«Η μετακίνηση των αρχαιοτήτων της Θεσσαλονίκης ισοδυναμεί με τον βομβαρδισμό του Παρθενώνα από τον Μοροζίνι»

Την απογοήτευσή τους εκφράζουν με ανοιχτή τους επιστολή προς τον πρωθυπουργό Έλληνες της διασποράς, φιλέλληνες και προσωπικότητες των γραμμάτων και τεχνών από την Αμερική, την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο σχετικά με το σχεδιασμό για τη μετακίνηση των αρχαιολογικών ευρημάτων στον σταθμό Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης και το πράσινο φως από το Συμβούλιο της Επικρατείας για την απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων, μετά την απόρριψη των σχετικών προσφυγών. Η επιστολή διαμαρτυρίας:

Περίεργη «διάσωση» αρχαίων από τον βυθό των Αντικυθήρων

Της Βασιλικής Τζεβελέκου

Δύτες ανέλκυσαν παράνομα στις 12 Αυγούστου μια αρχαία άγκυρα και ένα κανόνι του 17ου-18ου αιώνα, τα οποία φορτώθηκαν στο γιοτ «Γλάρος», μεταφέρθηκαν σε ιδιωτική αποθήκη και παραδόθηκαν τελικά στην Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων στις 21 Αυγούστου ● Είχε προηγηθεί φωτογράφηση του περιστατικού και καταγγελία στις τοπικές λιμενικές αρχές από Ευρωπαίο επισκέπτη του νησιού. ● Το γιοτ ανήκει στον εφοπλιστή Λασκαρίδη, έναν από τους μεγαλύτερους δωρητές του υπουργείου Πολιτισμού!

Μια ιστορία με πολλές προεκτάσεις και ερωτήματα είναι αυτή που εκτυλίχθηκε προπαραμονές Δεκαπενταύγουστου στα Αντικύθηρα. Δύτες ανέλκυσαν παράνομα -από βάθος 9 και 5 μέτρων αντίστοιχα- μια λίθινη αρχαία άγκυρα από τον κόλπο Φάρου Απολυτάραις και ένα κανόνι του 17ου-18ου αι. από το λιμάνι Ποταμό των Αντικυθήρων.

Τα αντικείμενα τοποθετήθηκαν στο γιοτ «Γλάρος» και μεταφέρθηκαν σε ιδιωτική αποθήκη. Τελικά παραδόθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες μας, στα γραφεία της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στο Θησείο την περασμένη Παρασκευή 21 Αυγούστου.

Η στιγμή της μεταφοράς του κανονιού στο γιοτ «Γλάρος», όπως την κατέγραψε αυτόπτης μάρτυρας.

Ποιος πήρε την απόφαση να ανελκυθούν ευρήματα από τον βυθό; Οι διαδικασίες ανέλκυσης και μεταφοράς έγιναν χωρίς την παρουσία αρχαιολόγων, χωρίς έγκριση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, χωρίς να έχει ενημερωθεί και να έχει δώσει άδεια η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού. Η πράξη πώς ονομάζεται; «Διάσωση αρχαιοτήτων» από ανθρώπους με κέφι και φιλότιμο; ‘Η παράνομη ενέργεια κατά αρχαίων αντικειμένων που προστατεύονται -στην ξηρά και τη θάλασσα- από τον αρχαιολογικό νόμο 3028/2002 και διατάξεις άλλων νόμων;

Οι θέσεις απ’ όπου ανελκύθηκαν είναι γνωστές και καταγεγραμμένες από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων (ΕΕΑ), που τα τελευταία χρόνια έχει πραγματοποιήσει εκτεταμένες έρευνες στην περιοχή του Ναυαγίου και γενικότερα στη θαλάσσια περιοχή των Αντικυθήρων.

Το κανόνι ανελκύεται από το λιμάνι των Αντικυθήρων, χωρίς να έχουν τηρηθεί οι διαδικασίες που προβλέπει ο αρχαιολογικός νόμος.

Η καταγγελία

Η φωτογράφιση, η ανέλκυση, η μετακίνηση αντικειμένων από αρχαία ή ιστορικά ναυάγια απαγορεύονται ρητώς σε όλη την Ελλάδα με βάση τις διατάξεις του Ν. 3028/02, ενώ σε περίπτωση εντοπισμού αρχαιοτήτων από αυτοδύτη αυτός είναι υποχρεωμένος να ενημερώσει το λιμεναρχείο (νόμος 3409/05).

