Μεγαλώνει ο «λογαριασμός» για τους λαούς

«Η ανάκαμψη παραμένει άνιση και η αβεβαιότητα μεγάλη, οπότε η οικονομική πολιτική πρέπει να παραμείνει υποστηρικτική τόσο το 2021 όσο και το 2022», δήλωσε ο επίτροπος Οικονομίας της ΕΕ, Π. Τζεντιλόνι, στο πλαίσιο της προχτεσινής παρουσίασης των εκθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, δίνοντας τον τόνο συνέχισης της κρατικής στήριξης για τη θωράκιση της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων έναντι της νέας καπιταλιστικής κρίσης, με τον βαρύ «λογαριασμό» να γράφεται ήδη για τους λαούς.

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε σε μικρό αριθμό ευρωπαϊκών εφημερίδων και ερωτηθείς για την επαναφορά το 2023 των δημοσιονομικών κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ο Gentiloni είπε ότι τον επόμενο ενάμισι χρόνο θα πρέπει να συνεχιστεί η συζήτηση, που είχε ξεκινήσει προ πανδημίας, για μια νέα προσέγγιση των κανόνων, προσαρμοσμένη στη σημερινή εποχή.

Παγκόσμια «βουτιά» στο κενό

Του Μπάμπη Μιχάλη

Το ΑΕΠ των 37 χωρών-μελών του ΟΟΣΑ υποχώρησε το προηγούμενο τρίμηνο κατά 9,8% μεσοσταθμικά σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο, με ακραίες επιδόσεις για τη Βρετανία (-20,4%), τη Γαλλία (-13,8%), την Ιταλία (-12,4%) και τη Γερμανία (-9,7%) ● Για την Ελλάδα ο ΟΟΣΑ δεν διαθέτει επικαιροποιημένα στοιχεία.

Πρωτοφανή πτώση σημείωσε το ΑΕΠ των πιο αναπτυγμένων χωρών του κόσμου στο β’ τρίμηνο, καθώς η πανδημία του κορονοϊού και τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης οδήγησαν σε τέλμα την οικονομική δραστηριότητα.

Σύμφωνα με τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), που δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα, το ΑΕΠ των 37 χωρών-μελών του υποχώρησε το προηγούμενο τρίμηνο κατά 9,8% σε σχέση με το πρώτο. Η πτώση αυτή είναι η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ποτέ στις αναπτυγμένες χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ και υπερτετραπλάσια αυτής (-2,3%) που είχε σημειωθεί το α’ τρίμηνο του 2009, στο αποκορύφωμα της τελευταίας παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης που ακολούθησε του κραχ.

Ελληνική Οικονομία: Τα επτά κακά της μοίρας της

Του Γιώργου Παυλόπουλου

Η κυβέρνηση  προσπαθεί απεγνωσμένα να εξωραΐσει της εξελίξεις στον οικονομικό τομέα, άλλοτε υποβαθμίζοντας τα στοιχεία και άλλοτε παρέχοντας ενέσεις αισιοδοξίας για μια ανάκαμψη που “έρχεται άμεσα”. Όμως, υπάρχουν επτά βασικοί δείκτες που διαψεύδουν την κυβερνητική αισιοδοξία και δείχνουν  την κατάσταση να εκτροχιάζεται.

Πρώτο σημείο αποτελεί η εξέλιξη με το ΑΕΠ. Είναι ήδη τέλη Αυγούστου και η κυβέρνηση είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε που δεν έχει ανακοινώσει στοιχεία για το 2ο τρίμηνο του ΑΕΠ. Δεν έχει σημασία αν αυτό συμβαίνει γατί «μαγειρεύονται» τα στοιχεία με την ανοχή της ΕΕ ή γιατί γίνεται επικοινωνιακή προσπάθεια να ανακοινωθούν τα αποτελέσματα με την ύπαρξη κάποιων  θετικών εξελίξεων, αλλά η ουσία δεν μπορεί να κρυφθεί.  Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο υπουργός Οικονομικών  στις 24/7/2020 είχε επισήμως ανακοινώσει ότι η κυβέρνηση εκτιμά ότι το 2020 θα εμφανιστεί ύφεση έως 8%  και προέβλεπε για το 2ο τρίμηνο λόγω καραντίνας  μείωση έως 16%. Η ύφεση σε χώρες παρόμοιες με την Ελλάδα το 2ο τρίμηνο κυμάνθηκε σε -16% για την Ιταλία και -18,5% για την Ισπανία. Με τις αρνητικές εξελίξεις που σημειώνονται στον τουρισμό το 3ο τρίμηνο και την αναζωπύρωση της πανδημίας γα το 4ο τρίμηνο οι προβλέψεις της κυβέρνησης  για ύφεση εως 8% (!) αναμένεται να πέσουν πολύ έξω παρά τις σημαντικές χρηματικές παρεμβάσεις.

