Πίσω από τις κλειστές πόρτες των Βρυξελλών ήταν κοινό μυστικό από τον Φεβρουάριο: η Ελλάδα δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα ούτε με το δεύτερο δάνειο των 130 δισ. ευρώ (το οποίο ακόμα δεν έχουμε πάρει) και θα χρειαστεί τρίτο πακέτο.

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Euro2day.gr, τα σενάρια εξόδου της χώρας από τη ζώνη του ευρώ λίγο έχουν να κάνουν με το αποτέλεσμα των εκλογών και περισσότερο με κάτι που γνώριζαν όλοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες από τον Ιανουάριο, όταν αποφασίζονταν οι όροι του δεύτερου πακέτου διάσωσης: ότι οι προβλέψεις πάνω στις οποίες βασίστηκε η κατάρτιση της δανειακής σύμβασης ήταν (για ακόμα μία φορά) υπεραισιόδοξες.

Όπως μας μετέφερε κορυφαίος αξιωματούχος της Ε.Ε., τόσο στις συνεδριάσεις του eurogroup όσο και στη σύνοδο ηγετών του Φεβρουαρίου, μετριοπαθείς φωνές, αλλά και ο τότε πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος προσπάθησαν να περάσουν τη γραμμή ότι «όσο πιο ρεαλιστική καταγραφή των μεγεθών της πραγματικής οικονομίας της Ελλάδας τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες επιτυχίας του δεύτερου προγράμματος».

Όμως, μετά από διαβουλεύσεις, και αφού διαπιστώθηκε ότι εάν καταγραφούν οι πραγματικές τάσεις της ύφεσης το ποσό των 130 δισ. ευρώ θα πρέπει να αυξηθεί, η ιδέα αναπροσαρμογής του πακέτου στήριξης εγκαταλείφθηκε. Τότε, τόσο οι σκληροπυρηνικές χώρες, με πρώτη τη Γερμανία, όσο και το ΔΝΤ διεμήνυσαν ότι δεν θα μπορέσουν να περάσουν από τα κοινοβούλια ή το διοικητικό συμβούλιο του ταμείου, αντίστοιχα, μεγαλύτερη βοήθεια προς την Ελλάδα. Μετέθεσαν έτσι τις αποφάσεις για αργότερα.

«Έτσι, για ακόμα μία φορά, η Ε.Ε. αποφάσισε για πολιτικούς λόγους να κλείσει το ζήτημα άρον-άρον και το Βερολίνο πρόσταξε τις ελληνικές αρχές και την Κομισιόν να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να επιτευχθούν οι στόχοι. Βεβαίως, όλοι γνωρίζαμε ότι κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να γίνει», ανέφερε ο κορυφαίος παράγοντας της Ε.Ε.Όπως συμπλήρωσε ο ίδιος, «από την ημέρα της πολιτικής απόφασης για το δεύτερο δάνειο, όλοι ξέραμε ότι για να μπορέσει η Ελλάδα να σταθεί στα πόδια της και να μειώσει το έλλειμμα στο απαιτούμενο 3% θα χρειαζόταν περισσότερα κονδύλια, τα οποία όμως κανείς δεν έχει τότε διάθεση να δώσει».Από τότε οι σκληροπυρηνικοί, και ιδιαίτερα το Βερολίνο, ανέσυραν το θέμα της προσωρινής εξόδου της χώρας μας από το ευρώ, σε περίπτωση όπου διαφανεί ότι δεν είμαστε σε θέση να εκπληρώσουμε τους δημοσιονομικούς στόχους ούτε με χρονική επιμήκυνση ενός ή δύο ετών.Ωστόσο, υπάρχει και η αντίθετη άποψη που υποστηρίζει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να πάρει τη στήριξη που απαιτείται, δεδομένου ότι πιθανή έξοδός της από το ευρώ θα πυροδοτήσει ένα ντόμινο το οποίο δύσκολα θα μπορέσει να περιοριστεί και έτσι θα θέσει σε δοκιμασία το σύνολο του οικοδομήματος. Η συνέχιση της υποστήριξης της χώρας σχετίζεται και με τις εξελίξεις στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου έχουν προταθεί σχέδια για αναπτυξιακή στροφή και στήριξη των τραπεζών μέσω ευρωπαϊκών μηχανισμών.

