρώην Γενικού Γραμματέα πολλαπλασιάζονται στον Τύπο και το διαδίκτυο, εκκινώντας από τα χρόνια των κομματικών σπουδών του στη Σοβιετική Ένωση και φτάνοντας μέχρι το τραγικό τέλος και την απομόνωση που υπέστη από το κόμμα του και το ΚΚΣΕ και εκφράζουν, συχνά, έναν υπόρρητο θαυμασμό. Σε κάποιες άλλες αναφορές, η υπόμνηση του ηγετικού ρόλου που διαδραμάτισε ο Ζαχαριάδης συνδέεται συνήθως με την αναφορά στη σημερινή συγκυρία και την ανάγκη της πάλης ενάντια στον καπιταλισμό.

Από το ημερολόγιο τoυ Εξοχωτάτου Ανδρέα

Η Α.Μ. Ανδρέας Λοβέρδος δεν παρέστη –άγνωστο για ποιον λόγο– στη δοξολογία της 28η Οκτωβρίου, στον Άγιο Διονύσιο, και έτσι η κυβέρνηση έμεινε χωρίς εκπροσώπηση. Κατόπιν τούτου, ο Υπουργός διέταξε Ένορκη Διοικητική Εξέταση, την οποία  ανέθεσε στη γενική διευθύντρια του Υπουργείου για να βρεθεί ο υπαίτιος  (είναι αλήθεια, δεν είναι «τρολιά»). Την αλήθεια  μας την αποκαλύπτει το απόκρυφο ημερολόγιο του κ. Υπουργού, όπως το μετέφερε στο facebook ο Provato Oxi Arni:

Βουλγαρία: Εργασία μαζικής καταστροφής

Κουτιά πυρομαχικών μια αυλή στο χωριό Γκόρνι Λομ, μετά το δυστύχημα. Φωτογραφία του Βασίλ Ντόνεφ -European Pressphoto Agency

της Γιάνα Τσόνεβα και της Μαντλέν Νικόλοβα

μετάφραση: Δημήτρης Ιωάννου

Την 1η Οκτωβρίου το χωριό Γκόρνι Λομ, στη βορειοδυτική Βουλγαρία συγκλονίστηκε από μια τεράστια έκρηξη στο εργοστάσιο εξουδετέρωσης πυρομαχικών. Αποτέλεσμα, 15 νεκροί. Το δυστύχημα ήταν το έκτο μέσα σε δώδεκα χρόνια. Σημειωτέον,  η τελευταία παρτίδα ναρκών είχε φτάσει από την Ελλάδα. Δεν είναι ωστόσο αυτός  ο μόνος λόγος για τον οποίο το κείμενο που ακολουθεί ενδιαφέρει ιδιαίτερα τον έλληνα αναγνώστη. Διαβάζοντάς το, θα αντιληφθεί ότι οι κυρίαρχες αναλύσεις περί «εγχώριου στρεβλού, δύσμορφου καπιταλισμού», «συντεχνιακής ψήφου», συμμαχίας «αριστεράς και συμφερόντων», της ευθύνης των φτωχών για τη φτώχεια τους κ.ο.κ. είναι εξαιρετικά οικείες όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στη γειτονική μας χώρα.

«Ε»

---

H αλήθεια και η λήθη

Έργο του Edward McGowan (από το μπλογκ underplot.tumblr.com)

του Βασίλη Σωτηρόπουλου

ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΗΘΗΣ ΣΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΟΧΗ-3

Δεν συμμερίζομαι τις ανησυχίες που διατυπώνονται δημοσίως σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις για την αναγνώριση ενός «δικαιώματος στη λήθη» από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διεκτραγωδείται ότι θα επιβληθούν νέοι κανόνες λογοκρισίας και παρεμπόδισης πρόσβασης στην διαδικτυακή ενημέρωση, με αποτέλεσμα την κατίσχυση της ιδιωτικότητας έναντι της διαφάνειας και την αχρήστευση των τεχνολογικών εργαλείων που διευκολύνουν την ιστορική έρευνα, την επιστημονική αναζήτηση και την δημοσιογραφία. Η ηρεμία μου οφείλεται στο ότι οι ανησυχούντες δεν έχουν, φαίνεται, αντιληφθεί την περιορισμένη έκταση και το στενό πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Σε ορισμένες περιπτώσεις φαίνεται ότι δεν έχουν καν διαβάσει την απόφαση του Δικαστηρίου της Ε.Ε. που σχολιάζουν ή το σχέδιο Κανονισμού Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων που συζητείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ας ξεκαθαρίσουμε, λοιπόν, ορισμένα ζητήματα ορολογίας που είναι καθοριστικά για το «δικαίωμα στη λήθη».