Ευρωζώνη -15% το ΑΕΠ Μεγάλες διαφορές στην πτώση του ΑΕΠ μεταξύ των χωρών – μελών

Τα πλήγματα που επέφερε ο κορονοϊός στις οικονομίες της Ευρωζώνης ήταν πολύ διαφορετικά, όπως προκύπτει από τα προσωρινά στοιχεία που ανακοίνωσε η Eurostat για το ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο του 2020.

Η συρρίκνωση της οικονομίας της Ευρωζώνης κατά 15% (σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο του 2019) συγκαλύπτει τις μεγάλες διαφορές μεταξύ των 10 χωρών (σε αυτές δεν περιλαμβάνεται η Ελλάδα), για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, με την πτώση του ΑΕΠ να κυμαίνεται από 3,7% στη Λιθουανία έως 22,1% στην Ισπανία.

Οι χώρες του Νότου έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες απώλειες στις οικονομίες τους, οι οποίες είναι έως και διπλάσιες σε σχέση με αυτές της Γερμανίας, ενώ οι χώρες της Βαλτικής έχουν τις χαμηλότερες απώλειες. Μετά την Ισπανία, τη μεγαλύτερη πτώση του ΑΕΠ κατέγραψαν η Γαλλία (19%), η Ιταλία (17,3%) και η Πορτογαλία (16,5%), ενώ η πτώση στη Γερμανία ήταν 11,7%. Χαμηλότερη από τον μέσο όρο ήταν η μείωση του ΑΕΠ στο Βέλγιο (14,5%), την Αυστρία (13,3%), την Τσεχία (10,7%) και τη Λετονία (9,6%).

Μαύρες προβλέψεις για το κοντινό μέλλον – Μεγάλη ύφεση, περιορισμός της κατανάλωσης, μείωση των εξαγωγών

Της Αντριάνας Βάσιλα

Η συνολική ύφεση στην Ελλάδα θα ξεπεράσει το 6% συνολικά φέτος και το επόμενο έτος, αφού με βάση τις θερινές προβλέψεις της Κομισιόν θα υπάρξει ύφεση 9% του ΑΕΠ το 2020 και ανάκαμψη 6% το 2021. Αυτές οι προβλέψεις, μάλιστα, δεν συνυπολογίζουν ότι χάνονται οι ρυθμοί ανάπτυξης για τα έτη αυτά, που είχαν προβλεφθεί προ πανδημίας.
Συγκεκριμένα, 2% το 2020 και 2% και κάτι το 2021. Εάν αυτά αθροιστούν συνολικά και υπολογιστεί η μερική ανάκαμψη που προβλέπεται για το 2021, η συνολική ύφεση στη διετία ξεπερνάει το 6% και μιλάμε για μια ήδη κατεστραμμένη οικονομία.

Όλοι οι κλάδοι της οικονομίας αλλά και οι εργαζομένοι τους «κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα», περιμένοντας να δουν πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στον τουριστικό τομέα και ποιο θα είναι το μέγεθος των επιπτώσεων της πανδημίας σε όλο το εύρος της οικονομίας, στην απασχόληση και στα δημοσιονομικά.

Υποβαθμίζεται συνεχώς η θέση της Ελλάδας στην Ε.Ε

του Μανώλη Δρεττάκη

Αρχηγοί κομμάτων, βουλευτές και άλλοι, σε δηλώσεις τους σχετικά με τις εξελίξεις σε διάφορους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας, περιορίζονται στο τι συμβαίνει στη χώρα μας, χωρίς τις περισσότερες φορές να συγκρίνουν τις εξελίξεις αυτές με τις αντίστοιχες σε άλλα κράτη.

Πρόσφατο παράδειγμα, η αντιπαράθεση ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αξιωματική αντιπολίτευση σχετικά με τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας τα τελευταία τρίμηνα.

Ανακατατάξεις στην παγκόσμια οικονομία

Ως «πειστήρια» για την ανάγκη του πακτωλού χρημάτων και των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων προκειμένου να σταθούν στον παγκόσμιο ανταγωνισμό τα μονοπώλια της ΕΕ, παρουσιάζονται τα στοιχεία που δημοσίευσε χτες η Γιούροστατ

και αποτυπώνουν μέρος των ανακατατάξεων στο ιμπεριαλιστικό σύστημα και τη μεγάλη υποχώρηση της ΕΕ. Η στατιστική πάντα χρησιμοποιούνταν και για πραγματικές αποτυπώσεις της πραγματικότητας και ως θεραπαινίδα της πολιτικής και των σχετικών αποφάσεων.

