vernardakis

 Του Χριστόφορου Βερναρδάκη

Ενας αρκετά διαδεδομένος μύθος θέλει την ελληνική κοινωνία να «συναινούσε» έστω και παθητικά στη δικτατορία, φέρει δε ως απόδειξη τούτου το γεγονός ότι δεν αναπτύχθηκε ποτέ ένα μεγάλο και καταλυτικό αντιδικτατορικό κίνημα, οι δε αντιδικτατορικές οργανώσεις αποτελούσαν μάλλον αποκομμένες πρωτοπορίες. Κατά την εκδοχή αυτή, η δικτατορία ενίσχυσε σημαντικά τον «μικροαστικό ατομικισμό» και κατάφερε έτσι να κρατήσει «χαμηλά» τις κοινωνικές αντιδράσεις, πολλώ δε μάλλον όταν κατάφερε στο πεδίο της οικονομίας να εμφανίσει υπαρκτή «ανάπτυξη». Ο μύθος αυτός έχει βεβαίως το ακροατήριό του στη «δεξιά», αλλά περιέργως απέκτησε και ένα μεγάλο ακροατήριο αργότερα κατά τη μεταπολίτευση και στην «αριστερά», πολλές φορές δε ακόμα και στις πιο επαναστατικές και ριζοσπαστικές της τάσεις. Θα προσπαθήσω να θυμίσω ορισμένες παραμέτρους, ιστορικές και κοινωνικές, για να γίνει περισσότερο αντιληπτός αυτός ο μύθος περί «παθητικής συναίνεσης» στη δικτατορία. More