Της Ντίνας Δασκαλοπούλου

Τα μάτια μας, τη μύτη μας, τα μαλλιά μας, ακόμα και το βάδισμα ή το γέλιο μας μπορούν να καταγράφουν στις βιοταυτότητες – ό,τι πιο προωθημένο στα συστήματα παρακολούθησης αναπτύσσεται αυτή τη στιγμή στον κόσμο. Και μπορεί η χώρα μας στα ερευνητικά προγράμματα να βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης, αλλά σε ό,τι άπτεται της… τάξεως και της ασφαλείας πρωτοπορεί.

Εξ ου και πρόκειται να διεξαγάγει άμεσα βιομετρικά πειράματα με χρήματα από το ΕΣΠΑ, υπό τη σκέπη του υπουργείου Δημόσιας Τάξης και σε συνεργασία με τη -γνωστή από τους Ολυμπιακούς Αγώνες- G4S Telematix S.A., έναν «από τους μεγαλύτερους οργανισμούς ασφάλειας στον κόσμο, με δραστηριότητα σε 125 χώρες και με προσωπικό περισσότερο από 657.000».

Μεταξύ των ερευνητικών φορέων ξεχωρίζει το Κέντρο Μελετών Ασφαλείας, δηλαδή το think tank του υπουργείου Δημόσιας Τάξης, το οποίο στελεχώνεται από 49 συνεργάτες, ερευνητές και εν ενεργεία αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ. και της Πυροσβεστικής. Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από τη Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας, αλλά και το υπουργείο Παιδείας, ενώ στους συμμετέχοντες φορείς περιλαμβάνονται ερευνητικά ινστιτούτα πληροφορικής, αλλά και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο.

Πράσινο φως

Χθες, η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων έδωσε το πράσινο φως για να περάσει το πρότζεκτ στο στάδιο του πειραματισμού με ανθρώπους, υπαλλήλους του υπουργείου και της G4S. Οπως περιγράφεται στην απόφαση, «το έργο ΒΙΟΤΑΥΤΟΤΗΤΑ στοχεύει στην ανάπτυξη μιας μεθόδου πολυτροπικής (multimodal) βιομετρίας, η οποία στηρίζεται στον συνδυασμό βιομετρικών δεδομένων που εξάγονται μέσω πολλαπλών φυσικών χαρακτηριστικών του ατόμου, καθώς και χαρακτηριστικών που σχετίζονται με τη συμπεριφορά του ή/και τις αντιδράσεις του σε συγκεκριμένα εξωτερικά ερεθίσματα («συμπεριφορικά» χαρακτηριστικά).

Ειδικότερα, η τελική «βιομετρική υπογραφή» του ατόμου παράγεται βάσει των στατικών και δυναμικών χαρακτηριστικών του προσώπου (π.χ. μορφασμοί, γκριμάτσες), του τρόπου βαδίσματος, καθώς και φυσικών ή άλλων χαρακτηριστικών που σχετίζονται με την εξωτερική του εμφάνιση (π.χ. ύψος, βάρος, χρώμα ματιών, χρώμα μαλλιών, μουστάκι, γυαλιά, κ.λπ.)». Στην επίσημη παρουσίαση του πρότζεκτ, ως εφαρμογές της βιοταυτότητας περιγράφονται: Σωφρονιστικά Ιδρύματα (πτέρυγες Υψηλής Ασφάλειας), επιχειρησιακοί στόλοι οχημάτων (χρηματαποστολές), Ασφάλεια VIP (επιχειρήσεις, ξενοδοχεία, ασφάλεια πληροφοριακών συστημάτων).

«Προστασία»

Επικοινωνήσαμε τηλεφωνικά με τον πληροφορικό Γιώργο Χριστούλα της G4S, για να μάθουμε λεπτομέρειες για το ύψος της χρηματοδότησης και την πορεία των πειραμάτων: «Προς το παρόν, είμαστε στο στάδιο της ανάπτυξης των αλγορίθμων», μας είπε. «Δεν πρόκειται ούτε για νέες ταυτότητες ούτε για διαβατήρια, αλλά για προστασία δεδομένων συστημάτων πληροφορικής και πρόσβασης σε ελεγχόμενους χώρους». Ο κύριος Χριστούλας επιβεβαίωσε ότι «μια από τις εμπορικές χρήσεις στο μέλλον μπορεί να είναι η χρήση σε φυλακές», αλλά για το θέμα της χρηματοδότησης μας παρέπεμψε στον συντονιστή του πρότζεκτ δρα Δημήτριο Τζοβάρα του Ινστιτούτου Πληροφορικής & Τηλεματικής (ΙΠΤΗΛ).

