Η ΚΑΤΑΠΛΗΞΗ*

 

του Χόρχε Λουίς Μπόρχες

Την ιστορία μου την είπε ένας κάτοικος της Μορόν:

«Κανείς δεν ξέρει ακριβώς γιατί ο Μοριτάν και ο μιγάδας Ριβαρόλα έγιναν τόσο θανάσιμοι εχθροί. Και οι δύο ανήκαν στο συντηρητικό κόμμα, και νομίζω ότι είχαν γνωριστεί στην επιτροπή. Δε θυμάμαι πια τον Μοριτάν, γιατί ήμουν πολύ μικρός όταν πέθανε. Νομίζω πως η οικογένειά του καταγόταν απ’ το Έντρε Ρίος. Ο μιγάδας έζησε πολύ παραπάνω απ’ αυτόν. Δεν ήταν κομματάρχης ή τίποτα τέτοιο, αλλά την κοψιά την είχε.Ήταν μάλλον κοντός και βαρύς, και ντυνόταν πολύ κομψά. Και του ενός και του άλλου το’ λεγε η καρδιά τους, αλλά, όπως φάνηκε αργότερα, ο Ριβαρόλα ήταν πιο συνετός. Ήθελε καιρό να ξεκάνει τον Μοριτάν, αλλά δεν ήθελε να κάνει βιαστικές κινήσεις. Του δίνω δίκιο· αν πρόκειται να σκοτώσεις κάποιον, και μετά να σαπίσεις στη φυλακή, είσαι ηλίθιος. Ο μιγάδας είχε καταστρώσει πολύ καλά το σχέδιό του.

Η υπόσχεση*

Του Χόρχε Λουίς Μπόρχες

Την ιστορία μού τη διηγήθηκε στο Πρίνχλες ο γιατρός Ισίδρο Λοσάνο. Το έκανε με τόση οικονομία, ώστε κατάλαβα ότι, όπως μπορούσα κάλλιστα να το προβλέψω, την είχε ήδη αφηγηθεί πολλές φορές· αν πρόσθετα ή άλλαζα οποιαδήποτε λεπτομέρεια, θα διέπραττα λογοτεχνικό αμάρτημα.

«Συνέβη εδώ, γύρω στα 1920. Είχα επιστρέψει στο Μπουένος Άιρες με το δίπλωμά μου. Μια νύχτα, με κάλεσαν απ’ το νοσοκομείο. Σηκώθηκα κακοδιάθετος, ντύθηκα και διέσχισα την έρημη πλατεία. Στην αίθουσα εφημερίας, ο γιατρός Εδουάρδο Ριβέρα μού είπε ότι είχαν φέρει έναν τραμπούκο, ονόματι Κλεμέντε Γαράι, με μια μαχαιριά στην κοιλιά. Τον εξετάσαμε· τώρα έχω σκληραγωγηθεί, αλλά εκείνη την εποχή ταράχτηκα βλέποντας έναν άνθρωπο με τ’ άντερά του χυμένα έξω. Τα μάτια του ήταν κλειστά και ανέπνεε με δυσκολία.