Οργανώνοντας τη λήθη και τη μνήμη σε εποχές όξυνσης του κοινωνικού πολέμου

Τζόρτζιο ντε Κίρικο, «Έκτωρ και Ανδρομάχη», 1917

του Αντώνη Μπρούμα

ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΗΘΗΣ ΣΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΟΧΗ-2

Το δικαίωμα στη λήθη και η απόφαση Google Spain του ΔικΕΕ. Την εποχή του ψηφιακού πανοπτικού εύλογα απασχολεί την επικαιρότητα η συζήτηση γύρω από το δικαίωμα στη λήθη. Την αφορμή έδωσε η απόφαση Google Spain (C-131/12) του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (“ΔικΕΕ”) της 13ης Μαΐου 2014. Με την απόφαση του αυτή το ΔικΕΕ, αφού έκρινε ότι ένα τέτοιο δικαίωμα αναγνωρίζεται από την ισχύουσα ήδη από το 1995 Ενωσιακή νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, κατόπιν υποχρέωσε τον διαδικτυακό κολοσσό της Google να παρέχει στους Ευρωπαίους πολίτες τη δυνατότητα να ζητούν τη διαγραφή μέρους ή του συνόλου των προσωπικών τους δεδομένων από τις μηχανές αναζήτησής της. Έτσι, κατ’ εφαρμογή της προαναφερόμενης απόφασης η Google προσφέρει πλέον στην Ευρωπαϊκή έκδοση της μηχανής αναζήτησής της το δικαίωμα σε κάθε χρήστη να αιτείται επιγραμμικά, με απλές διαδικασίες και με άμεσο αποτέλεσμα τη διαγραφή υπερσυνδέσμων, που παραπέμπουν σε προσωπικά του στοιχεία.

Πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά…

της Άννας Ματθαίου 

Φτώχεια και σχολικά συσσίτια στην Αθήνα της κρίσης

Η Ιστορία, ως γνωστόν, δεν επαναλαμβάνεται ποτέ με τον ίδιο τρόπο: οι οικονομικές κρίσεις δεν είναι συνώνυμες με αυτές του παρελθόντος, οι κρίσεις διατροφής διαφέρουν σε πολλά από εκείνες των παλαιότερων καθεστώτων. Με την προϊούσα βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, στη μεταπολεμική Δυτική Ευρώπη φάνηκε να απομακρύνεται, κάθε δεκαετία και περισσότερο, ένας κοινός τόπος και παμπάλαιος φόβος, αταβιστικός, που έρχεται από τα βάθη των αιώνων της ευρωπαϊκής Ιστορίας: η πείνα.

Η οικονομική κρίση των τελευταίων πέντε χρόνων στην Αθήνα, όπως και σε άλλες ελληνικές πόλεις, έφερε ανατροπές στο σύστημα της διατροφής ολοένα και ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων: αλλαγές στα διατροφικά πρότυπα, επαναφορά παλαιότερων τροφών και συνταγών που χαρακτηρίζονταν ως συνταγές επιβίωσης[1], ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης βασικών προϊόντων (κρέας, ψάρι κ.ά.) ή προϊόντων πολυτελείας, υποσιτισμό για τις οικογένειες των ανέργων και των μεταναστών. Αν και τα ΜΜΕ αποφεύγουν τις άμεσες αναφορές στην επισιτιστική ανασφάλεια (πράττοντας συχνά το ακριβώς αντίθετο, με εκπομπές μαγειρικής που απευθύνονται σε θεατές που αναζητούν το «υψηλό γούστο»), ο καθημερινός υποσιτισμός και η στέρηση αγαθών για χιλιάδες πολίτες είναι γεγονός. Ας μην ξεχνάμε πως μεταξύ των ανέργων τα ποσοστά φτώχειας είναι 59,28%, ενώ για το σύνολο του πληθυσμού 38%. Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΝΚΑ, περίπου 2.000.000 Έλληνες βρίσκονται κάτω από τα όρια της φτώχειας.