Μετά την καραντίνα, ο… πέλεκυς

Μόνο αθεράπευτα αφελείς εξακολουθούν να ελπίζουν ότι θα υπάρξει δίκαιος επιμερισμός της οικονομικής ζημιάς που προκάλεσε και εξακολουθεί να προκαλεί η πανδημία.

Αν και το κράτος υποχρεώθηκε να (επαν)εμφανιστεί στο προσκήνιο για να διαχειριστεί όσα δεινά προκάλεσε η απουσία του από βασικούς τομείς δεδομένων και αυτονόητων υποχρεώσεών του (όπως η διασφάλιση περίθαλψης για το σύνολο των πολιτών που το απαρτίζουν), οι παρεμβάσεις του για την ανακούφιση της τραυματισμένης οικονομίας δεν προβλέπεται να είναι γενναίες, τουλάχιστον για τους πολλούς.

Το νέο οικοδομικό «Ελντοράντο» και το δικαίωμα στην κατοικία

του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Tο πρώτο άκουσμα των κυβερνητικών εξαγγελιών για την αναθέρμανση της οικοδομικής δραστηριότητας και της αγοράς ακινήτων προκάλεσε ένα ευχάριστο ξάφνιασμα, τουλάχιστον στους βασικούς συντελεστές της αγοράς, η οποία για ποικίλους λόγους άνθησε τις προηγούμενες δεκαετίας, αλλά κυριολεκτικά εκμηδενίστηκε στη διάρκεια της κρίσης.

Το αρχικό ευχάριστο ξάφνιασμα αφορούσε οπωσδήποτε τους κατασκευαστές, σίγουρα τους διαχειριστές ακίνητης περιουσίας, σε μεγάλο βαθμό τους ιδιοκτήτες νεόδμητων και απούλητων κατοικιών, σε μικρότερο τις τράπεζες που δεν ξέρουν τι να κάνουν το τεράστιο απόθεμα ενυπόθηκων ακινήτων που αντιστοιχούν σε «κόκκινα» δάνεια, αλλά ελάχιστα τα εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά, ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους, που δεν συγκαταλέγονται στο «προνομιούχο» 70% ποσοστό ιδιοκατοίκησης –από το πανευρωπαϊκό ρεκόρ 84% πριν από μια δεκαετία–, δεν έχουν πρόσβαση σε προσιτή και ποιοτική κατοικία.

ΔΝΤ: Γκρίζα σενάρια για το χρέος

του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Δυσμενέστερη κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες η νέα ανάλυση βιωσιμότητας χρέους ● Στο 145% του ΑΕΠ το χρέος το 2028 με το βασικό σενάριο, αλλά μπορεί να φτάσει και στο 190% με το δυσμενέστερο.

Αρκετά πιο δυσμενή σε σχέση με αυτήν του περασμένου Μαρτίου είναι η ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους (DSA) στην έκθεση του ΔΝΤ. Ιδιαίτερα όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους, παρά τις προσδοκίες που εκφράζει για την απόδοση των «μεταρρυθμιστικών προσπαθειών της νέας κυβέρνησης», το Ταμείο πιστεύει ότι αυτή δεν διασφαλίζεται, γιατί δεν βασίζεται σε «ρεαλιστικές μακροοικονομικές παραδοχές» (ρυθμός ανάπτυξης και πρωτογενή πλεονάσματα), ενώ ταυτόχρονα «υπερεκτιμάται η πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία».

Μεταλλευτική βιομηχανία, εργασία και συμμετοχή στο ΑΕΠ. Μα τόσα ψέμματα;

Το ότι η μεταλλευτική βιομηχανία – Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ), Ελληνικός Χρυσός κ.λπ – παραφουσκώνει τα μεγέθη της συνεισφοράς της στην εθνική οικονομία και την απασχόληση προκειμένου να βελτιώσει την εικόνα της το γνωρίζαμε. Αλλά ακόμα και εμείς δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ΠΟΣΟ τα παραφουσκώνουν. Μέχρι που κάναμε μια μικρή έρευνα στα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας… Που να φανταστούμε ότι οι αθεόφοβοι δεν αύξησαν απλά τον αριθμό των εργαζομένων στη μεταλλευτική βιομηχανία αλλά τον ΥΠΕΡΔΕΚΑΠΛΑΣΙΑΣΑΝ!

