Το διπλωματικό… κομψοτέχνημα των Πρεσπών

του Δημήτρη Μηλάκα

Όπως αποδεικνύεται πια από τις εξελίξεις, η Συμφωνία των Πρεσπών δίκαια είχε χαρακτηριστεί διπλωματικό κομψοτέχνημα από τον τότε υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά που την υπέγραψε. Μόνο που πρόκειται, όμως, για ένα κομψοτέχνημα το οποίο φιλοτεχνήθηκε σε αμερικανικά εργαστήρια με στόχο την εξυπηρέτηση πρώτα και κύρια των αμερικανικών συμφερόντων.

Μετά και την άρνηση των Ευρωπαίων (γαλλικό veto) για την έναρξη διαπραγματεύσεων ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στην Ε.Ε., το μόνο απτό αποτέλεσμα της συμφωνίας είναι η ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ. Αυτός υπήρξε άλλωστε και ο μόνος ξεκάθαρος στόχος τής όλης διπλωματικής πρωτοβουλίας που ανέλαβε η Ουάσιγκτον αξιοποιώντας την αφέλεια (;) της τότε ελληνικής κυβέρνησης από τη μία και τους αχυράνθρωπους (κυβέρνηση Ζάεφ) που είχε τοποθετήσει στα Σκόπια.

Η επιδείνωση στις ελληνορωσικές σχέσεις και οι χειρισμοί της κυβέρνησης Τσίπρα

Της Βασιλικής Σιούτη

«Ουδείς δικαιούται ή δύναται να παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελλάδας» ανέφερε στην απάντηση του προς την Ρωσία το υπουργείο Εξωτερικών και αυτή θα μπορούσε να είναι η δήλωση της εβδομάδας, αν όχι και της χρονιάς, καθώς προκάλεσε πλήθος σχολίων, κυρίως σκωπτικών.

Πολλοί αναρωτήθηκαν για την σκοπιμότητα της δήλωσης αυτής, καθώς είναι γνωστές οι εξαρτήσεις της χώρας, αλλά και της κυβέρνησης.

Ο ίδιος ο Νίκος Κοτζιάς, πριν γίνει υπουργός Εξωτερικών, μιλούσε για τις παρεμβάσεις των ξένων δυνάμεων στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελλάδας (αυτές που σήμερα αρνείται ότι υπάρχουν, παρότι έχουν ενταθεί) και ειδικά για τον ρόλο της Γερμανίας και των ΗΠΑ που τότε ο ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλε.

Μπροστά σε μακρά περίοδο τουρκικής νευρικότητας

Του Σωτήρη Ρούσσου

Τρία βασικά στοιχεία πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν στην ανάλυση του πρόσφατου επεισοδίου στην περιοχή των Ιμίων.

Πρώτον, η Τουρκία έχει μια ιδιαίτερη αντίληψη για το διεθνές δίκαιο και τους κανόνες συμπεριφοράς των κρατών. Δεν θεωρεί ότι δεσμεύεται ή ότι πρέπει να δεσμεύεται από ένα συγκεκριμένο συμβατικό πλαίσιο που έχει συμφωνηθεί διεθνώς, αλλά η έννοια του «δικαίου» γίνεται αντιληπτή ως ένα αέναο διμερές ανατολίτικο παζάρι στη βάση του συμφέροντος και της ισχύος.

Η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας ήταν πρωτίστως, από την πλευρά της Ελλάδας, μια προσπάθεια να αλλάξει αυτή η τουρκική συμπεριφορά και να αντιληφθεί η Αγκυρα τους περιορισμούς αλλά και τις ευκαιρίες που παρέχει ένα πλαίσιο κανόνων. Η προοπτική αυτή μας άφησε χρόνους και μαζί της έσβησε η ελπίδα για συμμόρφωση της Τουρκίας με το διεθνές δίκαιο και τους κανόνες του.

Η Διπλωματία των όπλων και τα όπλα της διπλωματίας, όψεις του ίδιου κυριαρχικού νομίσματος

«Η εγκαθίδρυση προτεκτοράτου στην Αρμενία και η διατήρηση σχέσεων καλής γειτονίας με το βασίλειο των Πάρθων συνέδεε την Ρώμη με τα κράτη της κεντρικής Ασίας, και, μέσω αυτών, και με την Κίνα. Οι εμπορικές και οι διπλωματικές σχέσεις της Ρώμης με την Κίνα αρχίζουν από τον Ι αιώνα μ.Χ. Η κυρία αρτηρία που τις ένωνε, ήταν η λεγόμενη Σηρική οδός». Η «Σηρική οδός» άρχιζε από την Συρία, περνούσε από τις πόλεις Έδεσσα, Νίσιβι, Ράγα, Φάργα κι έφτανε ως το μεγάλο Σινικό Τείχος. Μαζί με τα καραβάνια, τη «Σηρική οδό» την ακολουθούσαν οι πρεσβείες από την Ρώμη στην Κίνα κι αντίθετα».

