Μετα-νεοφιλελευθερισμός και πολιτική της κυριαρχίας

του Πάολο Γκερμπάουντο*

Μετάφραση: Άβα Μπουλούμπαση

Η κρίση της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης δίνει νέα ώθηση στο αίτημα δημοκρατικού ελέγχου της πολιτικής και της κοινωνίας – Αν η Αριστερά θέλει να κατακτήσει την μετά-νεοφιλελεύθερη ηγεμονία πρέπει να οικοδομήσει μια προοδευτική οπτική της κυριαρχίας

Το παρακάτω άρθρο του Πάολο Γκερμπάουντο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα OpenDemocracy (www.opendemocracy.net ) στις 4/11/2016. Το δημοσιεύουμε στον Δρόμο σαν μια μικρή συνέχεια του αφιερώματος με θέμα «Εθνική κυριαρχία. Για ποιο λόγο;» που είχαμε στο προηγούμενο φύλλο μας.

Η άποψη του συγγραφέα είναι διαφοροποιημένη από αυτές που εμφανίζονται να συγκρούονται. Ο ειδικός της χαρακτήρας έγκειται στο ότι εκφράζει μια «ενδιάμεση» θέση επιχειρώντας να παντρέψει τα αποτελέσματα της παγκοσμιοποίησης με την ανάκτηση του ελέγχου μέσω μιας κυριαρχίας προσαρμοσμένης ακριβώς στην παγκοσμιοποίηση. Παραβλέπει – κατά την γνώμη μας – ότι υπάρχουν σχεδιασμοί από τις υπερεθνικές ελίτ για πληθυσμιακή αλλοίωση ή διαφοροποίηση και διάλυση των κοινωνιών διάφορων χωρών της Ευρώπης με σκοπό την ευκολότερη καθυπόταξη τους. Παρόλα αυτά θεωρούμε ότι είναι ένα άρθρο που συνεισφέρει στην αναγκαία συζήτηση, γιατί ακριβώς ο «ενδιάμεσος» χαρακτήρας του δείχνει πως γύρω από την «κυριαρχία» θα γίνει πολλή συζήτηση.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ – ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ

Του Δημήτρη Καλτσώνη

Η ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΛΕΝΙΝΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ

Η οικονομική κρίση επιβεβαιώνει, κατά τη γνώμη μου, με τον πιο πανηγυρικό τρόπο τη λενινιστική ανάλυση για την ουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το παρόν άρθρο θα ασχοληθεί μόνο με την πλευρά της εθνικής – πολιτικής κυριαρχίας [1].

Όπως σημείωνε ο Λένιν, “οι Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης μέσα σε καπιταλιστικό καθεστώς είτε είναι απραγματοποίητες είτε είναι αντιδραστικές”[2]. Δυο βασικούς σκοπούς διέκρινε ότι θα μπορούσε να έχει ένα τέτοιο εγχείρημα: ο ένας είναι η αντιμετώπιση από κοινού του επαναστατικού κινήματος και ο άλλος η από κοινού αναζήτηση μεγαλύτερου μεριδίου στην κατανομή των ζωνών επιρροής.  

Νίκη εθνικής κυριαρχίας έναντι της ExxonMobil

Νίκη της εθνικής της κυριαρχίας έναντι της ExxonMobil χαρακτήρισε η Βενεζουέλα δικαστική απόφαση με βάση την οποία καλείται να πληρώσει πρόστιμο 1,6 δισ. δολαρίων για τις εθνικοποιήσεις κοιτασμάτων πετρελαίου. Ο αμερικανικός ενεργειακός κολοσσός διεκδικούσε αποζημίωση αξίας άνω των 14 δισ. δολαρίων για την υπόθεση

Los buitres: Η Αργεντινή είναι μία μόνο ψηφίδα

Η επαπειλούμενη ιδιότυπη χρεοκοπία της Αργεντινής, που τόσο εξάπτει τα πνεύματα στην πτωχή Ελλάδα, προσθέτει τη δική της αστάθεια σε ένα διεθνές σκηνικό ήδη αβέβαιο, σκοτεινό, ασταθές. Η απόφαση του δικαστή της Νέας Υόρκης Τόμας Γκρίεζα, που υποχρεώνει την Δημοκρατία της Αργεντινής να πληρώσει στο κερδοσκοπικό fund NML το 100% της αξίας των αργεντίνικων ομολόγων που διακρατά, κατά προετεραιότητα έναντι των αναδιαρθρωμένων πιστωτών, έβαλε φωτιά στις διεθνείς χρηματαγορές αλλά και κλόνισε τη διακρατική πίστη.