Πέρα από τη μνήμη και τη λήθη

Ρενέ Μαγκρί, «Μνήμη», 1948

του Πολυμέρη Βόγλη

ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΗΘΗΣ ΣΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΟΧΗ-1

Οι περισσότεροι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τη μνήμη ως μια ατομική υπόθεση, τις προσωπικές αναμνήσεις. Ωστόσο, η ικανότητα να θυμόμαστε ή ξεχνάμε διαμορφώνεται από το σύνολο μέσα στο οποίο ένα άτομο ζει, την οικογένεια, τους φίλους, τη γειτονιά, τους συναδέλφους στο χώρο δουλειάς, κλπ. Λέμε «εγώ θυμάμαι», ενώ η μνήμη συνδιαμορφώνεται, καλλιεργείται, κατασκευάζεται. Το ίδιο πολύ περισσότερο ισχύει για τη συλλογική μνήμη που είναι μια κοινωνική διαδικασία, που σχετίζεται με κρατικούς θεσμούς και συλλογικά υποκείμενα. Οι κρατικοί θεσμοί διαμορφώνουν αυτό που ως κοινωνία οφείλουμε να θυμόμαστε.

Καταστρέφοντας το πανεπιστήμιο: Η «ελληνική πατέντα»

Ρενέ Μαγκρίτ, «Το διπλό μυστικό», 1927

του Δημήτρη Παπανικολάου

Την εβδομάδα που πέρασε, κορυφώθηκε η αντιπαράθεση γύρω από το κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών και τις προτάσεις του πρύτανη του Ιδρύματος για τον έλεγχο της πρόσβασης σε αυτό. Μάλλον κάπου στην πορεία, ανάμεσα σε τηλεοπτικές συνεντεύξεις του πρύτανη, υπουργικές δηλώσεις και αντεγκλήσεις ξεχάστηκε ποιο πραγματικά είναι το διακύβευμα όλης αυτής της ιστορίας. Μας βοηθάει να το θυμηθούμε και να το καταλάβουμε πολύ καλύτερα, η ανακοίνωση που εξέδωσε για το ζήτημα την προηγούμενη Παρασκευή (17.10.2014) το Συμβούλιο του Ιδρύματος.

Η Εκκλησία της Ελλάδος. Η πολιτική υπόσταση και οι ρατσιστικές φωνές εντός της

Aπό εγκαίνια γραφείων της Χρυσής Αυγής, πιθανόν στη Θεσσαλία (Η φωτογραφία δημοσιεύθηκε στην «Αυγή», 14.10.2014)

του Αλέξανδρου Σακελλαρίου

ΤΟ ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ  ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Η ΑΚΡΟΔΕΞΙΑ-4

Ενδεχομένως η παρούσα έρευνα δεν αφήνει έκπληκτο τον ειδικό μελετητή της ελλαδικής Εκκλησίας – και το λέω αυτό, έχοντας γενικότερη γνώση του πεδίου, καθώς εδώ και δέκα περίπου χρόνια μελετάω τις σχέσεις θρησκείας και πολιτικής, κράτους και Εκκλησίας. Ωστόσο, η έρευνα μας επιβεβαιώνει ορισμένα σημαντικά συμπεράσματα για τη σχέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας με ακροδεξιούς χώρους και τον ρατσιστικό λόγο. Και, πρώτα απ’ όλα, την υπόθεση ότι η Εκκλησία αποτελεί ισχυρό ιδεολογικό μηχανισμό του κράτους, αλλά και της κυρίαρχης ιδεολογίας συνολικά, καθώς ειδικά για την ελληνική περίπτωση και βάσει των ιστορικών γεγονότων (δικτατορία Μεταξά, Χούντα, περίοδος Χριστόδουλου), έχουμε διαπιστώσει ότι πολύ συχνά η Εκκλησία δρα με σχετική αυτονομία έναντι του κράτους.

Τι γίνεται με εκείνη την υπόθεση του σοσιαλισμού;

Μπόρις Κουστόντιεφ, «Ο μπολσεβίκος» (1920)

του Κωνσταντίνου Ζαγάρα

«Τι θα γίνει με εκείνη την υπόθεση του σοσιαλισμού;» Ένα ερώτημα που βασάνιζε για δεκαετίες τους αριστερούς, αλλά απαξιώθηκε μαζί με τις ζωές χιλιάδων ανθρώπων, στα ερείπια της οικονομικής και πολιτικής κρίσης, απουσιάζοντας χαρακτηριστικά από τον λόγο του ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα, μάλλον παραπέμπει σε μια φιλολογικού ή ακαδημαϊκού τύπου συζήτηση, μακριά απ’ την κεντρική πολιτική σκηνή και τις ανάγκες των πολιτών.

