Δολοφονούν κατ’ εξακολούθησιν

Του Θανάση Σκαμνάκη

Το άρθρο της προηγούμενης Κυριακής για τον φονικό κόσμο απαιτεί μια τουλάχιστον συνέχεια για να είναι πιο συνεπές (αν και εδώ που τα λέμε οι φονικές ιστορίες για τον καπιταλισμό δεν έχουν τέλος). Σ’ αυτήν χρειάζεται, νομίζω, να μνημονευθούν, ακόμα κι αν έχουν μεγάλη απόσταση στο χώρο, ίσως και στο χρόνο (“αναχρονιστική” και ωμή η μια, πιο “σύγχρονη” και εκλεπτυσμένη, αλλά και πιο διαρκής, η άλλη) δυο όψεις του ίδιου θανάτου.

Ας επιστρέψουμε κατ’ αρχήν στα οπιούχα φάρμακα. Πριν έναν χρόνο ακριβώς, στις 4 Σεπτεμβρίου του 2019, εδώ στο Kommon είχαμε αναδημοσιεύσει άρθρο του Λεωνίδα Βατικιώτη από την εφημερίδα “Νέα Σελίδα”, όπου περιγράφεται η ευρείας κλίμακας καταστροφή της υγείας των αμερικάνων πολιτών εξ αιτίας της χρήσης οπιούχων φαρμάκων. Αφορμή για το άρθρο είχε δώσει η καταδίκη της φαρμακευτικής εταιρείας Johnson & Johnson από δικαστήριο της Οκλαχόμας.

Όπως αναφέρεται στο άρθρο:

“Η απόφαση θεωρείται ήδη σταθμός επειδή για πρώτη φορά ονοματίζει τους ενόχους της κρίσης υγείας που κατά κοινή κι επίσημη ομολογία αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ…

Η κρίση είναι τόσο σημαντική και εκτεταμένη ώστε να γίνεται λόγος για «καταστροφή της εθνικής δημόσιας υγείας», από τις ιδιωτικές φαρμακευτικές εταιρείες. Μάλιστα, πολύ πριν το δικαστήριο της Οκλαχόμας κρίνει ένοχη την Johnson & Johnson, δύο άλλες εταιρείες που παράγουν οπιοειδή φάρμακα, η Purdue (σ.σ. αυτή για την οποία γράφαμε εδώ την προηγούμενη Κυριακή) και η Teva, ήρθαν σε εξωδικαστικό συμβιβασμό και δέχτηκαν να καταβάλλουν 270 και 85 εκ. δολ. αντίστοιχα. Ο στόχος τους ήταν να αποφύγουν το δημόσιο στιγματισμό, που θα έφερνε μια δικαστική διαμάχη όπως αυτή με την πολυεθνική Johnson & Johnson, που ξεκίνησε στις 28 Μαΐου 2019 και τελείωσε στις 15 Ιουλίου 2019, με την εξέταση 42 μαρτύρων και πολλών εκατοντάδων πειστηρίων. Έπονται δε κι άλλες, καθώς εκκρεμούν περισσότερες από 2.000 προσφυγές εναντίον φαρμακευτικών στις ΗΠΑ για οπιούχα φάρμακα.

Η απόφαση εναντίον της Johnson & Johnson αποτελεί κόλαφο. Αναφέρει, μεταξύ άλλων,  ότι «τα μέρη συμφωνούν πως η Οκλαχόμα υποφέρει από κρίση που σχετίζεται με οπιούχα». Κι ακολουθούν τα τεκμήρια: «Τα μέρη συμφωνούν ότι από το 1994 ως το 2006 οι πωλήσεις των συνταγογραφημένων οπιούχων τετραπλασιάστηκαν και από το 2011 ως το 2015 περισσότεροι από 2.100 πολίτες της Οκλαχόμας πέθαναν από ακούσια συνταγογράφηση υπερβολικής δόσης οπιούχων. Ήταν αδιαμφισβήτητο πώς το 2015, περισσότερα από 326 εκ. χάπια οπιούχων χορηγήθηκαν στους κατοίκους της Οκλαχόμας, αρκετά ώστε κάθε ενήλικας να πάρει 110 χάπια»! Από τον «πυρετό του οπίου» δε γλίτωσαν ούτε τα νεογέννητα μωρά!..

Η χρήση των οπιοειδών φαρμάκων εξελίχθηκε σε μάστιγα με τη χρήση των πιο επιθετικών τεχνικών μάρκετινγκ που περιελάβανε ακόμη και τη δημοσίευση άρθρων σε εξειδικευμένα επιστημονικά περιοδικά που ως «ερευνητικό συμπέρασμα» είχαν την διαβεβαίωση ότι τα οπιοειδή φάρμακα δεν ευθύνονται για εθισμό. «Άλλοι οδοί περιλάμβαναν γεύματα και παρουσιάσεις όπου γιατροί μιλούσαν σε άλλους γιατρούς, με τη συνεργασία συμβαλλόμενων συμβουλευτικών και ακαδημαϊκών ομάδων που αναλάμβαναν σεμινάρια, συμπόσια και συνέδρια. Όλες αυτές οι διαφορετικές προσπάθειες στόχευαν να επηρεάσουν τη συμπεριφορά των γιατρών στη συνταγογράφηση και να αυξήσουν τα κέρδη από τα οπιοειδή», τονίζει η απόφαση του δικαστηρίου. Αναφέρεται επίσης ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες είχαν επινοήσει και εισάγει τον όρο «ψευδοεθισμός» για να πείσουν τους γιατρούς ότι οι ασθενείς που ζητούσαν όλο και μεγαλύτερη δόση οπιούχων φαρμάκων δεν έπασχαν από εθισμό αλλά από ελλιπή θεραπεία κι ότι η λύση ήταν η συνταγογράφηση όλων και μεγαλύτερων δόσεων…