Ο Ολι Ρεν δεν ήταν στο Καστελόριζο

Η δήλωση του επιτρόπου Ολι Ρεν περί Ελλάδος υπό επιτήρηση έως τον μακρύ καιρό υπενθύμισε με πικρό τρόπο το Καστελόριζο του Γιώργου Παπανδρέου. Ο τότε πρωθυπουργός για να αναγγείλει την είσοδο της χώρας στο Μνημόνιο είχε επιλέξει το ακριτικό νησί, τη φυσική και συμβολική εσχατιά της επικράτειας. Για να αναγγείλει την έναρξη μιας ιστορικής περιόδου πόνων και δακρύων, αλλά και τον περιορισμό της εθνικής κυριαρχίας. Η χονδροειδής σκηνοθεσία του Καστελόριζου μάλλον δεν ήταν προϊόν αφέλειας· κι αν ήταν, έδειχνε παρ’ όλ’ αυτά ανάγλυφο το μέλλον, για όσους μπορούσαν να το διακρίνουν: η χώρα εφεξής θα λειτουργούσε σαν γραφική καρτ-ποστάλ, σαν ένα πανέμορφο νησί, ξεμοναχιασμένο, διεκδικούμενο, μια γκρίζα ζώνη, με ανυπεράσπιστους κατοίκους και μια κεντρική διοίκηση πολύ μα πολύ μακρινή. Ο Γ. Παπανδρέου, πάντα ρηξικέλευθος και απρόβλεπτος, εσήμανε εξωλεκτικά για την ιστορική μετάβαση όσα δεν μπορούσε να χωρέσει κανένας λόγος: εθνική κυριαρχία και λαϊκή κυριαρχία ετίθεντο υπό περιστολή και επιτήρηση για όσο χρόνο θα κρατούσε η περιπέτεια του χρέους, άγνωστο πόσο.

Ενώπιον της κορύφωσης του δράματος

Το βαρύ πυκνό καλοκαίρι του 2013, πολλοί άνθρωποι που συναντώ, πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους, μεταφέρουν την ίδια αίσθηση: ότι εκμετράται ο χρόνος της παρούσας κρίσης, ότι βαδίζουμε προς μια κορύφωση. Η κορύφωση έχει ποικίλες καταλήξεις, αναλόγως του συνομιλητή, πάντως όλες είναι δραματικές, οδυνηρές και λυτρωτικές συνάμα.

Τριάμισι χρόνια μετά την κατάπληκτη ομολογία πτώχευσης, τριάμισι χρόνια αλεπάλληλων θυσιών των Ελλήνων της μείζονος πλειοψηφίας και αλλεπάλληλων σφαλμάτων και σφαγών, τριάμισι χρόνια συνεχούς καταβύθισης. Δεν πάει άλλο. Ας γίνει κάτι ριζικό, ας είναι επώδυνο, αρκεί να μη συνεχιστεί αυτή η βύθιση, άλλωστε δεν έχουμε πια και πολλά να χάσουμε. Το λένει άνθρωποι υψηλής μορφώσεως, νοικοκύρηδες έως πρόσφατα, που τώρα αγκομαχάνε να τα βγάλουν πέρα, γονατισμένοι από φόρους, περικοπές μισθών, εξανεμισμένα εισοδήματα, με άνεργους συζύγους και παιδιά, με δάνεια και με σχολάζοντα κληρονομικά ακίνητα που κουβαλάνε φόρους και χαράτσια.

Αποικία χρέους…

Tου Σπύρου Λέκκα

Πριν από λίγες μέρες πήρε το αυτί μου τον Πάνο Καμμένο να αποκαλεί την κυβέρνηση Σαμαρά ως «κατοχική» κυβέρνηση. Γκουγκλάρω κι εγώ και διαβάζω στη Wikipedia στο λήμμα «Κατοχική Κυβέρνηση»:

«Γενικά με τον όρο κατοχική κυβέρνηση ή κυβέρνηση υπό κατοχή, ή κατά διεθνή όρο κυβέρνηση μαριονέτα, χαρακτηρίζεται η κυβέρνηση που συγκροτείται και διορίζεται σε μία πρώην κυρίαρχη και ανεξάρτητη χώρα που έχει ηττηθεί από τον κατακτητή της. Ο διορισμός της γίνεται συνηθέστερα αμέσως μετά την παράδοση της υπόψη χώρας άνευ όρων, ανεξάρτητα αν στη συνέχεια ακολουθήσει, ή όχι, προσάρτηση του εδάφους της, ή καταστεί «κράτος δορυφόρος». Την ίδια επίσης ονομασία φέρουν και οι κυβερνήσεις που διαδέχονται η μία την άλλη υπό το αυτό καθεστώς.»

Κανείς δεν εμπνέει, κανείς δεν κινητοποιεί

Είναι αδύνατο να εξηγήσεις με τη λογική έναν παράλογο κόσμο. Ούτε καν με «έλλογη λαβή», όπως κάνουν οι ψυχαναλυτές με το παραλήρημα, δεν μπορείς. Μόνο η μεταφυσική και η διαίσθηση των αλλοπαρμένων και των αλαφροΐσκιωτων ίσως μπορέσει κάποτε να εκφράσει αυτό που συμβαίνει, σήμερα, στην Ελλάδα, όπου όλα -θεσμοί, κοινωνία και άνθρωποι- διαλύονται.