Η μόνη αρμόδια αρχή για τη διαχείρισή τους είναι η ΕΕΑ του ΥΠΠΟΑ. Οποιοσδήποτε άλλος εμπλακεί, παρανομεί σύμφωνα με τους νόμους. Λειτουργεί δε σε βάρος της ακεραιότητας των αρχαιοτήτων καθώς μετά την ανέλκυσή τους χρειάζονται άμεσα τις σωστικές επεμβάσεις, ενώ η αυτόβουλη μετακίνηση στερεί από τους επιστήμονες ένα τεκμήριο χώρου και τις γνώσεις που απορρέουν από την εύρεσή του στο συγκεκριμένο σημείο.

Η «Εφ.Συν.» δέχτηκε καταγγελία για το περιστατικό που εκτυλίχθηκε στο λιμάνι των Αντικυθήρων στις 12 Αυγούστου κάτω από το φως του ήλιου και τα βλέμματα των θνητών.

Πανοραμική άποψη από τον κόλπο Φάρου Απολυτάραις, από την περιοχή του οποίου αποσπάστηκε η αρχαία πέτρινη άγκυρα

Η θέση του κανονιού, που βρισκόταν στον βυθό μέχρι πριν από μερικές μέρες, ήταν γνωστή στους λιγοστούς μόνιμους κατοίκους του νησιού, αφού μπορούσε κανείς να το δει όταν είχε καλό καιρό. Στο παρελθόν είχε γραφτεί ότι πιθανώς σχετίζεται με το ιστορικό ναυάγιο του βρετανικού πολεμικού πλοίου «Nautilus».

Δεν γνωρίζουμε πόσοι από τους κατοίκους ή τους επισκέπτες αντιλήφθηκαν εκείνη τη μέρα τι συνέβη. Γνωρίζουμε όμως ότι τουλάχιστον ένας είδε, θορυβήθηκε, θεώρησε ότι πρόκειται για έκνομη πράξη και έκανε το καθήκον του ως πολίτης του κόσμου. Ο Ευρωπαίος επισκέπτης κατέγραψε φωτογραφικά το περιστατικό, το συζήτησε και αποφάσισε να το καταγγείλει έχοντας τις φωτογραφίες ως τεκμήριο των λόγων του.

Μαζί με τον συμπατριώτη και φίλο του (καθηγητή Πανεπιστημίου στην Ιταλία, ο οποίος αγαπάει την Ελλάδα, ζει μεγάλο χρονικό διάστημα στο νησί και τα ονόματά τους είναι στη διάθεση της «Εφ.Συν.») απευθύνθηκαν στο αστυνομικό τμήμα Αντικυθήρων. Ωστόσο η καταγγελία δεν έγινε δεκτή. Η «Εφ.Συν.» επικοινώνησε με το Α.Τ. και όπως μας είπαν δεν υπήρξε άρνηση παραλαβής της, αλλά η υπόθεση ανήκει στη δικαιοδοσία του Λιμενικού Σώματος, οπότε κατεύθυναν προς αυτό τους Ευρωπαίους πολίτες.

Ντοκουμέντα

Τελικά κατέθεσαν την καταγγελία στο Λιμεναρχείο Κυθήρων με ημερομηνία 16/8/20. «Την Τετάρτη 12/8/2020 και ώρα 8 το πρωί περίπου, στο λιμάνι των Αντικυθηρών είδα ένα φουσκωτό σκάφος να βγάζει από τη θάλασσα ένα παλιό κανόνι, και να το φορτώνει σε ένα πιο μεγάλο σκάφος, που ήταν στο λιμάνι, ονομαζόταν “ΓΛΑΡΟΣ”. Κατά τη διάρκεια των γεγονότων πήρα μια σειρά από φωτογραφίες που μαρτυρούν όσα σας δήλωσα» αναφέρει στην καταγγελία του.

Στη συνέχεια ζήτησαν τη γνώμη του Αρη Τσαραβόπουλου, αρχαιολόγου που έχει συνδέσει το όνομά του με τα Αντικύθηρα καθώς μαζί με την ομάδα του έχει πραγματοποιήσει πολύχρονη ανασκαφική έρευνα με εξαιρετικά ιστορικά αποτελέσματα.