Η αναβλητικότητα των Ευρωπαίων, πάντως, και η άρνησή τους να διαχειριστούν το θέμα «αξιόπιστα» φέρνει το ζήτημα της Ελλάδας ξανά στο προσκήνιο, σε μια πολύ άσχημη συγκυρία όχι μόνο για την ίδια αλλά και για την Ευρώπη. Η Ισπανία και η Ιταλία σπρώχνονται όλο και περισσότερο στον μηχανισμό στήριξης, προκαλώντας εφιάλτες στο ευρωπαϊκό διευθυντήριο και έτσι η διάθεση να διατεθούν νέα κονδύλια προς την Ελλάδα εμφανίζεται σημαντικά περιορισμένη.

Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι ούτε η στάση του ελληνικού υπουργείου οικονομικών βοήθησε. Η παντελής έλλειψη πολιτικής βούλησης και διαπραγμάτευσης ήταν εμφανής όλους αυτούς τους μήνες. Μάλιστα, ο εκπρόσωπός μας στις συνεδριάσεις του EWG και της EFC διαβεβαίωνε μέχρι την τελευταία στιγμή ότι οι στόχοι θα επιτευχθούν. Έδινε δε και παραδείγματα για το πώς το ελληνικό κράτος θα καταφέρει να εισπράξει σε μια περίοδο όπου ήταν πασιφανές ότι δεν υπήρχε ρευστότητα ούτε στα νοικοκυριά, ούτε στις επιχειρήσεις!

Και βεβαίως οι κινήσεις πανικού και οι απειλές κατασχέσεων ακόμα και για χρέη 300 ευρώ δεν βοηθούν. Ήδη τα στοιχεία του Μαΐου δείχνουν και νέα σημαντική υστέρηση στις εισπράξεις του κράτους. Η αξιοπιστία μας σε επίπεδο υπουργείου οικονομικών βρίσκεται στο ναδίρ, γι’ αυτό σε αρκετές τηλεδιασκέψεις δεν υπάρχει ελληνική παρουσία, γεγονός που έχει τη σημασία του.

Προς το παρόν, τα κρίσιμα τεστ για την Ελλάδα είναι τρία:

1. Εάν θα υπάρξει βιώσιμη κυβέρνηση ικανή να πάρει αποφάσεις.

2. Πώς θα αντιδράσουν οι αγορές όταν η Eurostat αναπροσαρμόσει προς τα πάνω τον Σεπτέμβριο τα στοιχεία ελλείμματος και χρέους του 2011.

3. Τι κλίμα θα δημιουργηθεί όταν τον Οκτώβριο η Κομισιόν αναγκαστεί να αναπροσαρμόσει προς τα πάνω τα στοιχεία ύφεσης, ελλείμματος και χρέους του 2012 με την υποσημείωση ότι δεν θα επιτευχθεί η μείωση του ελλείμματος στο 3% το 2014, όπως προβλέπει το μνημόνιο.

Κάπου εκεί αναμένεται να αρχίσουν οι σοβαρές ζυμώσεις για το εάν η Ε.Ε. και το ΔΝΤ είναι διατεθειμένοι να ξαναβάλουν το χέρι στην τσέπη και πόσο.

Βεβαίως, αν δεν υπάρξει λύση, ας μην περιμένει κανείς ότι οι εταίροι θα παραδεχθούν οποιοδήποτε μερίδιο σφάλματος. Κάποια επιτελεία επεξεργάζονται από τώρα επικοινωνιακούς τρόπους για να χρεώσουν την πιθανότητα προσωρινής εξόδου της χώρας μας από το ευρώ στο αποτέλεσμα των εκλογών της 17ης Ιουνίου, όποιο και αν είναι αυτό.

Πάντως, το σχέδιο εξόδου έχει ονομαστεί Plan E (Exodus) και ο εμπνευστής του ονόματος είναι ελληνομαθής…