Λένε λοιπόν:

Κανόνες στον… γάμο του Καραγκιόζη – Πώς «εφευρέθηκε» το σκληρό όριο ελλείμματος 3% του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη

Του Δημήτρη Χρυσικόπουλου

Αν κάποιος θέλει να περιγράψει με όσο το δυνατόν λιγότερες λέξεις τον τρέχοντα «ψυχρό πόλεμο» μεταξύ Ρώμης και Βρυξελλών, αρκεί μια μικρή φράση: «Ο ιταλικός προϋπολογισμός παραβιάζει τον ευρωπαϊκό κανόνα για το έλλειμμα». Βλέπετε, στο επίκεντρο της διαμάχης Ε.Ε. – Ιταλίας βρίσκεται ένας κανόνας που αποτελεί τον βασικό πυλώνα λειτουργίας της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ) και περιγράφεται ως Σύμφωνο Σταθερότητας.

Στον πυρήνα του Συμφώνου Σταθερότητας βρίσκονται τρεις αριθμοί ή, για μεγαλύτερη ακρίβεια, τρία ποσοστά: οι χώρες – μέλη της Ευρωζώνης δεσμεύονται ότι θα έχουν πληθωρισμό έως 3%, δημόσιο χρέος έως 60% του ΑΕΠ και ετήσιο δημοσιονομικό έλλειμμα έως 3% του ΑΕΠ. Το πρώτο σκέλος το έχει αναλάβει η ΕΚΤ, η οποία λειτουργεί ως στρόφιγγα για το χρήμα που κυκλοφορεί εντός Ευρωζώνης. Το ζήτημα του χρέους αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο, το οποίο θα μας απασχολήσει λίγο αργότερα.

Ωστόσο το έλλειμμα είναι αυτό που βρίσκεται στο επίκεντρο του «πολέμου» Βρυξελλών και Ρώμης, καθώς το προσχέδιο προϋπολογισμού που η ιταλική κυβέρνηση κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει για το 2019 έλλειμμα 2,4% του ΑΕΠ (εντός του ορίου 3%), αλλά αυξημένες δαπάνες του δομικού ελλείμματος, που σε συνδυασμό με το υψηλό χρέος κάνει την Κομισιόν να ζητάει αναθεωρήσεις, την Ιταλία να αρνείται και τα πράγματα να φαίνεται πως οδηγούνται σε σύγκρουση.

Τι φέρνει η επιβράδυνση του ΑΕΠ

Του Παύλου Δερμενάκη

Επιδείνωση της ελληνικής οικονομίας στον ορίζοντα – Προβλήματα σε «έξοδο», απασχόληση, εργασιακά

Δημοσιοποιήθηκαν από την ΕΛΣΤΑT τα στοιχεία για την πορεία του ΑΕΠ το Β΄ τρίμηνο 2018. Τα άμεσα συμπεράσματα είναι άκρως απογοητευτικά σε σχέση με τις προσδοκίες της κυβέρνησης για αύξηση επενδύσεων και υψηλούς ρυθμούς αύξησης στην παραγωγή (ΑΕΠ).

Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ έπεσε στο 1,8% στο Β΄ τρίμηνο 2018 συγκριτικά με 2,5% στο Α΄ τρίμηνο. Οι επενδύσεις συνεχίζουν για δεύτερο τρίμηνο να είναι αρνητικές (-5,4%), γεγονός που είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό σε σχέση με τις προσδοκίες για «έκρηξη» επενδύσεων που υπόσχεται εδώ και δύο περίπου χρόνια η κυβέρνηση. Η συνολική κατανάλωση συνεχίζει να είναι ασθενική, μόλις στο 0,8%. Οι εξαγωγές έφτασαν στο 9,4% και αποτελούν σημαντικό παράγοντα συμβολής στην αύξηση του ΑΕΠ, ανησυχητική όμως είναι η αύξηση των εισαγωγών στο 4,3%.

Tα μνημόνια έφυγαν, το γκάστρωμα μένει

Του Περικλή Κοροβέση

Σοβαρός παλιόφιλος, έχει την καλή συνήθεια, όταν βλέπει ή διαβάζει κάτι καλό, να μου τηλεφωνεί και να με συμβουλεύει να μην το χάσω. Και κατά κανόνα οι πληροφορίες του είναι έγκυρες και αξιόπιστες. Γιατί στη δύσκολη ζωή που ζούμε όλοι μας, είναι κρίμα να χάνουμε πράγματα που μας βοηθάνε να ξεφύγουμε, έστω για λίγο, από τη μιζέρια μας. Την τελευταία φορά που μου τηλεφώνησε, η χροιά της φωνής του είχε κάτι το επιτακτικό: «Ανοιξε την τηλεόραση και δες τον Τσίπρα στο Survivor να εξαγγέλλει εκλογές». Το έχαψα με την πρώτη. «Μέχρι εκεί φτάσαμε;» αναρωτήθηκα. «Προετοιμάσου για τα χειρότερα. Εκλογές έρχονται».