Το θεσμικό πλαίσιο

Εμπειρος και καταξιωμένος επιστήμονας, γνωρίζει καλά το θεσμικό πλαίσιο προστασίας των αρχαιοτήτων. Αλλωστε η δουλειά των αρχαιολόγων της Υπηρεσίας σ’ αυτό συνίσταται, στην προστασία και την ανάδειξή τους. «Εκείνο που αρχικά σκέφτηκα είναι ότι δεν μπορεί κατά τη διάρκεια της ημέρας να καταπλέει κάποιος και να ανελκύει ένα κανόνι. Αν κινείται έτσι, σίγουρα δεν μπορεί να είναι παράνομος» είπε ο Αρης Τσαραβόπουλος στην «Εφ.Συν.». Ετσι απευθύνεται στα στελέχη της Υπηρεσίας, τα οποία του δηλώνουν ότι είναι εν αγνοία τους το γεγονός.

Προωθεί την καταγγελία στη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ, στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιά και στον δήμαρχο Κυθήρων και Αντικυθήρων, Ευστράτιο Χαρχαλάκη. Ουδείς εκ των υπηρεσιακών στελεχών γνωρίζει οτιδήποτε, εκτός από τον δήμαρχο ο οποίος του απαντά (17/8/2020) «είναι ΝΤΡΟΠΗ να σπιλώνεται ένας από τους μεγαλύτερους δωρητές του υπουργείου Πολιτισμού… Ο κ. Λασκαρίδης ΔΙΕΣΩΣΕ το κανόνι και θα το παραδώσει στα εργαστήρια συντήρησης της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων που ο ίδιος έχει δωρίσει!».

Μέχρι εκείνη τη στιγμή κανείς δεν γνώριζε σε ποιον ανήκει το σκάφος. «Δεν ήθελα να πιστέψω την απάντηση του δημάρχου. Εγώ γνώριζα την προσφορά του Λασκαρίδη και στην έρευνα του Ναυαγίου αλλά και στον πολιτισμό γενικότερα μέσω του πολιτιστικού ιδρύματός του. Αυτός ήταν ο λόγος που με έκανε δύσπιστο στην πληροφορία ότι δικό του πλοίο συμμετείχε σε μια έκνομη, όπως φαινόταν, δραστηριότητα. Με την επιστολή του στην ΕΕΑ, την οποία κοινοποίησε και σε εμένα, δυστυχώς μου το επιβεβαίωσε» καταλήγει ο Αρης Τσαραβόπουλος.

Η έκπληξη είναι τεράστια διότι ο Παναγιώτης Λασκαρίδης, έχοντας συνεργαστεί χρόνια με το ΥΠΠΟΑ, κατέχει καλά τους νόμους που διέπουν την προστασία της ενάλιας πολιτιστικής κληρονομιάς, τον τρόπο λειτουργίας της ΕΕΑ, τις απαγορεύσεις για ανέλκυση, μετακίνηση και αποθήκευση σε ιδιωτικό χώρο καθώς και τους κινδύνους που διατρέχουν οι αρχαιότητες όταν μετακινούνται χωρίς τη φροντίδα των αρχαιολόγων και των συντηρητών. Οταν ανελκύονται, τοποθετούνται σε δεξαμενές αφαλάτωσης, ιδιαίτερα όσων το υλικό είναι το σίδερο, όπως το κανόνι, που στην επαφή τους με το οξυγόνο μπορεί σε ελάχιστο διάστημα να γίνουν σκόνη.

Ο εφοπλιστής έχει μακροχρόνια προσφορά στον πολιτισμό μέσω του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη, είναι συνεργάτης του υπουργείου Πολιτισμού, ένας από τους χορηγούς της έρευνας του Ναυαγίου των Αντικυθήρων και ευεργέτης του νησιού και όχι μόνο, αφού το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει δωρίσει δύο πλοία στο Πολεμικό Ναυτικό.

Σε αποθήκη

Τελικά στέλνει επιστολή (17/8/20), που περιλαμβάνει και φωτογραφίες των αντικειμένων, η οποία φτάνει με κούριερ στα γραφεία της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων την Τρίτη 18/8 (με κοινοποίηση στο γραφείο της υπουργού και της Αγγελικής Σίμωσι, διευθύντριας της έρευνας στα Αντικύθηρα) και αποστέλλεται στον Αρη Τσαραβόπουλο. Ενημερώνει ότι κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στα Αντικύθηρα «ανελκύστηκε» από τον κόλπο του Φάρου μια αρχαία άγκυρα (αυτό μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν ήταν γνωστό σε κανένα) και ακολούθως από το λιμάνι Ποταμός «ανελκύστηκε» ένα παλιό κανόνι. Σύμφωνα με τον ίδιο, και τα δύο μεταφέρθηκαν στην αποθήκη της εταιρείας του στο Λαύριο.