Παρά τα παραπάνω ωστόσο, η δικαστική απόφαση υπολειπόταν σημαντικά των προσδοκιών που είχαν δημιουργηθεί ακόμη και κατά τη διάρκεια των 33 ημερών που διήρκεσε η συνεδρίαση, με την πολιτική αγωγή να απαρτίζεται από δικηγόρους που είχαν προσωπικές εμπειρίες εθισμού στα ναρκωτικά, με γιους, συνεργάτες και φίλους να υποκύπτουν στα οπιούχα φάρμακα. Το πρόστιμο, ύψους 572 εκ. δολ., που επιδικάστηκε στην Johnson & Johnson θεωρήθηκε τόσο χαμηλό που η μετοχή της μειώθηκε ανεπαίσθητα μόνο κατά 1,44%, οδηγώντας την στα 129,64 δολ. Το πρόστιμο στην Johnson & Johnson, που τα τελευταία χρόνια έχει υποστεί αλλεπάλληλες καταδίκες για την επικινδυνότητα των προϊόντων που παράγει, δεν είναι ψίχουλα μόνο σε σχέση με τα 81,6 δισ. δολ. πωλήσεων της εταιρείας το 2018. Το ποσό είναι αστείο κι ως προς το αρχικό αίτημα της Πολιτείας για 17 δισ. δολ. που με βάση εκτιμήσεις αντιστοιχεί στη θεραπεία την οποία χρειάζονται όσοι υπέστησαν κάθε είδους ζημιά από τα οπιούχα φάρμακα της για τα επόμενα 20 χρόνια. Με το ετήσιο κόστος να ανέρχεται στα 893 εκ. δολ. γίνεται κατανοητό ότι το πρόστιμο της Johnson & Johnson δεν αντιστοιχεί ούτε καν στις ετήσιες δαπάνες αποκατάστασης του κακού που προκάλεσε!”

Παρέθεσα εκτενές απόσπασμα του άρθρου προκειμένου να ολοκληρωθεί η εικόνα μας, από την πλανητική κυρίαρχο και τον τρόπο που ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός εννοεί την ιδιωτική πρωτοβουλία, την επιχειρηματικότητα και την ανάπτυξη. Και να δικαιωθεί η έννοια φονικός που του προσάπτεται.

Η δεύτερη όψη είναι από πιο κοντά και αποδίδεται σε ένα μείγμα νεοφιλελευθερισμού και αναχρονισμού ανατολίτικης υφής.

Την Πέμπτη στην Τουρκία πέθανε η δικηγόρος Ebru Timtik μετά από 238 ημέρες απεργίας πείνας (οι πληροφορίες βρίσκονται στην ιστοσελίδα Κατιούσα).

H Ebru Timtik καταδικάστηκε μαζί με συναδέλφους της βάσει του τρομοκρατικού νόμου και σε μια δίκη παρωδία, σε 13,5 χρόνια κάθειρξης, καθώς ως δικηγόρος υπερασπίστηκε την οικογένεια του Berkin Elvan και της Dilek Doğan, που δολοφονήθηκαν από την Τουρκική αστυνομία, του Hasan Ferit, που δολοφονήθηκε από μαφιόζους, αγωνιζόμενος ενάντια στα ναρκωτικά, τους 301 εργάτες που δολοφονήθηκαν σε εργοδοτικό έγκλημα στα ορυχεία Soma, τους απολυμένους για πολιτικούς λόγους εκπαιδευτικούς,  Nuriye Gülmen και Semih Özakça και πολλούς άλλους ακόμα.

Ο άλλος δικηγόρος που έχει φυλακιστεί για την ίδια υπόθεση και με τον ίδιο τρόπο, ο Aytaç Ünsal, διανύει την 207η ημέρα απεργίας πείνας, οδεύοντας προς το τέλος.

Μοναδικό αίτημά τους: να δικαστούν δίκαια.

Παρά τη σχετική διάγνωση του Ινστιτούτου Ιατροδικαστικής, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας απέρριψε το αίτημα για την προληπτική αποφυλάκισή τους, θεωρώντας προκλητικά πως δεν προκύπτει ότι υπάρχει κίνδυνος για τη σωματική ή την πνευματική τους ακεραιότητα!

Ποιος μπορεί να αμφιβάλλει για την φονική όψη του κόσμου; Μόνο που στη δεύτερη περίπτωση, της Τουρκίας, τα μάτια και τα μυαλά μας βρίσκονται απέναντι στο αιώνιο θαύμα του αγωνιζόμενου ανθρώπου, που κατονομάζει το θάνατο ως μια συνέχεια και μια συνέπεια της ανάγκης για ζωή. Της μιας, του αγωνιζόμενου, και των πολλών! Αυτής της σπάνιας ανιδιοτέλειας των ανθρώπων που έχουν συνείδηση ενός κόσμου ο οποίος πρέπει να πάψει να είναι φονικός και πως πρέπει ν’ αγωνιστούμε σκληρά γι’ αυτό.

kommon