Η πρώτη σκέψη που έκανα ήταν πως άλλαξαν το τροπικό νησί-ντεκόρ με ένα ελληνικό. Το κύρος της πρότασης του φίλου μου ήταν ακόμα παρόν στο μυαλό μου. Αλλά αμέσως μετά διαπίστωσα πως ήταν ένα βιντεοκλίπ, που ο πρωθυπουργός έλεγε ένα κάκιστο ποίημα που δεν μπορούσα να παρακολουθήσω. Και αναγκαστικά συγκεντρώθηκα στην ερμηνεία του κ. Τσίπρα. Με τη λίγη θητεία που είχα στο θέατρο και ως μαθητής του Ροντήρη, έχω αποκτήσει μια ματιά, για να ξεχωρίζω τον κακό από τον καλό υποκριτή (ηθοποιός στα αρχαία ελληνικά).

Η έξοδος από τα μνημόνια και ο ζωντανός δράκος

Του Δημήτρη Μηλάκα

Τα παραμύθια ασκούν μια γοητεία στην οποία δύσκολα μπορούν να αντισταθούν (και) οι ενήλικοι. Το καλό σενάριο, το ευτυχισμένο τέλος, η επικράτηση του καλού και του δίκαιου συνοψίζουν όλα όσα θέλει να πιστέψει ο κάθε άνθρωπος, αποδεικνύοντας ταυτόχρονα ότι η ελπίδα πεθαίνει τελευταία.

Αυτή η ελπίδα, πέρα από καταφύγιο των βασανισμένων ανθρώπων, αποτελεί ταυτόχρονα και σύνηθες πολιτικό εμπόρευμα, το οποίο διαρκώς επανασυσκευάζεται και χρησιμοποιείται από αυτούς που έχουν ή φιλοδοξούν να ασκήσουν εξουσία. Αυτές τις μέρες η συσκευασία της ελπίδας επιγράφεται «έξοδος από τα μνημόνια και την εποπτεία».

Eurostat -Ελληνικό Δημόσιο Χρέος: Στο 180,4% του ΑΕΠ -Το υψηλότερο στην ΕΕ

Στο 180,4% του ΑΕΠ ανήλθε το δημόσιο χρέος της Ελλάδας (322,568 δισ. ευρώ) το πρώτο τρίμηνο του 2018, καταγράφοντας αύξηση κατά 11,907 δισ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2017, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat που δόθηκαν στη δημοσιότητα. Τα νέα στοιχεία φανερώνουν για πολλοστή φορά ότι τα κάθε «χρώματος» κυβερνητικά αφηγήματα περί «ελάφρυνσης του χρέους» αποτελούν μια ακόμα απάτη με την οποία το κρέας βαφτίζεται ψάρι. 

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το πρώτο τρίμηνο του 2018, η Ελλάδα καταγράφει το υψηλότερο δημόσιο χρέος στην ΕΕ και ακολουθούν η Ιταλία (133,4%), η Πορτογαλία (126,4%) και το Βέλγιο (106,3%). Το χαμηλότερο επίπεδο δημόσιου χρέους κατέγραψαν η Εσθονία (8,7%), το Λουξεμβούργο (22,2%) και η Βουλγαρία (24,1%).

Ε.Ε. και ΝΑΤΟ στο ίδιο συνδικάτο

Του Τάσου Τσακίρογλου

Η διήμερη σύνοδος του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες και η ατζέντα της μάς θύμισαν μια πραγματικότητα που, για ευνόητους λόγους, συζητείται ελάχιστα και αποκαλύπτεται ακόμα λιγότερο.

Ολοι ξέρουμε ότι διανύουμε έναν νέο τύπο ψυχρού πολέμου ανάμεσα στις χώρες της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και τη Ρωσία, ο οποίος αναζωπυρώθηκε μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Μόσχα και τις παρατεταμένες οικονομικές κυρώσεις εις βάρος της.

Σε μια περίοδο μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, στην οποία η οικονομική ανέχεια και η υψηλή ανεργία πλήττουν πολλές χώρες –κυρίως του ευρωπαϊκού Νότου– το ΝΑΤΟ πιέζει για αύξηση των αμυντικών δαπανών και η Ε.Ε. σπεύδει να ανταποκριθεί.

Εξοντώνοντας την εθνική οικονομία

του Θέμη Τζήμα

Το άρθρο αυτό θα μπορούσε να έχει γραφτεί – και είχε γραφτεί σε αρκετές διαφορετικές εκδοχές, από αρκετούς – ήδη από το 2010 και έπειτα,για κάθε μία εκ των ελληνικών κυβερνήσεων. Φυσικά είναι απολύτως επίκαιρο να (ξανά-) γραφεί και για τη σημερινή κυβέρνηση. Την πιο πειθαρχημένη, μνημονιακή κυβέρνηση εν έσω κρίσης.

