Brexit: το γεωλογικό διαζύγιο πολύ πριν από το οικονομικοπολιτικό

Του Σπύρου Μανουσέλη

Στις 31/1/2020 πραγματοποιήθηκε η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. Ομως, γεωλογικές έρευνες έδειξαν ότι η πραγματική έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την ευρωπαϊκή ήπειρο είχε ήδη πραγματοποιηθεί κατά την πλειστόκαινο εποχή.

Η ιστορία του πρόσφατου διαζυγίου της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι γνωστή: στις 23 Ιουνίου 2016, ο βρετανικός λαός αποφάσισε μέσω δημοψηφίσματος την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. Η αποχώρηση υπερψηφίστηκε με το 51,9% των καταγεγραμμένων ψήφων. Στις 29 Μαρτίου 2017, η βρετανική κυβέρνηση ενεργοποίησε το άρθρο 50 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΣΕΕ), που προσδιορίζει τον τρόπο αποχώρησης ενός κράτους-μέλους.

Το σχετικό άρθρο προέβλεπε ότι η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. θα πρέπει να πραγματοποιηθεί δύο έτη μετά την ενεργοποίηση του άρθρου 50 και προβλεπόταν για την 29η Μαρτίου 2019. Τελικά, έπειτα από ατελείωτες διαπραγματεύσεις, η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. πραγματοποιήθηκε πολύ πρόσφατα, στις 31 Ιανουαρίου 2020, και έπειτα από τρεις παρατάσεις (12 Απριλίου 2019, 31 Οκτωβρίου 2019 και 31 Ιανουαρίου 2020).

Ωστόσο, η πρώτη και πολύ πιο δραματική για τις συνέπειές της «αποχώρηση» της Μεγάλης Βρετανίας από την ευρωπαϊκή ήπειρο είχε συμβεί πολύ παλαιότερα. Για την ακρίβεια, ξεκίνησε πριν από περίπου 450 χιλιάδες χρόνια: όταν, κατά την πλειστόκαινο γεωλογική εποχή, τα θαλάσσια νερά εισέβαλαν και κάλυψαν εντελώς τη στενή λωρίδα γήινης επιφάνειας που αντιστοιχεί σήμερα στον πορθμό του Ντόβερ και η οποία μέχρι τότε συνέδεε το μελλοντικό νησί της Μεγάλης Βρετανίας με την ευρωπαϊκή ήπειρο. Ετσι, σήμερα η πόλη-λιμάνι Ντόβερ στην ακτή της Βρετανίας απέχει 32 χιλιόμετρα από την απέναντι πόλη Καλέ στη βορειοδυτική ακτή της Γαλλίας (βλ. σχετική φωτ.).

Ομως, αυτός ο γεωγραφικός διαχωρισμός δεν υπήρχε από πάντα: σύμφωνα με πολυετείς γεωλογικές έρευνες, η διαδικασία που οδήγησε στο πρώτο «Brexit», δηλαδή στην πρώτη έξοδο ή σαφή γεωλογικό διαχωρισμό της Βρετανίας από τη γηραιά ήπειρο, ξεκίνησε πριν από 450 χιλιάδες χρόνια και για την ολοκλήρωσή του χρειάστηκαν 300 χιλιάδες χρόνια.

Συνεπώς, δεν θα έπρεπε να παραπονιόμαστε για το γεγονός ότι οι πρόσφατες πολιτικές διαπραγματεύσεις για την αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε. κράτησαν τόσο πολύ: τα τέσσερα προηγούμενα δύσκολα χρόνια και οι τρεις βρετανικές κυβερνήσεις που θυσιάστηκαν για το Brexit δεν είναι τίποτα σε σύγκριση με τα 300 χιλιάδες χρόνια του πρώτου «Brexit», το οποίο ήταν μία πολύ βαθύτερη και καταστροφικότερη έξοδος της Μ. Βρετανίας από την ευρωπαϊκή ήπειρο!

Το γεωλογικό διαζύγιο κατά την Πλειστόκαινο

Πράγματι, όπως επιβεβαιώθηκε από συστηματικές γεωλογικές έρευνες, πριν από περίπου μισό εκατομμύριο χρόνια η παράκτια γεωγραφική περιοχή της Βρετανίας που σήμερα αντιστοιχεί στο Ντόβερ και η απέναντι παράκτια περιοχή Καλέ της Γαλλίας δεν χωρίζονταν ακόμη από τη θάλασσα, αλλά ήταν ενωμένες και σχημάτιζαν μια μεγάλη παγωμένη λίμνη.

Ωστόσο, κατά το τέλος της εποχής των παγετώνων, το λιώσιμο των πάγων που ώς τότε κάλυπταν αυτή την περιοχή, δημιούργησε τεράστιους καταρράκτες και πολύ ισχυρά ρεύματα παγωμένου νερού, τα οποία για 300 χιλιάδες χρόνια διάβρωναν τα πετρώματα και τη συνεκτικότητα του υπεδάφους.

Διαμορφώνοντας τελικά την περιοχή που σήμερα αντιστοιχεί στον πορθμό της Μάγχης: τη στενή λωρίδα όπου η Βόρεια Θάλασσα ενώθηκε με τον Ατλαντικό Ωκεανό χωρίζοντας οριστικά την ευρωπαϊκή ήπειρο από τη Μεγάλη Βρετανία.

Ετσι, πριν από 150 χιλιάδες χρόνια, ύστερα από όλες αυτές τις γεωλογικές αναδιατάξεις, η Μεγάλη Βρετανία έγινε νησί. «Αναμφίβολα, πρόκειται για το αποφασιστικό συμβάν για την ευρωπαϊκή ήπειρο και θεμελιακό για την ιστορία της Μεγάλης Βρετανίας», όπως υποστήριξε, πριν από δύο χρόνια, σε σχετικό άρθρο του στο περιοδικό «Nature Communications» ο κορυφαίος γεωλόγος Sanjeev Gupta, καθηγητής στο Imperial College του Λονδίνου.

Οι πρώτες ενδείξεις και απτές μαρτυρίες που θα γεννήσουν τις έρευνες σχετικά με αυτό το τόσο αποφασιστικό γεωλογικό γεγονός προέκυψαν κατά τη διάρκεια των έργων κατασκευής της υποθαλάσσιας σήραγγας της Μάγχης, μήκους 50,5 χιλιομέτρων, στο στενό του Ντόβερ, η οποία κατασκευάστηκε για την επανασύνδεση της Ευρώπης με τη Μεγάλη Βρετανία.

Efsyn