Το σχολείο που καταρρέει είναι το προοδευτικό

Του Βασίλη Ξυδιά

Σε προηγούμενο φύλλο του Δρόμου ξεκίνησα κάποιες σκέψεις για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα το ελληνικό σχολείο («Το σχολείο καταρρέει», φ. 420, 8/9/2018) αναζητώντας μια θεώρηση του προβλήματος που να πηγαίνει πέρα από τον νεοφιλελευθερισμό, αλλά και πέρα από την αντίσταση στον νεοφιλελευθερισμό. Διότι, με δεδομένη πλέον την επικράτηση των μνημονίων, δεν μπορεί, πιστεύω, να υπάρξει άλλου είδους αντίσταση στην καταστροφική λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού πέρα από μια ριζοσπαστική μεν, αλλά και δημιουργική ταυτόχρονα, εναλλακτική αντιμετώπιση όλων εκείνων των παθογενειών που ο νεοφιλελευθερισμός ισχυρίζεται πως θεραπεύει, καθώς και αυτών που ο ίδιος προξενεί. Και αν αυτό ισχύει λίγο ως πολύ για όλους τους τομείς και όλες τις πτυχές της ελληνικής κοινωνίας, ισχύει κατ’ εξοχήν για την εκπαίδευση, που όπως έλεγα στο προηγούμενο άρθρο μου, κατέρρεε ήδη πριν απ’ τα μνημόνια. Έχοντας λοιπόν περιγράψει τη μία όψη αυτής της κατάρρευσης, την «κοινωνικοοικονομική απαξίωση» του σχολείου, μας μένει τώρα να σταθούμε στην άλλη όψη, την παιδαγωγική του αστοχία. Επειδή όμως δεν μας φτάνει γι’ αυτό ο χώρος ενός άρθρου θα περιοριστούμε σήμερα σε ένα και μόνο σημείο, εν είδει –ας πούμε– μιας βασικής διευκρίνησης.

Η Ουκρανία σπρώχνεται σε θρησκευτικό εμφύλιο

Του Βασίλη Ξυδιά

Φόβοι και ανησυχία για σχίσμα στην Ορθοδοξία

Νέα αναζωπύρωση του εμφυλίου επίκειται στην Ουκρανία, με θρησκευτική τούτη τη φορά αφορμή: κόλαση made in USA, αλλά σερβιριζόμενη διά χειρός Οικουμενικού Πατριάρχου. Φαίνεται πως οι Αμερικάνοι είναι αποφασισμένοι να ξανανοίξουν για τα καλά το κεφάλαιο Ουκρανία, και το Πατριαρχείο –είτε υποκύπτοντας σε αφόρητες πιέσεις, είτε επενδύοντας για δικούς του λόγους στην ισχύ της αμερικανικής υπερδύναμης, είτε και για τα δύο μαζί– έχει δεχθεί να παίξει το παιχνίδι τους.

Μήλον της έριδος είναι η «αυτοκεφαλία» της ορθόδοξης ουκρανικής εκκλησίας. Είναι ένα ζήτημα που διχάζει τους Ουκρανούς –Χριστιανούς Ορθοδόξους στην πλειονότητά τους– από τις αρχές τις δεκαετίας του 90. Τότε που ένα τμήμα της εκκλησίας τους ανεξαρτητοποιήθηκε από τη Ρωσική Εκκλησία, στην οποία υπάγεται από το 1686.

Για την επανάσταση: δυο ατελείς σκέψεις

του Βασίλη Ξυδιά

Το 2017 ήταν γεμάτο απολογισμούς για τη μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση, που, μετά από εκατό χρόνια ελπίδων και απογοητεύσεων, συνεχίζει να ψάχνει –αν και μάλλον αμήχανα– μια θέση στη σκέψη και στις καρδιές όσων επιμένουν σε μια εγκόσμια διέξοδο από την εκμετάλλευση, την καταπίεση, την αδικία, την αλλοτρίωση. Μπορεί κανείς να βγάλει κάποιο λογικό συμπέρασμα;

Απ’ όλα όσα έπεσαν στην αντίληψή μου (συζητήσεις, βιβλία κ.λπ.) θα σημείωνα τρεις εκδόσεις:

Διάλογος για τα μάτια του κόσμου ή συνταγματικό δημοψήφισμα

Του Βασίλη Ξυδιά

Το αίτημα ενός νέου, δημοκρατικού Συντάγματος, που θα προέκυπτε από την ενεργό συμμετοχή πολιτών, ήταν ένα από τα ζητήματα αιχμής που αναδείχθηκαν μετά το 2011 στην προοπτική της ανατροπής του σημερινού πολιτικού συστήματος και της διεξόδου από την κρίση. Η πλήρης όμως απόσυρση του λαϊκού παράγοντα και το πέρασμα της πρωτοβουλίας στην κυβέρνηση φέρνει τις ομάδες πολιτών που αγωνίστηκαν όλα αυτά τα χρόνια για την προώθηση αυτού του αιτήματος αντιμέτωπες με ένα δύσκολο ερώτημα: Μπορεί μέσα από τη διαδικασία για τη συνταγματική αναθεώρηση να βγει κάτι καλό ή όχι; Έτσι όπως είναι σήμερα τα πράγματα μοιάζει σαν ένα αδιέξοδο δίλημμα ανάμεσα σε μια ανώφελη και ηττοπαθή κατ’ ουσίαν καταγγελία του κυβερνητικού εγχειρήματος και σε μια εξίσου ανώφελη και εξίσου ηττοπαθή προσπάθεια ρεαλιστικής επίτευξης κάποιων ελάχιστων εφικτών στόχων από την άλλη. Τι μπορεί να κάνει κανείς σε μια τέτοια κατάσταση;

Ο Ομπάμα και η μεταμοντέρνα αναπαλαίωση του δημοκρατικού ιμπεριαλισμού

Του Βασίλη Ξυδιά

Δεν μπορεί να ήταν τυχαίο. Κι αν δεν το είχαν σχεδιάσει θα πρέπει να ήταν μια απ’ αυτές τις συνωμοσίες του σύμπαντος. Την ίδια μέρα που ο Ομπάμα εκφωνούσε τον περί δημοκρατίας λόγο του στην Αθήνα, η Μέρκελ ανακοίνωνε στο Βερολίνο την πρόθεσή της να είναι και πάλι υποψήφια για την Καγκελαρία.

Έτσι όλοι καταλάβαμε πως ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ δεν ήρθε στην Ευρώπη απλώς για να κλείσει μερικές από τις απομένουσες τρύπες της αμερικανικής διπλωματίας. Ήρθε ως ηγέτης της διεθνούς ελίτ, αυτής που επί δεκαετίες οδηγεί το τιμόνι της παγκοσμιοποίησης, προκειμένου να αναπροσδιορίσει το νέο πλαίσιο της διεθνούς διακυβέρνησης μετά την αναπάντεχη επικράτηση του «αντισυστημικού» Τραμπ.

Ευρώπη ή Θάνατος

Του Βασίλη Ξυδιά

Ανάμεσα στην καθυστέρηση και την… πρόοδο

Καθώς η Ελλάδα κινδυνεύει ως χώρα, ένας νέος πατριωτισμός αναδύεται. Είναι ο πατριωτισμός των «Μένουμε Ευρώπη». Στις εναντίον τους κατηγορίες για ατομικιστικό ωχαδερφισμό, εθνομηδενισμό, δωσιλογισμό και άλλα παρόμοια οι ευρωπαϊστές απαντούν πατριωτικά. Δεν είναι το προσωπικό όφελος ή ο φόβος απλώς που τους κινεί, αλλά το πατριωτικό συμφέρον: η Ελλάδα να ανήκει στον προοδευμένο δυτικό κόσμο. Σ’ αυτόν που γενιές και γενιές Ελλήνων ονειρεύτηκαν και που προς στιγμήν είχαμε πιστέψει ότι είχαμε πλέον ενταχθεί. Σχεδόν το είχαμε πετύχει. Παραλίγο η Ελλάδα να ανήκει στην Ευρώπη. Όχι στον Τρίτο Κόσμο, ούτε στην Αφρική, ούτε στα Βαλκάνια.