Προσφάτως, έγινε γνωστό το νέο μεσοπρόθεσμο πλάνο της κυβέρνησης – έως το 2022 – και τα στοιχεία για το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου του 2018. Αν κάτι επιβεβαιώνουν και τα δύο είναι ότι στο μεν δημοσιονομικό σκέλος έχουμε περάσει από το στάδιο τη αφαίμαξης της εθνικής οικονομίας σε αυτό του ακρωτηριασμού της, στο δε «αναπτυξιακό» σκέλος, ότι η προϋπόθεση της στατιστικής μεγέθυνσης του ΑΕΠ και της πραγματικής ανάπτυξης ενός μέρους του επιχειρηματικού κόσμου, είναι –μεταξύ άλλων- η παραμονή σε βαθιά κρίση της συντριπτικής πλειοψηφίας των παραγωγικών δυνάμεων της εθνικής οικονομίας.

Η γενοκτονία του κόσμου της εργασίας

Του Δημήτρη Κατσορίδα*

Το κυρίαρχο αφήγημα ότι «η χώρα βγαίνει από την κρίση» και πως το 2018 είναι η χρονιά του «τέλους των μνημονίων» δέχεται ισχυρό πλήγμα από τα ίδια τα στοιχεία. Διότι, παρά τους αναιμικούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης και τη μείωση της ανεργίας, εντούτοις με πραγματικούς όρους εξακολουθεί η ανεργία να κυμαίνεται σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά που δίνουν οι επίσημοι φορείς.

Η προοπτική αυτή επιβεβαιώνεται και από προηγούμενες εκτιμήσεις του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, ότι ακόμη και εάν υπάρχει μια θετική μεταβολή του ΑΕΠ, θα πρόκειται για μια μακρά περίοδο «άνεργης ανάπτυξης» και με την προϋπόθεση ότι δεν θα αναιρεθούν από έναν ενδεχόμενο νέο κύκλο υποχώρησης της οικονομικής δραστηριότητας.

Ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης που ξεκινάει από το 2008 και των περιοριστικών μνημονιακών πολιτικών από το 2010, φαίνεται ότι έχουμε μια διαρκή άνοδο της ανεργίας, η οποία κορυφώνεται το 2013, και μια αντίστοιχη διαρκή μείωση των απασχολουμένων. Το ποσοστό των ανέργων από 7,3% του εργατικού δυναμικού το 2008 εκτοξεύτηκε στο 27,3% το 2013.

«Ζούμε πραγματικά σ’ έναν εφιάλτη της οικονομίας-καζίνο»

Συνέντευξη στον Τάσο Τσακίρογλου

Η Κάρι Πολάνιι Λέβιτ, στην παράδοση του κοινωνικού κράτους και του ελέγχου της αχαλίνωτης παγκοσμιοποίησης, μιλά για την ευρωζώνη, για τον χρηματοπιστωτικό τομέα και τον αναπτυσσόμενο εθνικισμό στην Ευρώπη. Θεωρεί ότι ο καπιταλισμός-καζίνο υποθηκεύει το παρόν και το μέλλον των κοινωνιών και ευνοεί τα υψηλά εισοδήματα εις βάρος των φτωχών.

• Οπως έχετε πει, το κράτος πρόνοιας και τα συνδικάτα αναδύθηκαν σαν μιαν αυθόρμητη αντίδραση στο δόγμα laissez faire του 19ου αιώνα. Σήμερα που αυτό το κράτος πρόνοιας έχει σχεδόν αποδομηθεί παντού, ποια είναι η προοπτική για τη μεσαία και την εργατική τάξη;

Φυσικά οι προοπτικές δεν είναι καλές. Τι να πω; Βλέπουμε μια ισχυρή τάση για εκλογή δεξιών κυβερνήσεων στην Ευρώπη. Προ ημερών η Δεξιά στην Αυστρία αποφάσισε να συγκροτήσει κυβέρνηση με τους ακροδεξιούς -μια τέτοια κυβέρνηση σε μια χώρα στην οποία το κράτος πρόνοιας ήταν εξαιρετικά επιτυχημένο και η φτώχεια μειώθηκε σημαντικά. Ισως σε κάποιες από τις διχασμένες ευρωπαϊκές κοινωνίες το πρόβλημα να είναι πολιτισμικό και όχι οικονομικό. Τώρα πάντως οι προοπτικές δεν είναι καλές.

