Οι δημόσιοι υπάλληλοι στο στόχαστρο

 Νέα μέτρα πειθάρχησης στο «αναπτυξιακό» νομοσχέδιο

Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ του Δημοσίου γνωρίζουν καλά τις ασφυκτικές πιέσεις που ασκούνται ολοένα και πυκνότερα σε υπαλλήλους που έχουν “χρεωθεί” το επικίνδυνο – όπως τείνει να διαμορφωθεί – έργο της έγκρισης αιτημάτων, μελετών, επενδυτικών προτάσεων ιδιωτών και παραλαβής εργασιών, υλικών ή παραδοτέων που προβλέπονται σε συμβάσεις και συμπράξεις του Δημοσίου με ιδιωτικές εταιρείες.

Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, υπό την πίεση των μνημονιακών υποχρεώσεων της χώρας, το άγχος της απορρόφησης των κονδυλίων σε έργα του ΕΣΠΑ και την επίκληση της ανάγκης για “επενδύσεις και ανάπτυξη”, όπως την εννοούν οι πολιτικοί απολογητές της σαρωτικής επέλασης του κεφαλαίου σε κάθε τι δημόσιο, επιχειρείται να διαμορφωθεί εντός του Δημόσιου Τομέα μια “κουλτούρα” υποταγής στις ορέξεις του κάθε επιχειρηματία που κάνει (ή θα ήθελε να κάνει) μπίζνες με ευρωπαϊκά κονδύλια – δηλαδή με χρήματα του φορολογούμενου λαου –  ή δημόσιο χρήμα. Μέσα σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο εκβιασμών και απειλών, με τη δαμόκλειο σπάθη των πειθαρχικών ποινών ή άλλων κυρώσεων να επικρέμεται πάνω από τα κεφάλια των “απείθαρχων” υπαλλήλων, που τολμούν – άκουσον άκουσον!- να τηρήσουν τον όρκο τους και να ασκήσουν πραγματικούς εγκριτικούς ή απολογιστικούς ελέγχους και να μη κάνουν τα “στραβά μάτια” σε άνωθεν κελεύσματα, τα περιθώρια των αντιστάσεων μικραίνουν.

O μύθος των υψηλών δημοσίων δαπανών

Του Γιώργου Τοζίδη

Την ίδια περίοδο που το ΔΝΤ θέτει, για μία ακόμη φορά, ως ένα από τα προαπαιτούμενα για τη νέα δανειακή σύμβαση, τη μείωση των δημοσίων δαπανών (EuroAreaPolicies/ July 2015), η Eurostat δημοσίευσε τα στοιχεία για την εξέλιξη των δημοσίων δαπανών στην Ε.Ε. και την Ευρωζώνη για το 2014 (ως σύνολο) και το 2013 (ανά κατηγορία δαπάνης).

Από τη σύγκριση των στοιχείων του 2014 για την εξέλιξη των δημοσίων δαπανών με τα αντίστοιχα του έτους 2009, προκύπτουν τα ακόλουθα (βλέπε και σχετικούς Πίνακες Ι και ΙΙ):

Αξιολόγηση: η μεταρρυθμιστική μπαλαφάρα (2)

Αφού, λοιπόν, στόχος ήταν να διαλυθεί ο δημόσιος τομέας, άρχισε η γιούργια. Με “επιστημονικό” τρόπο, πάντα. Για παράδειγμα: υπηρεσία με έναν υπάλληλο κι έναν προϊστάμενο δεν μπορεί να παράγει έργο, άρα κλείνει. Έτσι, απλά και όμορφα. Ούτε για ποιον λόγο την φτιάξαμε αυτή την υπηρεσία ρωτήσαμε, ούτε αν θα έπρεπε να παράγει έργο σκεφτήκαμε, ούτε μήπως θα έπρεπε να την στελεχώσουμε με περισσότερα άτομα ώστε να δουλέψει σωστά αναρωτηθήκαμε. Παρεμπιπτόντως, τέτοια ακριβώς υπηρεσία ήταν η επιθεώρηση εργασίας στην Λευκάδα, την οποία κλείσαμε γιατί δεν μπορούσε να παράξει έργο με δυο άτομα κι αφήσαμε τα κάθε λογής λαμόγια του νησιού να εκμεταλλεύονται άφοβα τους εργαζόμενους.

Δημόσιοι υπάλληλοι: μύθοι και πραγματικότητα (4)

Το 2005, το Αυστριακό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (WIFO) δημοσίευσε μια μελέτη τεσσάρων ερευνητών με θέμα “The Size and Performance of Public Sector Activities in Europe (Μέγεθος και απόδοση των δραστηριοτήτων του δημόσιου τομέα στην Ευρώπη)”. Από το ενδιαφέρον περιεχόμενό της, παραθέτω εδώ μία από τις συμπερασματικές επισημάνσεις της: 