Το επιχείρημα που διατυπώνεται, σύμφωνα με πληροφορίες μας, από την πλευρά Λασκαρίδη είναι ότι τα αρχαία σηκώθηκαν «για να σωθούν». Πόσο κινδύνευε όμως ένα κανόνι μεγάλου βάρους που βρισκόταν στο ίδιο γνωστό σημείο εδώ και εκατοντάδες χρόνια;

Γιατί δεν ζητήθηκε άδεια από την αρμόδια υπηρεσία και γιατί μεταφέρθηκαν στην ιδιωτική αποθήκη; Οι νόμοι ισχύουν εξίσου για όλους και πρέπει να τηρούνται απ’ όλους. Τα γεγονότα συνέβησαν στις 12/8, γιατί ειδοποιείται η ΕΕΑ στις 18/8, αφού έχει προηγηθεί η καταγγελία στις υπηρεσίες του υπουργείου;

Σε επικοινωνία της «Εφ.Συν.» με τον δήμαρχο Ευστράτιο Χαρχαλάκη μάς είπε ότι «η άποψή μου είναι πως δεν υφίσταται κανένα θέμα στην ανέλκυση που έκανε ο κ. Λασκαρίδης, διότι το υπουργείο Πολιτισμού είχε ενημερωθεί». Από τη στιγμή όμως που η ΕΕΑ δηλώνει σε έγγραφο, το οποίο κοινοποίησε στο αστυνομικό τμήμα και στο Λιμεναρχείο Κυθήρων, ότι δεν γνώριζε τίποτα επ’ αυτού, ποιος από το υπουργείο Πολιτισμού έδωσε άδεια;

Ο κ. Χαρχαλάκης γνωρίζει ότι είναι αναρμόδιος για να εκχωρήσει άδεια, αλλά είναι και ο μόνος που ξέρει, βάσει της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας του με τον Α. Τσαραβόπουλο αλλά και της δήλωσής του στην εφημερίδα μας, ότι θα γίνονταν οι ανελκύσεις και ότι είχε ενημερωθεί το υπουργείο Πολιτισμού.

Τα αντικείμενα τελικά έφτασαν στα γραφεία της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων. Οπότε η πράξη θεωρείται λήξασα; Ενας πολίτης που διαθέτει τα μέσα -οικονομικά και πλωτά- μπορεί να ενεργεί κατά βούληση, αγνοώντας τις διαδικασίες και τους νόμους της ελληνικής πολιτείας;

Οι πολίτες που ασχολήθηκαν με τη διαλεύκανση της υπόθεσης δεν ήξεραν ποιος βρισκόταν πίσω από αυτήν και θεώρησαν υποχρέωσή τους να ειδοποιήσουν τις αρχές και να κοινοποιήσουν το γεγονός.

Θα κινηθεί νομικά η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων; Το υπουργείο Πολιτισμού; Τέθηκαν σε κίνδυνο οι αρχαιότητες; Αφαιρέθηκε το υλικό τεκμήριο της ύπαρξης αγκυροβολίου στην περιοχή Φάρου; Υπάρχουν πρόσωπα υπεράνω υποψίας;

efsyn

10 ερωτήσεις – 10 απαντήσεις (και 2 κινητοποιήσεις) για τα αρχαία της Βενιζέλου

Για όποιον-αν ενδιαφέρεται, όλες οι αρχαιότητες του Μετρό Θεσσαλονίκης, με φωτογραφίες και αρχαιολογική τεκμηρίωση, εδώ

1. Ποιος είναι ο πραγματικός λόγος που ανακινείται πάλι το θέμα της απόσπασης των αρχαιοτήτων του Μετρό;