Β. Ποτέμκιν, Η Ιστορία της Διπλωματίας

«Στα Βαλκάνια, οι Ηνωμένες Πολιτείες ουσιαστικά εκπληρώνουν τις ίδιες λειτουργίες με εκείνες που επιτελούσαν η Αυστριακή και η Οθωμανική Αυτοκρατορία στις αρχές του 20ου αιώνα, διατηρούν δηλαδή την ειρήνη ιδρύοντας προτεκτοράτα που παρεμβάλλονται ανάμεσα σε εμπόλεμες εθνότητες».

Henry Kissinger, ΗΠΑ Αυτοκρατορία ή ηγετική δύναμη, Για μια διπλωματία του 21ου αιώνα

Ένας πρόχειρος, αλλά και απλουστευτικός, ορισμός θέτει τη διπλωματία ως «επιστήμη και πρακτική τέχνη διαχείρισης των εξωτερικών σχέσεων ενός κράτους». Ο ίδιος όρος χρησιμοποιείται ακόμη για να δηλώσει το σύνολο των υπηρεσιών του εκάστοτε υπουργείου Εξωτερικών, που ασχολείται με τις υποθέσεις αυτές. Γεγονός παραμένει, ότι είναι δύσκολο κανείς να προσεγγίσει μια στοιχειώδη εικόνα της πραγματικότητα, χωρίς να δεχτεί την συγκρότηση στις μέρες μας ενός «παγκόσμιου διπλωματικού συστήματος» (universal diplomatic system).

Πυριτιδαποθήκη οι τράπεζες

Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΛΛΩΝΙΑΤΗ

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΗ ΡΩΣΙΑΣ – ΔΥΣΗΣ ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΑΠΕΧΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ

Αν η Ρωσία γονατίσει από τις οικονομικές κυρώσεις, το τι θα συμβεί στις ευρωπαϊκές τράπεζες, στις οποίες ρωσικές εταιρείες χρωστάνε 200 δισ. ευρώ, παραμένει αδιανόητο ** 75 δισ. έχουν φύγει από τη Ρωσία από την αρχή του 2014 και έως σήμερα με συνέπεια την υποτίμηση του ρουβλιου.

Ο κόσμος όλος διολισθαίνει στο χείλος του γκρεμού μιας οικονομικής αναμέτρησης που ελάχιστα απέχει από την κλιμάκωσή της σε αμοιβαία καταστροφική στρατιωτική σύγκρουση για τη Δύση και τη Ρωσία. Το βέβαιο είναι πως η Ευρωζώνη έπαψε να αναπτύσσεται κι αυτό συνέβη το β’ τρίμηνο του 2014, πριν δηλαδή αρχίσουν να γίνονται αισθητές οι επιπτώσεις από τις οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας και από τα αντίμετρά της.

Ευρώπη και Ρωσία στη νέα εποχή

Eπανερχόμαστε. Ποιες σκέψεις, αναλύσεις και προβληματισμοί αναπτύσσονται σήμερα στα ευρωπαϊκά κέντρα διαμόρφωσης πολιτικής; Αφορμή, ο 155ος Κύκλος Bergerdorf που διοργάνωσε στην Αθήνα το Ιδρυμα Koerber την περασμένη εβδομάδα, με τη συμμετοχή πολιτικών, ακαδημαϊκών, αξιωματούχων της E.E., αναλυτών think tanks και δημοσιογράφων.