Η οικονομική λειτουργία των εθνών διαμορφώνεται από τις δραστηριότητες του ιδιωτικού τομέα και από την πολιτική τού δημοσίου. Στις περισσότερες χώρες, ο δημόσιος τομέας αντιπροσωπεύει ένα μη αμελητέο τμήμα τής συνολικής οικονομίας, φροντίζοντας για την παροχή δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών, αν και το μέγεθος και η δομή του διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα. Από απόψεως δημοσίων υπαλλήλων, τα μεγέθη στην Ε.Ε. δεν διαφέρουν πολύ από τις ΗΠΑ (με την Ιαπωνία να βρίσκεται πολύ πίσω). Όμως. από απόψεως δημόσιας δαπάνης ως προς το ΑΕΠ, ο δημόσιος τομέας στην Ε.Ε. είναι πολύ μεγαλύτερος απ’ ότι στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία. Η Ε.Ε. ξεχωρίζει λόγω του σημαντικά μεγαλύτερου μεριδίου δαπάνης για κοινωνική προστασία και γενικές δημόσιες υπηρεσίες.

Δημόσιοι υπάλληλοι: μύθοι και πραγματικότητα (3)

“200.000 χάσανε την εργασία τους. Προφανώς δεν την χάσανε όπως εγώ. Αυτοί που τη χάσανε μάλλον θα ξανα-προσληφθούν και μην πούμε για κάποιους όπως οι φύλακες σχολείων τι δουλειά κάνουνε γιατί θα καταλάβετε πόσο χαζοί είμαστε οι υπόλοιποι. Δεν την χάσανε λοιπόν απλά συνταξιοδοτήθηκαν πρόωρα. Μακάρι να ήμουν και εγώ από αυτούς τους τυχερούς.”

Με αφορμή το παραπάνω απόσπασμα από σχόλιο αναγνώστη στο προχτεσινό κείμενο, είναι ευκαιρία να πούμε δυο λόγια για τον περίφημο “κοινωνικό αυτοματισμό”.

Δημόσιοι υπάλληλοι: μύθοι και πραγματικότητα (2)

Επειδή εδώ δεν είναι βιβλίο αλλά ιστολόγιο, έχω και την άνεση και την υποχρέωση να αναθεωρώ και να αναδιατάσσω όσα έχω κατά νου να γράψω, προκειμένου να λάβω υπ’ όψη μου τα σχόλια και τις παρατηρήσεις των αναγνωστών. Χτες, ας πούμε, ανώνυμος αναγνώστης παρατήρησε “μια μικρή ακροβασία: Το 1980 το ΑΕΠ ήταν 98,25 δις $, το 2004 239,7 και το 2009 329,8 δις $. Έτσι τα ποσοστά 14.1% 11% και 9% δαπάνης για μισθούς και συντάξεις που αναφέρεις αντιστοιχούν σε 13.85, 26.36 και 29.68 δις $.  Δε θα το ονόμαζα μείωση αυτό”. Αγαθή η προαίρεση του σχολιογράφου αλλά ας δούμε αν όντως έτσι είναι τα πράγματα.

Τι είναι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν; Είναι το σύνολο του πλούτου που παράγεται σε μια χώρα(*). Από τον ορισμό, γίνεται σαφές ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στον υπολογισμό αυτού του προϊόντος. Πώς να αθροίσεις έναν τόννο πατάτες που παράγει ο ένας, πενήντα φορολογικές δηλώσεις που φτιάχνει ο άλλος και πέντε κιλά μανιτάρια τρούφες που καλλιεργεί ο τρίτος; Η λύση είναι απλή: αντί να αθροίζουμε πατάτες, δηλώσεις και τρούφες, υπολογίζουμε το εισόδημα που δημιουργεί η παραγωγή όλων αυτών των ετερόκλητων προϊόντων και υπηρεσιών. Υπολογίζουμε, δηλαδή, το Ακαθάριστο Εγχώριο Εισόδημα, το οποίο ισούται με το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν. Πάμε καλά με την θεωρία ως εδώ; Ας συνεχίσουμε.

Δημόσιοι υπάλληλοι: μύθοι και πραγματικότητα (1)

Διάβασα με ιδιαίτερη προσοχή το σχόλιο που ανάρτησε η αναγνώστρια Μαίρη Καροφυλλάκη στο χτεσινό κείμενο. Εκτίμησα την σοβαρή διάθεση με την οποία γράφτηκε το εν λόγω σχόλιο αλλά πρέπει να ομολογήσω ότι στενοχωρήθηκα γιατί από τις πρώτες κιόλας λέξεις (“Ας υποθέσουμε ότι το δημόσιο από την δεκαετία του 80 είχε κατά μέσο όρο 300.000 υπεράριθμους δημοσίους υπαλλήλους…”) έβγαλα το συμπέρασμα ότι η σχολιογράφος είναι επηρεασμένη από τα ψεύδη τα οποία εξακοντίζουν κατά ριπάς τα Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης, κάνοντάς μας πλύση εγκεφάλου. Σκέφτηκα, λοιπόν, να ξεκινήσω σήμερα μια προσέγγιση στο θέμα των υπεράριθμων, άχρηστων και τεμπέληδων δημοσίων υπαλλήλων, του υπερτροφικού κράτους κλπ, με τον τρόπο στον οποίο αρέσκεται αυτό το ιστολόγιο: με ψυχραιμία, υγιή σκέψη και πραγματικά στοιχεία.