Follow the money, η πιο σύντομη και επαρκής απάντηση. Το Μετρό Θεσσαλονίκης έχει κάνει ρεκόρ καθυστερήσεων και υπερκοστολογήσεων –που καταλήγουν, βέβαια, στην τσέπη του εκάστοτε εργολάβου. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της ΔΕΘ, δεν ανακοίνωσε απλώς τη δική του «λύση» για το σταθμό Βενιζέλου, μίλησε για όλο το έργο του Μετρό. Η βασική γραμμή του Μετρό έχει 13 σταθμούς, δεν έχει μόνο το σταθμό Βενιζέλου! Κι όμως, αυτή τη στιγμή που μιλάμε, δεν κινείται τίποτα σε κανέναν σταθμό από τους 13… περιμένοντας την Βενιζέλου. Το κόλπο έχει ως εξής: ο εργολάβος θα έπρεπε το 2021 να παραδώσει σε λειτουργία τους υπόλοιπους 12 σταθμούς, αλλά δεν τους έχει έτοιμους. Επίσης, θέλει κι άλλα λεφτά. Ποιος είναι ο τρόπος να παραταθεί όλο το έργο και να πάρει ο ΑΚΤΩΡ κάμποσα εκατομμύρια ακόμη; Ξαφνικά ανακάλυψε η κυβέρνηση ότι δεν μπορεί να παραδώσει ένα «κολοβό» έργο, ότι οι 12 σταθμοί χωρίς τον σταθμό Βενιζέλου είναι «κολοβοί» (τι να το κάνεις ρε Σαλονικιέ να πας από την Πυλαία στο Σιδηροδρομικό Σταθμό, αν δεν λειτουργεί ο Σταθμός Βενιζέλου; ε;) και ότι… όλο το έργο πρέπει να τελειώσει το 2023, παίρνοντας παράταση 2 ολόκληρα χρόνια –και τις αντίστοιχες αμοιβές (και αποζημιώσεις που θα επιδικαστούν!) για τον εργολάβο. Δεν θα ναι άλλωστε η πρώτη φορά που πίσω από την «τύχη των αρχαιοτήτων» είναι άλλα αυτά που παίζονται…

ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: Με συνοπτικές διαδικασίες σχεδιάζεται το ξήλωμα των αρχαίων

Η ιδιαίτερη βιασύνη της κυβέρνησης να «ξηλώσει» τις αρχαιότητες στο σταθμό Βενιζέλου του Μετρό της Θεσσαλονίκης εκφράστηκε ήδη από τις προγραμματικές δηλώσεις. Επειδή, όμως, όλα χρειάζονται κι ένα καλό timing η υλοποίηση του αρχαιολογικού «εγκλήματος» θα έπρεπε τεθεί σε ένα πλαίσιο δώρου – αντίδωρου. Ετσι, λοιπόν, η φήμη ότι στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο της ερχόμενης Τετάρτης θα συζητηθεί η μελέτη της Αττικό Μετρό για τη απόσπαση των αρχαίων κυκλοφόρησε παράλληλα με την επίσκεψη της  υπουργού Πολιτισμού στη Μακεδονία και την ανακοίνωση χρηματοδοτήσεων σε μια σειρά μνημείων. Το δώρο για στους εργολάβους (ρήτρες για καθυστέρηση έργου) και το αντίδωρο στην κοινή γνώμη για να σωπάσει.

Στο μεταξύ, όμως,  «αδυνατεί» να σωπάσει η διεθνής επιστημονική και αρχαιολογική κοινότητα, όπως «αδυνατούν» να σωπάσουν και οι Ελληνες αρχαιολόγοι, οι οποίοι καλούνται να υπερασπιστούν αυτό που ο νόμος και το Σύνταγμα τους όρισε να υπερασπίζονται και τα οποία μπορούν να παρακάμπτονται όταν δεν εξυπηρετούν τους συσχετισμούς των ιδιωτικών συμφερόντων.

Αρχαιότητες και μάρμαρα; Τσιμέντο να γίνουν!

Του Στάθη Γκότση

Η «πληγή» των αρχαίων

«Η Ελλάς έχει δύο πληγές: τη Δασική Υπηρεσία και την Αρχαιολογική Υπηρεσία», διακήρυττε πριν από 40 περίπου χρόνια ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, συμπυκνώνοντας το αίτημα ιδιωτικών οικονομικών συμφερόντων «να απελευθερωθεί η ελληνική γη, γιατί αποτελεί το μοχλό της ανάπτυξης». Από τότε χρονολογείται η συστηματική και ενορχηστρωμένη προσπάθεια αμφισβήτησης και συρρίκνωσης αρμοδιοτήτων των δημόσιων υπηρεσιών που είναι επιφορτισμένες με την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.

Στη σχετική ρητορική και στο όνομα της προώθησης των κάθε λογής επενδυτικών σχεδίων, αλλά και κρατικών αναπτυξιακών πρωτοβουλιών ή έργων υποδομής, τα μνημεία και οι αρχαιότητες παρουσιάζονται, ολοένα και πυκνότερα, ως «εμπόδια» στην πάση θυσία και µε συνοπτικές διαδικασίες «ανάπτυξη», που ευαγγελίζονται οι απανταχού υποστηρικτές της. Συνακόλουθα, η Αρχαιολογική Υπηρεσία εμφανίζεται ως εχθρός των επενδύσεων, στελεχωμένη, μάλιστα με επιστημονικό προσωπικό έμπλεο εμμονών και ιδεοληψιών!