Το κορυφαίο θέμα της διεθνούς επικαιρότητας και απαρχή μιας νέας θερμότερης εποχής, η Ουκρανία, απασχόλησε έντονα τον κύκλο συνομιλητών. Πώς απασχολούν την Ευρώπη ο Ατλαντικός και η Ευρασία; Σύμφωνα με μια προσέγγιση, η Ε.Ε. οφείλει να θέσει τρεις προτεραιότητες: να στραφεί προς την Ανατολή, που «διψά» για Ευρώπη, και να βάλει σε δεύτερη μοίρα τον ευρωσκεπτικιστικό Νότο· να διευρύνει τη σχέση της με τη στρατηγικής σημασίας νεοϊσλαμική Τουρκία· να εμβαθύνει την διατλαντική συμμαχία. Οπως ειπώθηκε, η ισχυρή οικονομικά Γερμανία διαθέτει μόνο soft power, την Ευρώπη προστατεύει η οπλική ομπρέλα των ΗΠΑ. Το προωθούμενο Σύμφωνο Ελευθέρου Εμπορίου ΗΠΑ-Ε.Ε. είναι η άλλη μείζων πτυχή της διατλαντικής συμμαχίας.

Το ελληνικό πρόβλημα στη σκιά της γεωπολιτικής

Η ανατροπή της κυβέρνησης Γιανουκόβιτς στον δρόμο αφήνει ένα κενό εξουσίας στην Ουκρανία, το οποίο προφανώς δεν μπορεί να καλυφθεί εύκολα, με εισπήδηση των ποικίλων αντιπολιτευτικών φατριών. Ηδη Βερολίνο, Βρυξέλλες και Μόσχα φαίνεται ότι ανησυχούν από κοινού, αν και από διαφορετική σκοπιά, για το σοβαρότατο ενδεχόμενο η χώρα να βυθιστεί στο χάος του εμφυλίου και να οδηγηθεί σε διαμελισμό. Οι μεγάλες δυνάμεις του ευρωπαϊκού και ευρασιατικού χώρου, παρά τα αντιτιθέμενα συμφέροντά τους, αναγνωρίζουν κατά βάθος ότι αν η χώρα-μαξιλάρι μεταξύ της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης ακολουθήσει τη μοίρα της Γιουγκοσλαβίας, κανείς δεν θα βγει ωφελημένος· ούτε γεωπολιτικά ούτε οικονομικά.

Κράτος εναντίον κράτους

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

Unfollow, τ.13, Ιαν. 2013

Πολύ πριν εφαρμοστεί το πρώτο Μνημόνιο τον Μάιο του 2010, στο στόχαστρο των αλλεπάλληλων προγραμμάτων λιτότητας που ανακοινώνονταν από την κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου τέθηκε το ιστορικά αναιμικό κράτος πρόνοιας και οι κοινωνικές υπηρεσίες. Παιδεία, υγεία, πρόνοια, πολιτισμός, μαζικές μεταφορές και σύστημα κοινωνικής ασφάλισης δέχθηκαν ένα πρωτοφανές πλήγμα κατά πολλούς τρόπους: με μειώσεις των διαθέσιμων κονδυλίων, περικοπή προσωπικού μέσω της μη ανανέωσης συμβάσεων εργασίας περιορισμένου χρόνου, μείωση μισθών, κ.α.

Το Ευρωπαϊκό και Διεθνές* Γεωπολιτικό-Γεωστρατηγικό Περιβάλλον Κατά την Πρώτη Μεταψυχροπολεμική Δεκαετία

του Ηλία Ηλιόπουλου**

 

 

Μονο-πολυπολικό σύστημα, στρατηγικά παίγνια και ανταγωνισμοί ισχύος

 

Η μετα-διπολική περίοδος, την οποία διανύουμε μετά την κατάρρευση της πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ, χαρακτηρίζεται από την παρουσία στο διεθνές σύστημα μιας και μόνης Παγκο­σμίου Δυνάμεως: των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Οι ΗΠΑ είναι, πρώτον, η μόνη Δύναμη η οποία διαθέτει ί­διον Φυσικό Γεωγραφικό Χώρο (Raum), του οποίου μάλι­στα έχει επιτύχει την πολιτική και οικονομική ολοκλήρωση, καθιστώντας τον Ομοιογενή[1] και τον οποίο είναι σε θέση να υπερασπίζεται αποτελεσματικός έναντι έξωθεν επιβουλών – αναδεικνύοντας τον έτσι, από γεωστρατηγικής και γεωοικονομικής επόψεως, σε Μείζονα Χώρο (Grossraum). Δεύτερον, πέραν αυτού, οι ΗΠΑ ως Ναυτική Δύναμη είναι η μόνη Δύναμη που διαθέτει δυνατότητες αναπτύξεως δρά­σεως επί παγκοσμίου / πλανητικού επιπέδου, τις οποίες και δεν επιθυμεί σε καμμία περίπτωση να δει να συρρικνούνται ή να παρεμποδίζονται από άλλες Δυνάμεις.²