Μέχρι αργά χτες το βράδυ, στάθηκε αδύνατο να εντοπίσουμε τον κύριο Τζοβάρα, παρ’ όλες τις τηλεφωνικές και ηλεκτρονικές οχλήσεις μας. Πηγές από το ΚΕΜΕΑ διέψευσαν κατηγορηματικά τη χρήση των βιοταυτοτήτων στις φυλακές: «Είμαστε ερευνητικό κέντρο για την παραγωγή εφαρμοσμένης γνώσης. Δεν κάνουμε εμείς χρήση του προϊόντος. Στο συγκεκριμένο έργο θα παρέχουμε τον χώρο προσομοίωσης και κάποιους ανθρώπους από το υπουργείο Δημόσιας Τάξης».

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

«Κινδυνεύουν άμεσα τα δικαιώματα των πολιτών»

 Της Τασίας Χριστοδουλοπούλου*

Οι αόρατοι εχθροί που καραδοκούν να απειλήσουν την ασφάλεια του κράτους, ο προληπτικός πόλεμος εναντίον τους και η συνεχής διεύρυνση του κύκλου των υπόπτων αποτέλεσε το δόγμα του κράτους της ασφάλειας που οικοδομείται σε όλο τον κόσμο με την είσοδό μας στον 21ο αιώνα. Η βαρβαρότητα της πολιτικής του νεοφιλελευθερισμού και η παραγωγή εκατομμυρίων θυμάτων σε όλο τον κόσμο υποχρέωσαν τα κράτη να θωρακίζονται με κάθε τρόπο ενάντια στους εσωτερικούς εχθρούς τους.

Μια τεράστια βιομηχανία συλλογής και επεξεργασίας πληροφοριών έχει στηθεί σε όλες τις χώρες για να παρακολουθούν τις κινήσεις των εν δυνάμει εχθρών και να προστατεύουν τους ευάλωτους «στόχους». Στο πλαίσιο αυτό είναι και η βιοταυτότητα, που θα περιέχει βιομετρικά χαρακτηριστικά για την ταυτοποίηση προσώπων που θα εισέρχονται σε ελεγχόμενους χώρους πρόσβασης, όπως σε πτέρυγες φυλακών υψίστης ασφαλείας, σε χώρους που θα συγκεντρώνονται VIP ή σε χώρους που υπάρχουν πληροφοριακά συστήματα κ.λπ. Τα χαρακτηριστικά αυτά θα είναι η έκφραση του προσώπου, το βάδισμα κ.λπ.

Το εντυπωσιακό είναι ότι, πρώτον, γι’ αυτή την πρωτοφανή παραβίαση προσωπικών δεδομένων, που άπτονται του σκληρού πυρήνα του απορρήτου, η Αρχή Προστασίας έδωσε την άδειά της και, δεύτερον, ότι για την πιλοτική (;) εφαρμογή του προγράμματος αυτού συμμετέχει ανάμεσα στους φορείς το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το υπουργείο Παιδείας.

Τα δικαιώματα των πολιτών και το απόρρητο της ζωής τους, ακόμα κι αν δίνουν τη συγκατάθεσή τους να αρθεί, σε εποχή ανεργίας και γενικευμένης κοινωνικής ανασφάλειας, κινδυνεύουν άμεσα, όταν φορείς που οφείλουν να τα σέβονται και να προστατεύουν για λόγους παιδείας και μόρφωσης τη νέα γενιά, συμμετέχουν και χρηματοδοτούν τέτοιες αθλιότητες.

* Δικηγόρος, συντονίστρια του Τμήματος Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ

Πηγή : εφ. των συντακτών