Όταν η Αιθιοπία αρνήθηκε τα δανεικά του Βρετανικού Μουσείου

Η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη, μέσω συνέντευξής του στον Observer, για δανεισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα, δεν είναι φρέσκια ιδέα. Για την ακρίβεια είναι η πάγια τακτική του Βρετανικού Μουσείου, απέναντι σε οποιαδήποτε χώρα διεκδικεί την επιστροφή αντικειμένων που λεηλατήθηκαν. Κάποιες χώρες, όπως η Αιθιοπία, αρνούνται να το αποδεχτούν.

Τα αντικείμενα που διεκδικεί η Αιθιοπία λεηλατήθηκαν στη μάχη της Μακντάλα το 1868. Έπειτα από την ήττα και την αυτοκτονία του αυτοκράτορα της Αιθιοπίας Τεουοντρος Β’, τα στρατεύματα της Βρετανικής αυτοκρατορίας κατέλαβαν το οχυρό και έφυγαν με εκατοντάδες θρησκευτικά αντικείμενα και κοσμήματα. Τα περισσότερα εξ αυτών έχουν καταλήξει σε μουσεία, ειδικά στο Βρετανικό. Τους στρατιώτες συνόδευε μάλιστα και εκπρόσωπος του Βρετανικού Μουσείου, για να αγοράζει πρώτος τα καλύτερα κομμάτια.

Τα μνημεία εξαιρούνται

Της Δήμητρας Μυριλλα

Μια κερδισμένη μάχη σε ένα πόλεμο που δεν έχει τελειώσει

Χαμένες μάχες είναι μόνο εκείνες που δεν δίνονται…, αλλά κάποιες φορές οι μάχες κερδίζονται και αφήνουν μια ισχυρή παρακαταθήκη για τους πολέμους που συνεχίζονται.

Για τους αρχαιολόγους που έδωσαν τη μάχη της εξαίρεσης των μνημείων από το ληστρικό κατάλογο του Υπερταμείου, η απόφαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής, που συνεδρίασε στις 17 Ιανουαρίου 2019  να εξουσιοδοτήσει τον Υπουργό Οικονομικών προκειμένου να ανακαλέσει την απόφασή του ως προς τη μεταβίβαση των 2.330 ακινήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού στην ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε.», ήταν οπωσδήποτε μία νίκη. Νίκη που δεν καταγράφει ούτε προσωπικά ούτε κλαδικά οφέλη,  αλλά νίκη σε μια μάχη που δόθηκε για το σύνολο της κοινωνίας.

Ξεπούλημα άνευ προηγουμένου-Αυτά είναι τα 587 μνημεία που διεκδικεί το Υπερταμείο!

Κατάλογο 587 μνημείων που κινδυνεύουν με μεταβίβαση στο Υπερταμείο έδωσε ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση δεν έχει υλοποιήσει τη δέσμευση για εξαίρεση των μνημείων από τη μεταβίβαση.

Η Κνωσός, το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, οι προμαχώνες από το Ενετικό Κάστρο του Ηρακλείου, το Κάστρο της Χίου, η Σπιναλόγκα, η Ακρόπολη της Σπάρτης, ο Τάφος του Λεωνίδα, το Βυζαντινό Κάστρο των Τρικάλων, το Φρούριο Φιρκά, τα Ενετικά Νεώρια των Χανίων, το Υστερομινωικό Νεκροταφείο των Αρμένων, η Ροτόντα (μνημείο UNESCO), η Αχειροποίητος (μνημείο UNESCO), ο Λευκός Πύργος, το ανάκτορο του Γαλέριου στην πλατεία Ναυαρίνου, το δάσος του Σέιχ Σου, το Βυζαντινό Μουσείο Θεσσαλονίκης, το Ρωμαϊκό Στάδιο Αμφιθέατρο των Πατρών, το Κάστρο της Πάτρας, το Ρωμαϊκό Ωδείο της Πάτρας, ο αρχαιολογικός χώρος των Αιγών και οι βασιλικοί τάφοι της Βεργίνας, ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων (μνημείο UNESCO), το Παλαιό Φρούριο της Κέρκυρας, ο αρχαιολογικός χώρος στο Λευκαντί στην Εύβοια, το Ακρωτήρι της Σαντορίνης, ο αρχαιολογικός χώρος της Ελευσίνας, η Ηετιώνεια Πύλη στον Πειραιά.