Τα παραφερνάλια της μείωσης του ΑΕΠ

Την εποχή της χρηματιστηριακής έκρηξης, κάπου εκεί στα τέλη του προηγούμενου αιώνα, οι έλληνες έμαθαν ξαφνικά οικονομικά. Θέλοντας και μη δηλαδή, αφού στην καθημερινότητά τους εισέβαλαν ένα σωρό άγνωστα ως τότε πράγματα και όροι όπως μπλου τσιπ, λίμιτ απ, Ρ/Ε, υπεραπόδοση, έκδοση υπέρ το άρτιο κλπ. Σήμερα, κάπου μια εικοσαετία αργότερα, η σοβούσα καπιταλιστική κρίση έγινε αιτία οι έλληνες να εμπλουτίσουν τις οικονομικές τους γνώσεις και να μάθουν για ΑΕΠ, για εξωτερικά ισοζύγια, για μπέιλ άουτ και μπέιλ ιν, για δημοσιονομία, για πρωτογενή αποτελέσματα και λοιπά. Βεβαίως, όπως γίνεται συνήθως, η έλλειψη υπόβαθρου δεν αφήνει αυτή την γνώση να εισχωρήσει πολύ βαθύτερα από το επίπεδο της επιδερμίδας αλλά αυτό δεν είναι κουσούρι αποκλειστικά των ελλήνων.

Εν πάση περιπτώσει, ένα από τα πράγματα που μάθαμε είναι ότι στα χρόνια της κρίσης το ΑΕΠ μας καταποντίστηκε στα 170 δισ. (πάνω-κάτω) από τα 230 δισ. (πάνω-κάτω), που είχε βρεθεί το 2008.Αν και δεν καταλαβαίνουμε απόλυτα τι επιπτώσεις έχει κάτι τέτοιο, η αίσθησή μας ότι πρόκειται για κάτι πολύ άσχημο είναι σωστή. Όμως, ποιά ακριβώς είναι τα κακά που συνεπάγεται μια μείωση του ΑΕΠ;

«Συναίνεση» για ολοκλήρωση της αξιολόγησης

του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Το κουαρτέτο έρχεται με στόχο να εξασφαλίσει τεχνική συμφωνία – Η γερμανική εκκρεμότητα, το κενό ηγεσίας στην Ευρωζώνη και το ασαφές μεταμνημονιακό μέλλον

Περίπου δέκα μέρες προθεσμία διαθέτει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ προκειμένου να επιβεβαιωθεί η αισιοδοξία που αποπνέει η συμπεριφορά του οικονομικού επιτελείου ότι η τρίτη αξιολόγηση θα κλείσει ανώδυνα και το αργότερο μέχρι τον Ιανουάριο του νέου έτους. Στο Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου υπάρχει η ευκαιρία είτε να επιτευχθεί το περίφημο Staff Level Agreement, η τεχνική συμφωνία κουαρτέτου και κυβέρνησης, είτε στη χειρότερη περίπτωση να διατυπωθεί η πολιτική βούληση των δανειστών, με μια δήλωση προόδου, να κλείσει σύντομα η αξιολόγηση. Τυπικά στη συνεδρίαση του Eurogroup στις 22/1/2018.

Καθοδική η πορεία της οικονομίας

του Παύλου Δερμενάκη

Η κυβέρνηση συνεχίζει την δημιουργική λογιστική

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ από τη στιγμή που υπέγραψε το 3ο μνημόνιο το υπηρετεί πιστά διακηρύσσοντας ότι όσο πιο σωστά και γρήγορα το εφαρμόσει τόσο πιο γρήγορα θα ανακάμψει η οικονομία και θα βρεθούμε εκτός μνημονίων. Η εφαρμογή αυτής της πολιτικής απαιτεί να παρουσιάζεται με κάθε τρόπο μια συνεχής βελτίωση της πορείας της οικονομίας. Έτσι η κυβέρνηση, για να στηρίξει το μύθο, επικαλείται απίθανα επιχειρήματα ή «τεχνάσματα». Η γνωστή δημιουργική λογιστική έχει περάσει, σε σχέση με το παρελθόν, σε πιο «εξελιγμένα» επίπεδα.

Όμως, οι αρνητικές συνέπειες των μνημονιακών πολιτικών είναι αμείλικτες. Τα οικονομικά μεγέθη δεν φτιασιδώνονται, παρά τις κυβερνητικές λαθροχειρίες να τα φέρει στα μέτρα της. Σε όποιον τομέα της οικονομίας και αν ερευνήσεις θα διαπιστώσεις τα ίδια πράγματα. Γενική καθίζηση της οικονομίας, βάρη για τα λαϊκά στρώματα και οφέλη για πολύ λίγους.