Γιατί, που να ακουμπήσεις και από πού να κρατηθείς; Από τη δόση των 31,5 δις ευρώ; Αυτή θα πάει στις τράπεζες και στα τοκοχρεωλύσια, ενώ τα νέα μέτρα λιτότητας θα επιτείνουν την ύφεση, το κλείσιμο των μαγαζιών, την ανεργία, την εξόντωση των ανθρώπων, δίνοντας τη χαριστική βολή στην ελληνική οικονομία(σε ό,τι έχει απομείνει απ’ αυτή). Κι όμως τα όρνεα έχουν ήδη επιπέσει χωρίς έλεος πάνω στο «πτώμα». Ενεχυροδανειστές, τοκογλύφοι και εν γένει μαυραγορίτες «τρώνε» κοψοχρονιά κινητά και ακίνητα, τιμαλφή και μη. Τηλεφωνικές εταιρίες εκμεταλλεύονται ασφαλισμένους και το χάος του ΕΟΠΥΥ, ενώ κλέβουν κυριολεκτικά ηλικιωμένους, αφού χρεώνουν τις κοστοβόρες κλήσεις, που οι ίδιες κάνουν προς τα θύματά τους!

Η Βαρειά Βιομηχανία στην Ελλάδα: Η επικαιρότητα του έργου του Δημήτρη Μπάτση

Συμπληρώνονται φέτος 60 χρόνια από τη δολοφονία , από το μετεμφυλιακό κράτος, των Ν. Μπελογιάννη, Δ. Μπάτση, Ηλ. Αργυριάδη και Ν. Καλούμενου και 65 χρόνια από την πρώτη έκδοση του βιβλίου του Δ. Μπάτση: «Η Βαρειά Βιομηχανία στην Ελλάδα».

Το βιβλίο του Δ. Μπάτση «ατύχησε» τόσο στην πρώτη (1947) όσο και στην δεύτερη (1977) έκδοσή του. Οταν κυκλοφόρησε το 1947, είχε ξεκινήσει ήδη ο εμφύλιος και η έκδοσή του σε συγκέντρωσε (εσκεμμένα ή όχι) το ανάλογο ενδιαφέρον. Η διατύπωση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας από έναν κομμουνιστή οικονομολόγο «αγνοήθηκε» επιδεικτικά από τους αστούς οικονομολόγους που ορκίζονταν στη θεωρία της «ψωροκώσταινας» και στην αναγκαιότητα της ξένης «βοήθειας». Από την άλλη μεριά, το ΚΚΕ στη δίνη του εμφυλίου πολέμου ενσωμάτωσε στο πρόγραμμάτου πολλά στοιχεία από το σχέδιο του Δ. Μπάτση. Μετά την ήττα, όμως, το έργο του Δ. Μπάτση «ξεχάστηκε» ίσως γιατί αποτέλεσε καρπό της σύζευξης θεωρίας και πράξης, της μετάβασης από το γενικό στο συγκεκριμένο και της ανάγκης για τη διατύπωση ενός σχεδίου οικονομικής ανόρθωσης που άνοιγε τον «ελληνικό δρόμο για το σοσιαλισμό». Επιπλέον, γιατί έδειχνε, με πραγματικά στοιχεία, ότι υπάρχει η δυνατότητα για την αυτοανάπτυξη της Ελλάδας, χωρίς τη «βοήθεια» των σοσιαλιστικών χωρών. Είναι, παρ’ όλα αυτά, σημαντικό να γνωρίζουμε πώς το ΚΚΕ αντιμετώπισε τα προβλήματα εκείνης της περιόδου και το σχέδιο που πρότεινε για τη λύση τους. Άλλωστε, κατά τη γνώμη του γράφοντος, στην ένοπλη ήττα αυτού του σχεδίου μπορούν να αναζητηθούν πολλά από τα αίτια της σημερινής κρίσης.

Ιστορία χρεοκοπιών της Ελλάδας: χρεοκοπία και σκληρό νόμισμα…

Ο Δημήτρης Καζάκης, μέλος της ΠΕ του ΕΠΑΜ, αναλύει σε παλαιότερη ομιλία του στην Κατερίνη, την σχέση των τεσσάρων χρεοκοπιών της Ελλάδας με τα σκληρά νομίσματα της εποχής, τις πολιτικές υπερδανεισμού (δημοσιονομική πολιτική), τα εκάστοτε σκάνδαλα, τον ρόλο των ξένων τοποτηρητών-δανειστών, τον δικομματισμό και την κατάλυση της εθνικής κυριαρχίας από το ξενόδουλο πολιτικό προσωπικό της Ελλάδας. Οι ομοιότητες με το σήμερα είναι εκπληκτικές…