Αυτά είναι μερικά μόνο από 587 μνημεία και πολιτιστικά ακίνητα που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων και τα οποία περιλαμβάνονται στα 10.119που με απόφαση του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου έχουν μεταβιβαστεί στην ΕΤΑΔ ΑΕ που ανήκει στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, πιο γνωστή ως Υπερταμείο.

Υποθηκεύουν μνημεία και ιστορικά κτίρια για τα δάνεια!

Tης Δήμητρας Μυρίλλα

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων καταγγέλλει την εκχώρηση μνημείων στο Υπερταμείο ως εγγύηση για την αποπληρωμή των δανείων

Στη χώρα της αντεστραμμένης πραγματικότητας όπου τα μνημόνια τελειώνουν, αλλά μένουν 99 χρόνια, οι γέροντες παίρνουν φιλοδωρήματα, αλλά οι συντάξεις «δεν κόβονται», οι Αμερικάνοι είναι «φίλοι» μας, αλλά η χώρα μετατρέπεται σε εφαλτήριο της αδηφάγας πολεμικής και επιχειρηματικής πολιτικής τους και ο δημόσιος πλούτος «δεν εκχωρείται», αλλά τελικά χαρίζεται με συνοπτικές διαδικασίες , στην αρχή του καλοκαιριού συνέβη το εξής:  εκχωρήθηκαν  στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε., η οποία ανήκει στο Υπερταμείο 10.119 ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου, συνολικού εμβαδού γης 511.357.451 τ.μ. και δομημένης επιφάνειας 22.601 τ.μ. Η εκχώρηση – επιδρομή στην δημόσια περιουσία του τόπου αποτελεί υλοποίηση του προαπαιτούμενου της δανειακής σύμβασης που ψηφίστηκε τον Ιούνιου από τη Βουλή σύμφωνα με το οποίο το Υπερταμείο «δεσμεύεται στον ESM ότι κάθε φορά που το δικαιούχο κράτος-μέλος δεν καταβάλλει ποσό οφειλόμενο βάσει ή με βάση τη Σύμβαση, η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας μετά από αίτημα θα φέρει την ευθύνη καταβολής αυτού του ποσού σαν να ήταν ο κύριος οφειλέτης, εφόσον τα συνολικά καταβλητέα ποσά δεν υπερβαίνουν συνολικά τα 25 δισ. ευρώ». Δηλαδή, η δημόσιος και λαϊκός πλούτος είναι το ενέχυρο για τους δανειστές τα επόμενα 99 χρόνια. Στην λίστα τα ακίνητα αναφέρονται όχι ονομαστικά  (ΦΕΚ Β 2317/19.6.2018), αλλά με αριθμούς κτηματολογίου με αποτέλεσμα να είναι περίπου αδύνατον να γνωρίζουν οι αρμόδιοι φορείς  (Δήμοι, Περιφέρειες κ.ά) ποια συγκεκριμένα ακίνητα «χαρίστηκαν» ως ενέχυρο για την αποπληρωμή των δανείων.

Θέλουν ξενοδοχείο πάνω στα αρχαία

Του Τάσου Σαραντή

Πρόκειται για μια υπόθεση από αυτές που κρατάνε χρόνια και μπορούν να συμβούν μόνο στην Ελλάδα. Αφορά έναν κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο με ιδιαίτερη συμβολική αξία που, όμως, ανήκει σε ιδιώτες, ένα οικόπεδο-φιλέτο στο κέντρο της Αθήνας, που κάποιοι ονειρεύονται να οικοδομηθεί, παρά τις αλλεπάλληλες γνωμοδοτήσεις υπέρ της απαλλοτρίωσής του από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), και μια διαχρονική ιστορία, στην οποία ενεπλάκησαν γνωστοί πολιτικοί και ονόματα που απασχόλησαν τη δημοσιότητα.

Η υπόθεση αφορά τον χώρο που βρισκόταν ο αρχαίος ναός της Αγροτέρας Αρτέμιδoς, συνολικής έκτασης 1.390 τ.μ., ο οποίος βρίσκεται στον Αρδηττό, στην περιοχή του Μετς, δίπλα στον Ιλισό, επί των οδών Αρδηττού, Θωμοπούλου, Κούτουλα και Κεφάλου.

Ο ναός κατεδαφίστηκε το 1778 και τα υλικά του χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση του τείχους των Αθηνών γύρω από την Ακρόπολη. Ωστόσο, το 2014 ανακαλύφθηκε εκεί και ένας δεύτερος κλασικός ναός, αυτός του Παυσίλυπου Δία.