Ο κυβερνητικός μύθος για μείωση της ανεργίας

Του Παύλου Δερμενάκη

Τα στοιχεία απασχόλησης-ανεργίας δείχνουν επιδείνωση, η κυβέρνηση πανηγυρίζει

Η κυβέρνηση δηλώνει σε κάθε ευκαιρία ότι η ανεργία έχει μειωθεί: από 25,8% τον Ιανουάριο 2015 σε 21,0% τον Ιούλιο 2017. Επικαλείται τα γενικά μεγέθη, αποφεύγοντας τον «σκόπελο» της αναφοράς των ποιοτικών στοιχείων απασχόλησης, τα οποία καταρρίπτουν την αισιόδοξη εικόνα που επιχειρεί να προβάλει. Κι ενώ κάποιοι αριθμοί βελτιώνονται, το συνολικό αποτέλεσμα γίνεται ακόμα χειρότερο την περίοδο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Σύμφωνα με τα τελευταία κυβερνητικά στοιχεία (σύστημα ΕΡΓΑΝΗ), στο εννιάμηνο 2017 δημιουργήθηκαν 265.871 νέες θέσεις εργασίας. Όμως ούτε οι μισές δεν είναι πλήρους απασχόλησης. Στο σύνολο των προσλήψεων, το 54,5% αφορούσε μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση. Αν λάβουμε δε υπόψη και ότι το 48,6% των αποχωρήσεων από την εργασία δηλώθηκαν ως «οικειοθελείς», οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι η τελική εικόνα του ποσοστού της ανεργίας είναι τελείως πλαστή.

Σύγχυση ρόλων, «φίλων» και αντιπάλων

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Τα ραντεβού με τη «συγκαταβατική» Λαγκάρντ στην Ουάσιγκτον και ο χρησμός για το πλεόνασμα του 2018 σκιαγραφούν το υπό διαμόρφωση καθεστώς μετα-μνημονιακής επιτήρησης

Ακόμη και με το ένα πόδι έξω από το τρίτο Μνημόνιο, σύμφωνα με την «ατάκα» του υπουργού Οικονομίας Ε. Τσακαλώτου, το ΔΝΤ κρατάει ουσιαστικά τη μπαγκέτα της τρίτης αξιολόγησης. Πώς ακριβώς σκοπεύει να τη χρησιμοποιήσει ίσως γίνει ελάχιστα πιο σαφές την ερχόμενη Δευτέρα, όταν η επικεφαλής του Κριστίν Λαγκάρντ συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα στην Ουάσιγκτον. Προοίμιο αυτής της συνάντησης –για την οποία είχε προηγηθεί και άτυπη πρόσκληση επίσκεψης της Λαγκάρντ στην Αθήνα, αλλά χωρίς ανταπόκριση– ήταν η δημόσια «αναμέτρηση» ανάμεσα στις προβλέψεις του προϋπολογισμού του 2018 που κατήρτισε η κυβέρνηση και τις σταθερά πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις του ΔΝΤ για τον ρυθμό ανάπτυξης και τα πλεονάσματα.

Η «αναμέτρηση» επί των προβλέψεων δεν είχε την οξύτητα προηγούμενων επεισοδίων. Το ΔΝΤ δεν είπε κάτι νέο, παρά επέμεινε στην εκτίμηση ότι το πλεόνασμα του 2018 δεν πρόκειται να ξεπεράσει το 2,2% του ΑΕΠ, έναντι μνημονιακής δέσμευσης 3,5%. Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι στην ερμηνευτική της δημόσια παρέμβαση, η οποία προβάλλεται ως θετική από την κυβέρνηση, η Κριστίν Λαγκάρντ επέμεινε ότι το Ταμείο δεν ζητά νέα δημοσιονομικά μέτρα για επίτευξη του υψηλού στόχου για το πλεόνασμα, αλλά προσαρμογή του δανειστή ESM στον «ρεαλιστικό» στόχο του Ταμείου για το πλεόνασμα, δηλαδή το 2,2% του ΑΕΠ το 2018. «Αν η Ελλάδα εκπληρώσει πλήρως τις πολιτικές δεσμεύσεις της και επιτύχει το δημοσιονομικό στόχο του Ταμείου (σ.σ. πλεόνασμα 2,2% του ΑΕΠ), και την ίδια στιγμή αποτύχει στους στόχους του προγράμματος του ESM (σ.σ. 3,5%), τότε οι Ευρωπαίοι έχουν συμφωνήσει ότι η πρόσβαση της Ελλάδος στις δόσεις του ESM θα συνεχιστεί και ότι οι στόχοι του προγράμματος του ESM θα επανεξεταστούν», είπε η Λαγκάρντ.