της Ελίνας Γαληνού
Μια εικόνα από τη Μυτιλήνη το 1923
“Οσοι πιστεύουν στην παραδοσιακή έχθρα μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, θα παρακολουθούσαν απορημένοι τους Ελληνες της Μυτιλήνης να στρώνουν αποχαιρετιστήρια τραπέζια στους γείτονές τους και αργότερα, να τους συνοδεύουν στην προβλήτα, όπου χριστιανοί και μωαμεθανοί που μέχρι χτές όργωναν τα χωράφια τους μαζί, και πολλές φορές έπαιζαν μια παρτίδα τάβλι στα καφενεία του χωριού, αγκαλιάζονταν και αποχαιρετούσαν ο ένας τον άλλον με δάκρυα στα μάτια. Επειτα, καθισμένοι σε βουνά από αποσκευές, με τα υπάρχοντά τους τριγύρω-κλαίγοντας οι μουσουλμάνοι της Μυτιλήνης, σάλπαραν για την άγνωστη Τουρκία“.
Η περιγραφή αυτή, η οποία πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό National Geographic τον Νοέμβριο του 1923, αναφέρεται ενδεικτικά στο βιβλίο του Μπρούς Κλάρκ “Δυό Φορές Ξένος“.
Η εικόνα που περιγράφεται, είναι απόλυτα συμβατή με διάφορες αφανείς μαρτυρίες που μας έχουν γίνει γνωστές από στόμα σε στόμα, μέσω ανθρώπων που έζησαν απ΄ευθείας τα γεγονότα. Είναι γεγονός ότι στη Μυτιλήνη οι μουσουλμάνοι έφυγαν κλαίγοντας και φώναζαν στη προκυμαία “Πού μας πάνε σ΄αυτή την άγνωστη Τουρκία, και μας αποκόβουν από τη γή μας…” More