Μνημόνιο προστασίας του επενδυτή από τα Αρχαία!

Της Δήμητρας Μύριλλα

Ηταν καταμεσής του καλοκαιριού (4 Ιουλίου) όταν η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου δέχθηκε στο γραφείο της το Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων. Σε αυτή τη συνάντηση μεταξύ άλλων σοβαρών θεμάτων που αφορούν στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, συζητήθηκε το ζήτημα της κήρυξης των αρχαιοτήτων στο Ελληνικό. Και η υπουργός επ’ αυτού ομολόγησε κυνικά και απερίφραστα:  «υπογράψαμε το μνημόνιο συνεργασίας (σ.σ.  με την Ελληνικό Α.Ε.) για να αποφύγουμε την κήρυξη επειδή κινδύνευε να χαθεί η επένδυση»!!!

Μνημόνιο ακόμα δεν είχε υπογραφεί, απλώς είχε συμφωνηθεί  στις 22 Μαίου στο Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ)  ένα σχέδιο γενικού Μνημονίου Συναντίληψης και Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της εταιρείας Ελληνικό Α.Ε. Συνέβη, όμως, το πρωτοφανές να δημοσιευθεί ως αναγγελία (!) στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Β’ 1862/26.5.2017) χωρίς να δημοσιεύεται το ίδιο το περιεχόμενο.  Ωστόσο, το τι επρόκειτο να ακολουθήσει, ώστε να παρακαμφθεί ο Αρχαιολογικός Νόμος,  είχε ήδη δρομολογηθεί. Οπερ και εγένετο. Το περίφημο Μνημόνιο με το οποίο η κυβέρνηση προστατεύει τον επενδυτή από τα αρχαία –διότι περί αυτού πρόκειται – υπεγράφη στις 24 Αυγούστου. Χρειάστηκε μόλις μισό καλοκαίρι για να τακτοποιηθούν οι «εκκρεμότητες» και να θωρακιστεί η επένδυση έναντι των ανελέητων αρχαιοτήτων και φυσικά αρχαιολόγων.

Αρχαία και νεότερα μνημεία στο βωμό

του Κυριάκου Νασόπουλου

Πιο ξεκάθαρος για τις προθέσεις της κυβέρνησης σχετικά με το θέμα του Ελληνικού δεν θα μπορούσε να είναι ο υφυπουργός Οικονομίας και πρώην πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, Στ. Πιτσιόρλας. «Αν βάλουμε τα δυνατά μας, θα ξεκινήσουν τα έργα μέσα στο 2017», δήλωσε πριν λίγες μέρες μιλώντας σε ραδιοφωνική εκπομπή, καταδεικνύοντας την κυβερνητική συνέπεια στις μνημονιακές δεσμεύσεις και τις επιταγές της ΕΕ και του ΔΝΤ για ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας στο μεγάλο κεφάλαιο. Σύμφωνα με τον ίδιο, το αμέσως προσεχές διάστημα η Lamda Development, η οποία ανήκει στον όμιλο Λάτση, θα καταθέσει τη πλήρη μελέτη για το Ελληνικό, ενώ αναμένεται και η έκδοση του προεδρικού διατάγματος για το στρατηγικό σχέδιο ανάπλασης.

Η λεηλασία των ελληνικών αρχαιοτήτων από τους Nαζί

Όταν δεν λεηλατούσαν γλυπτά από την Ακρόπολη με τις ξιφολόγχες τους, έκαναν βόλτες με τους σκύλους τους στον Ιερό Βράχο, απολάμβαναν ερωτικές στιγμές μέσα στο προφυλαγμένο από τα αδιάκριτα βλέμματα Ερέχθειο, έμπαιναν στον αρχαιολογικό χώρο σε ώρες εκτός λειτουργίας σκαρφαλώνοντας από τον πύργο της Αθηνάς Νίκης και έκαναν την ανάγκη τους εντός του Παρθενώνα διότι «δεν υπήρχαν ευκρινώς τοποθετημένες πινακίδες που να υποδεικνύουν που υπάρχουν τουαλέτες».

Κι όταν τύχαινε να συναντήσουν ένα αρχαίο έργο τέχνης που να τους γυάλιζε το μάτι, το προσέφεραν ως δώρο στους ανωτέρους τους, όπως έκαναν με μια «άριστη αρχαία κεφαλή γυναικός του 4ου αι. π.Χ.» την οποία χάρισαν στον στρατάρχη Φον Λίστ.