Αποτελεί παράδοξο, ενώ η κρίση διαπερνά κάθε πτυχή της καθημερινότητας, να μην συζητείται καν αυτό που, από τον 19ο αιώνα, διακηρύχθηκε ως η κίνηση που οδηγεί σε μια αταξική κοινωνική θέσμιση, μια κοινωνία όπου ο καθένας προσφέρει ανάλογα με τις δυνατότητές του και στον καθένα προσφέρεται ό,τι αντιστοιχεί στις ανάγκες του.

Στρατός και Ακροδεξιά: Εντός, εκτός και παραλλήλως

Χαρακτικό του Μίνου Αργυράκη, από το λεύκωμα «Η πολιτεία έπλεε εις την μελανόλευκον»

του Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου

ΤΟ ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Η ΑΚΡΟΔΕΞΙΑ-3

Η έρευνα αποτυπώνει μια πολυδιάστατη παρουσία της Ακροδεξιάς εντός, εκτός και παραλλήλως του στρατεύματος, αόρατη δυστυχώς στο περσινό πόρισμα Κωσταράκου περί Χρυσής Αυγής – πόρισμα μιας έρευνας που τελείωσε πριν καλά καλά αρχίσει. Σε αντίθεση λοιπόν με τους καθησυχαστικούς τόνους του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, η δική μας έρευνα καταγράφει ένα ευρύ ρεπερτόριο δράσης: λέσχες εφέδρων, φιλοχουντική κατήχηση σε στρατόπεδα, ιδεολογική ζύμωση μέσω διαδικτύου από συγκεκριμένους διαύλους, εκπαίδευση ταγμάτων εφόδου, ακροδεξιές πολιτοφυλακές, «συνδικαλιστική» εκπροσώπηση των ενστόλων στη Βουλή και «ακτιβισμός» στα σύνορα, ώστε σε ένα κλίμα έντασης με γειτονικές χώρες, «επίλεκτες δυνάμεις του στρατού και της αστυνομίας να επιχειρήσουν τη μεγάλη ανατροπή» (Χρυσή Αυγή, 2001). Το εύρος της διείσδυσης που τεκμηριώνουμε, επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά από την εκλογή Συναδινού και Επιτήδειου με τα ευρωψηφοδέλτια των νεοναζί. Και το ίδιο συμβαίνει, νομίζω, με τα σενάρια που θέλουν απόστρατους στην ηγεσία μιας «σοβαρής» Χρυσής Αυγής, να υποσκελίζουν τους «ποινικούς».

Η δικαιοσύνη. Ανιχνεύοντας τις ακροδεξιές ιδέες στις αποφάσεις

Έργο του Ονορέ Ντωμιέ

της Κλειώς Παπαπαντολέων

Σκοπός της έρευνας ήταν να χαρτογραφήσει ρατσιστικές, εθνοκεντρικές, ξενοφοβικές και θρησκόληπτες ιδέες και τάσεις στον δικαστικό μηχανισμό μέσα από τις ίδιες τις δικαστικές αποφάσεις. Οι φορείς της εγχώριας δικαιοσύνης άλλωστε σπανίως τοποθετούνται δημοσίως. «Μιλούν» διά των αποφάσεων τους, αποτυπώνοντας εκεί, αναπόδραστα, πολιτικούς και κοινωνικούς συσχετισμούς, κυρίαρχες ιδεολογίες και αναπαράγοντας στερεοτυπικές κατασκευές. Ως εκ τούτου, εάν η έρευνα αυτή κομίζει κάτι νέο, είναι η ανάλυση και κριτική προσέγγιση δικαστικών αποφάσεων, όχι με κριτήρια αμιγώς νομικά, ούτε δημοσιογραφικά, αλλά δικαιοπολιτικά, τοποθετώντας τις δικαστικές πρακτικές μέσα στον κοινωνικό συσχετισμό και την πολιτική συγκυρία. Η έρευνα –και αυτό θέλω να το τονίσω– δεν στόχευε στην «αποκάλυψη» ακροδεξιών δικαστών, αλλά στην ανίχνευση τέτοιων ιδεών, οι οποίες στην Ελλάδα, παρόλο που εκφέρονται προνομιακά από την ακροδεξιά είναι τόσο διάχυτες, που επιτρέπουν σε κάποιον να τις συμμερίζεται χωρίς να αισθάνεται –ή και να υποπτεύεται ακόμα– ότι είναι ακροδεξιός.